Русско-латинский словарь
М.П. Поляшев, 2002
А
Б
В
Г
Д
Е
Ж
З
И
К
Л
М
Н
О
П
Р
С
Т
У
Ф
Х
Ц
Ч
Ш
Щ
Э
Ю
Я
павиан simia Pavianus;
павильон papilio [onis, m];
павлин pavo [onis, m];
pavus [i, m];
павлиний pavoninus [a, um];
паводок inundatio [onis, f];
пагода pagoda [ae, f];
пагубный perniciosus [a, um];
pestifer [era, um]; calamitosus [a,
um]; funestus [a, um]; exitiabilis
[e]; exitiosus [a, um]; feralis
[e];
+ пагубное предприятие inceptum funestum;
+ пагубные мысли cogitata/sensa animi exitiosa;
+ пагубная война exitiosum bellum;
падалица poma [orum, npl] cadiva;
падаль cadavera (npl);
падать cadere [o, cecidi, casum] (in, ad terram; ex,
de equo; de manibus); accidere [o, cidi, cisum] (ad terram; terrae; in humum);
decidere; incidere; concidere; excidere; occidere; occumbere [o, bui, bitum];
succumbere (victima ferro succumbens); delabi; illabi [or, lapsus sum]; ruere
[o, ui, utum]; corruere [o, ui, utum]; pendēre
[eo, pependi, pensum]; praecipitare [1];
+ падать в обморок exanimari; intermori;
+ от недостатка согласия их торговое общество пало societas
eorum defectu concordiae ruit (dilapsa est);
+ подозрение падает на него cadit in eum suspicio;
падеж casus [us, m];
падение casus [us, m];
occasus [us, m]; strages [is, f]
(arborum); lapsus [us, m]; delapsus
[us, m]; obitus [us, m];
+ удержаться от падения a lapsu se continēre;
+ падение барометра descensus mercurii (in tubo
Torricelliano);
+ падение Карфагена excidium Carthaginis; Carthago eversa;
+ помочь республике, клонящейся к падению labenti et
inclinatae reipublicae opem ferre;
+ его домашние дела/достаток клонятся к падению dilabitur
illius res familiaris;
+ империя близка к падению imperii occasus appropinquat;
падкий cupidus [a, um];
avidus [a, um];
+ падок на деньги pecunie avidus/avarus est;
падучая (болезнь) morbus [i, m]
caducus; epilepsia [ae, f];
падчерица privigna [ae, f];
паёк portio [onis, f];
паж puer [i, m] nobilis
(regius, aulicus);
пазуха sinus [us, m];
axilla [ae, f];
пай pars [rtis, f], pars rata; portio
[onis, f];
+ входить в пай venire in societatem rei;
+ на мой пай досталось 1000 рублей e societate, in quam
veni, mille rubb. mihi obtigit;
паяние ferruminatio [onis, f];
пакет fascis [is, m],
sarcina [ae, f]; fascis cursualis; пакетик
fasciculus [i, m];
пакетбот navis [is, f]
tabellaria; navicula [ae, f] publica ad litteras,
sarcinas homines transportandos destinata;
пакля stuppa [ae, f];
пакостник qui conficit aliquid mali; qui flagitiose
se gerit; qui turpiter agit;
пакостно foede, turpiter;
пакостный foedus [a, um], turpis
[e], obscaenus [a, um];
пакость damnum [i, n],
malum [i, n], incommodum [i, n],
turbae [arum, fpl]; opprobrium [ii, n], convicium
[ii, n], maledictum [i, n]; obscaenitas
[atis, f], spurcities [ei, f] (spurcitia
[ae, f]);
пакт pactum [i, n];
палата palatium [ii, n],
amplum cubiculum [i, n], spatiosa diaeta; intimum
regum consilium [ii, n]; tribunal
[is, n], iudicium [ii, n], forum
[i, n];
+ казённная палата aerarii inferior curia
[ae, f];
+ оружейная палата armamentarium [ii, n];
+ палата уголовного суда iudicium [ii, n] publicum,
iudicium capitis, iudicium capitale;
палатка tentorium [ii, n];
tabernaculum [ii, n]; (торговая) aedicula
[ae, f];
+ палатка полководца praetorium [ii, n];
+ ставить палатку tabernaculum tendere;
палаты aula [ae, f];
turris [is, f];
палач carnifex [icis, m];
rerum capitalium vindex [icis, m]; tortor
[oris, m];
палаш acinaces [is, m];
палевый coloris straminei;
Палестина Palaestina [ae, f];
палестинец Palaestinensis [is, m];
палец digitus [i, m]; +(большой pollex [icis,
m], указательный index [icis, m], средний medius [ii, m],
impudicus [i, m], безымянный annularis [is, m], мизинец minimus
[i, m], auricularis [is, m]);
+ большой палец ноги allex [icis, m];
+ смотреть сквозь пальцы connivere [eo, nivi/nixi,-];
tolerare [1];
+ Почему на величайшие преступления вы смотрите сквозь
пальцы? Cur in hominum sceleribus maximis connivetis?
+ За побег наказывал строго, а на прочие провинности
смотрел сквозь пальцы. Desertorum punitor acerrimus connivebat in ceteris.
+ корень толщиной в палец radix digitali crassitudine;
+ показывать пальцем digito monstrare;
+ считать по пальцам digitis rationem computare;
+ смотреть сквозь пальцы на что-либо connivere (dolo);
+ щёлкание пальцами percussio digitorum;
+ мальчик с пальчик allex viri;
+ палец о палец не ударить manum non vertere;
+ кончиеами пальцев digitis primoribus;
палисадник hortulus [i, m]
ante domum dispositus; vallus [i, m]; pali, palorum
praefixorum ordo;
+ обнести п-ом vallare, vallo munire; palis praefixis locum
munire, instruere;
палитра scutella [ae, f]
pictoria;
палить urere [o, ussi, ustum]; amburere; ustulare
[1];
+ палить свиную тушу suem glabrare [1];
+ палить из пушек ружей по неприятелю tormenta, sclopeta in
hostem (e)mittere; tormentis, sclopetis hostes petere;
палица baculus [i, m],
fustis [is, m]; clava [ae, f];
палка baculus [i, m],
baculum [i, n]; fustis [is, m]
(aliquem fustibus mulcare; fusti caput afflixisse; fustibus tundere); pedum
[i, n]; virga [ae, f]; scipio
[onis, m];
+ бить кого-л. палками fustem alicui impingere; verberare
aliquem fustibus; fustigare;
+ волшебная палочка virga (magica);
+ сбивать палкой головки лилий virgā lilia summa metere;
паломник viator [oris, m];
peregrinator [oris, m];
палочка bacillus [i, m];
bacillum [i, n]; surculus [i, m];
virgula [ae, f]; radius [ii, m];
talea [ae, f];
палтус Pleuronectes hypoglossus; passer [eris, m];
палуба stega [ae, f];
constratum [i, n]; puppis [is, f];
forus [i, m]; tectum [i, n];
+ судно с палубой navis [is, f]
tectaconstrata;
пальба missio [onis, f];
emissio [onis, f], iaculatio [onis,
f]; salutatio [onis, f] per tormenta sive
sclopeta emissa;
+ пушечная пальба tormenta emissa; emissio tormentorum;
пальма palma [ae, f];
phoenix [icis, f];
пальмовый palmeus [a, um];
palmaris [e];
+ пальмовый лес palmetum [i, n],
silva [ae, f] palmarum;
+ пальмовое вино vinum [i, n]
palmeum;
пальто amiculum [i, n];
mantellum [i, n];
палящий acer [cris, e] (sol; solis potentia); atrox
[ocis] (hora Caniculae); igneus [a, um] (sol; aestas);
urens [ntis];
памфлет libellus [i, m]
contumeliosus, famosus;
памятка libellus [i, m]
memorialis;
памятливость acris, bona, tenacissima memoria
[ae, f];
памятливый memor [oris], memoriosus
[a, um]; qui memoria valet, viget;
+ остроумный и памятливый ingeniosus et memor;
памятник monumentum [i, n];
statua [ae, f] rei memoriam servans; votum
[i, n] (immortale); tribunal [is, n];
+ воздвигнуть в честь Государя п-к statuam in memoriam
Principis ponere;
+ поставить кому памятник alicui monumentum statuere,
ponere, collocare, constituere;
+ заказать, сделать памятник monumentum faciendum locare;
+ Развалины древнего Рима суть памятники его бывшего
величия Parietinae (ruinae) urbis Romae sunt monumenta, quae pristinam eius
magnitudinem (maiestatem) testantur.
+ тебе будет поставлен памятник в центре города (ирон.)
media statuaris in urbe;
+ надгробный памятник cippus [i, m];
памятный memorialis [e];
quod in memoria habetur, custoditur;
+ Это – памятное дело. Haec res omnium mente haeret.
памятовать meminisse [memini,-], recordari
[or, atus sum], memorem esse [sum, fui]; in memoria habere [eo, ui,
itum]; memoria aliquid tenere [eo, ui, tentum], retinere, servare
[1], custodire [4];
+ Я буду это всгда памятовать huius rei memoria in me
vigebit; haec res apud me nunquam intermoritura est;
+ Памятуй свои обещания promissa tua memoria teneto;
+ Кто не памятует благодеяний, тот их не достоин immemor
beneficiorum iis indignus est;
+ памятовать чьи услуги alicuius merita (meritorum) in nos
recordari;
+ памятуется мне, вы некогда говорили memini te hoc
aliquando dixisse;
+ памятуется мне, что я читал memini me legisse;
память memoria [ae, f]
(tenax); recordatio [onis, f]; fama
[ae, f], nomen [inis, n]; existimatio
[onis, f]; retinetia [ae, f] (actarum rerum);
animus [i, m] (ex animo excidere, effluere); (компьютера)
instrumentum [i, n] memoriale, apparatus [us, m]
memorialis;
+ вводить в память, сохранить в памяти in instrumento
memoriali condere [o, didi, ditum];
+ память есть способность души возобновлять бывшее,
хранилище изобретенного умом. Memoria est, per quam animus repetit illa, quae
fuerunt, thesaurus rerum inventarum.
+ память верная, твердая memoria tenax;
+ иметь хорошую память memoria vigere [eo, ui,-];
+ прекрасная память virtus [utis, f] memoriae;
+ у него память слаба memoria ei labat;
+ иметь нетвердую память memoria vacillat;
+ иметь большую память esse magna memoria;
+ слабая память segnis ac lenta memoria;
+ не иметь памяти defici memoria;
+ обременять память memoriam obruere;
+ память теряется memoria occidit;
+ Это запечатлено глубоко в моей памяти hoc in memoria mea
penitus insidet;
+ врезаться в чью-л. память alicui in visceribus haerere;
+ Пока я буду жив, всегда буду хранить ее в памяти semper
illius meminero, dum vivam; nunquam ex animo discedet illius memoria.
+ привести себе что на память rem in memoriam reducere; rei
memoriam renovare;
+ изгладить из памяти rem e memoria evellere;
+ Это вышло у меня из памяти haec exciderunt e memoria;
+ выйти из памяти effluere ex animo;
+ Это приходит мне на память hoc in memoriam redit;
+ иметь кого в свежей памяти tenere vivam alicuius
memoriam;
+ Это приводит мне на память Платона haec res affert mihi
memoriam Platonis;
+ упражнять, изощрять память memoriam agitare, exercere;
+ сохранить в памяти memoria custodire;
+ память его для нас драгоценна quem memoria colimus;
+ воскресить чью память intermortuam alicuius memoriam
renovare;
+ истребить память rei famam supprimere;
+ память о нем погибла periit (vetustate abiit) eius
memoria;
+ память, передаваемая нашим детям memoria prodenda liberis
nostris;
+ увековечить память чего in animis omnium aliquid condere;
+ оставить по себе добрую память bonam sui famam
relinquere;
+ оставить по себе память своими заслугами alios sui
memores facere bene merendo;
+ составить себе вечную, бессмертную память immortalitatem
adipisci;
+ омрачить чью память famam obscurare;
+ Это оскорбляет его память hoc eius nomini officit, hoc
eius famam imminuit, laedit;
+ человек, оставивший о себе отличную память vir liberrimi
nominis;
+ сегодня память по моем отце Hodie res divina fit pro
anima mei defuncti parentis;
+ годы уносят всё, вплоть до памяти omnia fert aetas,
animum quoque;
+ если память позволяет (в состоянии удержать) si memoria
suffragatur;
панегирик panegyricus [i, m]
(sermo), laudatio [onis, f];
+ написать кому п-к laudationem alicui scribere;
панель crepido [inis, f]
semitae; tabulatio [onis, f]; contabulatio
[onis, f];
+ приборная панель tabula [ae, f]
indicatoria;
паника tumultus [us, m];
timor [oris, m] caecus; pavor [oris,
m];
+ подверженный панике velut lymphatus [a, um];
паникадило lychnus [i, m]
pensilis;
панихида sacra, quae quotannis die supremo
perfunctorum fiunt pro eorum animis;
панический panicus [a, um];
trepidus [a, um] (cursus);
пансион hospitium [ii, n];
пантеизм pantheismus [i, m];
пантомим ludio [onis, m];
pantomimus [i, m];
пантомима mimus [i, m],
pantomimus [i, m];
+ представлять пантомиму pantomimum agere;
пантера lynx [сis, f]; panthera [ae, f]; pardus [i,
m];
панцирь lorica [ae, f];
cataphracta [ae, f]; pectoralia [ium,
npl]; thorax [acis, m];
+ надеть панцирь loricam induere; munimentum corporis
sumere;
папа tata [ae, m]; Papa
[ae, m] (Romanus), pontifex [icis, m]; episcopus [i,
m] Romanus;
паперть pronaos [i, m];
папироса sigaretta [ae, f];
sigarillum [i, n];
папирус papyrus [i, m];
charta [ae, f] papyracea;
папка charta [ae, f]
densata; chartarum fasciculus [i, m]; (комп) cooperculum
[i, n];
папоротник filix [icis, f]; (Polypodium filix mas);
aspidium [ii, n];
папский papalis [e];
pontificius [a, um];
+ папское послание bulla [ae, f];
пар vapor [oris, m];
(h)alitus [us, m];
паровой vaporarius [a, um];
+ паровое поле agger otiosus; ager novalis;
+ находившийся под паром requietus (ager);
пара par [is, n]; duo, duae; dyas [adis, f]; iugum
[i, n];
+ пара голубей par columbarum;
+ пара быков bina boum capita; bini boves;
+ две пары башмаков duo paria calceorum;
+ превосходная пара братьев par nobile fratrum;
+ пара нечестивцев iugum impiorum;
+ ходить с пар (парных карт) ludum incipere (ordiri) binis
vel quaternis paribus scidis;
парабола parabola [ae, f];
параболический parabolicus [a, um];
параграф paragraphus [i, f]; articulus
[i, m];
парад pompa [ae, f],
apparatus [us, m]; pompa militaris, decursio
[onis, f] militum, decursio campestris; exercitus lustratio
[onis, f];
+ место для парадов campus militum decursionibus aptus;
locus militibus lustrandis destinatusubi milites lustrantur;
парадный ad apparatum, pompam pertinens;
парадокс paradoxum [i, n];
paradoxon i (gr), sententia a communi sensu abhorrens;
парадоксальный paradoxus [a, um];
паразит parasitus [i, m];
паразитировать parasitice vivere [o, xi, ctum]
(crescere [o, crevi, cretum]);
паразитарный parasiticus [a, um];
паралитик homo [inis, m]
debilis, paralyticus;
паралич paralysis [is, f],
nervorum resolutio, debilitas;
+ разбитый общим параличом membris omnibus captus [a, um];
параллель parallelum [i, n];
параллельный parallelus [a, um];
параметр parametrum [i, n];
парапет lorica [ae, f];
pluteus [i, m]; pluteum [i, n];
парашют umbrella [ae, f]
descensoria; decidiculum [i, n];
парень puer [pueri, m], adolescens
[ntis, m], iuvenis [is, m];
пари pignus [oris, n];
Париж Parisii, Lutetia [ae, f];
парижский Parisiensis [e];
парик capillamentum [i, n],
galerus [i, m], galericum [i, n],
caliendrum [i, n];
+ comae absentes;
+ надев на голову парик galericulo capiti adaptato;
парикмахер tonsor [oris, m];
capillorum concinnator [oris, m]; capillamentorum
textor [oris, m]; structor [oris,
m] capillaturae;
парикмахерская tonstrina [ae, f];
taberna [ae, f] tonsoris;
парилка balneum [i, n]
vaporale;
парить pendēre [eo, pependi,-];
парить vapore mollire [4];
парк viridarium [ii, n];
nemus [oris, n]; hortus [i, m]; silva
[ae, f]; paradisus [i, m];
+ артиллерийский парк tormenta [orum, npl]; tormentorum
series [ei, f];
парковать autokinetum statuere
[o, ui, utum], ponere [o, sui, situm];
парковка area [ae, f]
stativa, statio [onis, f] autocinetorum / vehiculorum;
парламент Parlamentum [i, n];
Consilium [ii, n] publicum; Senatus
[us, m] Superior et Inferior; Proceres et legati populi; publicus
legumlatorum coetus [us, m]; legatorum popularium
coetus;
+ член парламента Membrum Parlamenti; Consilii publici
particeps;
+ созвать парламент publici consilii participes convocare;
+ парламентские акты senatusconsultum; lex a consilio
publico iussa;
парламентарий parlamentarius [a,
um];
парламентёр leno [onis, m]
(missis lenonibus);
пармезан caseus [i, m]
Parmensis;
парник thermocepium [ii, n];
pulvinus [i, m] stercorosus;
+ парниковые растения plantae in thermocepiis cultae;
парной: recens [ntis];
tepidus [a, um];
+ парное молоко lac recens (mulctum);
парный geminus [a, um];
gemellus [a, um]; geminatus [a, um];
binatus [a, um]; binaris [e];
bini [ae, a]; gemini;
паровоз vaporaria machina [ae, f]
vectoria;
пародировать per ridiculum detorquēre [eo, rsi,
rtum];
пародия poëma [atis, n] per ridiculum contortum;
пароль tessera [ae, f],
signum [i, n]; symbolum [i, n];
+ дать пароль tesseram dare;
пароход lembus [i, m]
vaporarius; navis [is, f] vaporaria; pyroscaphus
[i, m];
партер cavea [ae, f]
prima; spectatores [um, mpl] in cavea sedentes; orchestra [ae,
f];
партизан bellator [oris, m]
tectus, clandestinus; *partisanus [i, m];
партия factio [onis, f];
pars [rtis, f], partes [ium, fpl];
+ КПРФ factio communistica Russorum;
+ возглавлять партию factioni praesidere;
партнёр socius [ii, m];
collusor [oris, m], sodalis [is, m], synergus
[i, m] (Gr);
парус velum [i, n];
linteum [i, n]; linum [i, n];
+ поднять паруса vela pandere;
+ спустить, убрать паруса vela contrahere, subducere;
+ надувать паруса implere vela;
+ время поднять паруса aurae vela vocant;
+ подтянуть паруса subducere vela tempestati;
+ идти на парусах velis ventisque navem aliquo dirigere;
vela dare; navigare; vela dirigere ad aliquem locum;
+ поднять все паруса passis velis vehi; plenis velis
navigare;
+ развернуть парус навстречу бешеному ветру tradere sinum
vento furenti;
парусина velum [i, n];
carbasus [i, m]; linteum [i, n]
ad vela;
парусник navigium [ii, n]
velis instructum;
парфюмер murobatharius [ii, m];
myropola [ae, m];
парфюмерия myron [i, n]
(myrum), myropolium [ii, n];
парфяне Parthi [orum, mpl];
парча pannus [i, m]
sericus floribus distinctum;
паршивец homo [inis, m]
immundus;
паршивица femina [ae, f]
immunda;
парящий suspensus [a, um]
(alae);
пасека apiarium [ii, n];
alveus, alveare [is, n], alvearium
[ii, n];
пасмурный obscurus [a, um],
nubilis [e]; nebulosus [a, um],
caliginosus [a, um];
+ пасмурный день dies nubilus;
+ пасмурная погода caelum triste; tristitia caeli;
+ из-за пасмурной погоды propter offensam caliginem;
+ пасмурное лицо severum supercilium; vultus tristis; frons
contracta;
паспорт syngraphus [i, m];
diploma [atis, n];
пассажир viator [oris, m],
vector [oris, m]; peregrinator [oris,
m]; peregrinus [i, m]; advena [ae, m], hospes
[itis, m]; transitor [oris, m]; epibata [ae,
m/f];
+ я буду и судном, и моряком, и пассажиром (т.е.
переберусь вплавь) idem navigium, navita, vector ero;
+ пассажир на переднем сидении, рядом с водителем
convector;
пассатный: =ые ветры Etesiae [arum, fpl];
пассивность passivitas [atis, f];
inertia [ae, f], desidia [ae, f];
пассивный passivus [a, um];
iners [ertis];
паста pasta [ae, f];
пастбище pascuum [i, n];
bucetum [i, n];
пастернак pastinaca [ae, f]
sativa;
пасти pascere [o, pavi, pastum];
+ пасти скот, стада pascere pecus, greges;
пастор pastor [oris, m],
concionator [oris, m], sacerdos [otis, m];
пастух pastor [oris, m],
pecoris custos [odis, m], armentarius [ii, m],
gregarius [ii, m]; bubulcus [i, m];
пастушеский pastoralis [e];
bucolicus [a, um];
+ пастушеский посох pedum [i, n];
+ пастушеская свирель arundo [inis, f]; avena [ae, f];
пасть rictus [us, m],
fauces [ium, fpl]; hiatus [us, m];
+ разинуть пасть rictum distendere;
пасть (жертвой) succumbere [o, bui, bitum]
(inimicis); sterni [or, stratus sum]; jacēre [eo, ui, (citum)]; cadere [o,
cecidi, casum];
+ пасть духом succumbere animo;
+ пасть под ударами мечей sterni gladiis;
+ павший к чьим-л. ногам stratus ad pedes alicui;
пасха pascha [atis, n / ae, f], festum
[i, n] paschale Iudaeorum;
+ пасхальное яйцо ovum paschale;
пасынок privignus [i, m];
патент codicillus [i, m];
diploma [atis, n]; litterae [arum, fpl] patentes;
патефон grammophonum [i, n];
патогенный pathogenus [a, um];
патока melassa [ae, f];
патриарх proauctor [oris, m],
supremus antistes [itis, m]; patriarcha [ae, m];
патриархия dioecesis [is, f]
ecclesiastica patriarchae;
патриархальный patriarchalis [e];
priscus [a, um];
патриот patriae amans [ntis];
patriota [ae, m]; amicus [i, m]
rei publicae; bonus civis [is, m];
патриотизм patriae amor [oris, m];
caritas [atis, f] patriae; patriotismus
[i, m]; reipublicae studium [ii, n];
патриций patricius [a, um];
патрон patronus [i, m];
патрон embolus [i, m]
igniarius;
патронаж patrocinium [ii, n];
патронташ embolorum igniariorum pera [ae, f];
патруль vigiles [um, mpl] nocturni;
пауза intervallum [i, n];
intermissio [onis, f]; mora [ae, f];
pausa [ae, f];
паук aranea [ae, f];
araneus [i, m]; phalangium [ii, n];
паутина textum [i, n]
araneum; opera [ae, f] araneorum; tela
[ae, f] (aranearum); araneum [i, n]; araneae
[arum, fpl];
+ снять паутину со столбов operas aranearum columnis
dejicere, aranea tollere;
+ паук вешает свою паутину laxos casses aranea suspendit;
+ полный паутины araneosus;
паучок araneola [ae, f];
паучище aranea [ae, f] crassa;
пафос pathos [n]; tragicum [i, n]
(spirare);
пах inguen [inis, n];
regio [onis, f] inguinalis;
пахарь arator [oris, m];
agricola [ae, m]; agricultor [oris,
m];
пахать arare [1]; aratro moliri [ior, itus sum];
sulcare [1]; terram vertere [o, rti, rsum];
+ пахать в первый, второй, третий раз agrum proscindere,
iterare, tertiare;
+ пахать глубоко sulcum altius imprimere, glebas
effringere;
паханный (ex)aratus [a, um], aratro versus [a, um],
subversus [a, um];
+ паханная земля terra aratro versa;
+ пахотная земля arationes;
пахарь arator [oris, m], agri cultor [oris, m],
agricola [ae, m];
+ пахотные орудия instrumenta rustica;
пахнуть (red)olēre [eo, ui,-]; odorem edere [o,
edidi, editum], emittere [o, emisi, emissum], diffundere [o, fudi, fusum],
spargere [o, rsi, rsum]; putēre [eo, ui,-] (гнилью, разложением);
+ пахнуть чем aliquid redolēre;
+ хорошо пахнуть fragrare; bene, jucunde olēre; suavem,
jucundum odorem spargere;
+ пахнуть дурно male olēre; mali odoris esse; foetēre;
пахотный terrenus [a, um] (campus); arvalis [e];
+ пахотная земля arvum [i, n];
пахтать butyrum facere [io, feci, factum]; lac
densare [1] in butyrum;
пахучий odoratus [a, um]; odorifer [era, um]; odorus
[a, um]; olens [ntis]; olidus [a, um] (bene); acer [cris, e] (unguenta);
пациент susceptus [i, m]; aegrotus [i, m]; aeger
[gri, m]; patiens [ntis, m];
пацифизм pacifismus [i, m], irenismus [i, m]; pacis
studium [ii, n]; motus [us, m] bello prohibendo;
пацифист pacifista [ae, m], irenistes [ae, m] (Gr);
пачка sarcinula [ae, f]; fascis [is, m] (chartarum);
пачкать turpare [1] (canitiem pulvere); inquinare
[1]; coinquinare [1]; maculare [1]; ungere [o, nxi, nctum]; oblinere [o, levi,
litum]; polluere [o, ui, utum]; spurcare
[1] (aliquem, aliquid; spurcari impuris moribus);
паша summus praefectus [i,
m]; satrapes, satrapa [ae, m] (apud Turcas);
пашня arvum [i, n]; loca [orum, npl] arvensia;
arationes [um, fpl]; ager [agri, m] novalis;
паштет artocreas [atis, n]; pastata [ae, f];
паюсная икра ovicula [orum, npl] piscium
pressa, caviar [is, n] pressum;
паяльник cauter [eris, m]; ferrumen
[inis, n]; metallorum glutinatorium [ii, n];
паять (con)ferruminare [1];
metalla conglutinare [1];
певец cantator [oris, m];
cantor [oris, m];
певица cantatrix [icis, f];
cantrix [icis, f];
педагог paedagogus [i, m];
magister [tri, m];
педагогика paedagogia [ae, f], institutio [onis, f],
disciplina [ae, f] de liberis educandis;
педагогический paedagogicus [a, um];
педант doctor [oris, m] umbraticus, paedagogus
[i, m] scholasticus; nugarum venator [oris, m];
minutiarum admirator [oris, m] et captator [oris, m]
ineptus, morosus;
педантичный exquisītus [a, um] (munditia);
педантский ineptus [a, um],
insulsus [a, um]; morosus [a, um];
putidus [a, um];
педераст paedico [nis, m]; paederastes [ae, m];
педиатрия paediatria [ae, f];
пейзаж topia [ae, f];
пекарня pistrinum [i, n],
pistrina [ae, f]; furnus [i, m];
panificium [ii, n];
+ арендовать пекарню furnos conducere [o, xi, ctum];
пекарь pistor [oris, m]
furnarius; panifex [icis, m];
пеленать (младенца) (infantem) fasciis involvere [o,
lvi, lutum];
пелёнка fascia [ae, f];
pannus [i, m]; linum [i, n];
пеликан Pelicanus [i, m] onocrotalus; pelecanus [i,
m] (pelicanus); platea [ae, f];
пемза pumex [icis, m]; lapis [idis, m] bibulus;
пена spuma [ae, f];
+ испускать ртом пену spumas (in) ore agere [o, egi,
actum];
пенал graphiarium [ii, n];
theca [ae, f] graphiaria; pennarium [ii, n];
пенаты penates, [ium, mpl];
пение cantilena [ae, f];
cantio [onis, f]; cantatio [onis,
f]; cantus [us, m];
пенис membrum [i, n] virile; pars [partis]
virilis; cauda [ae, f]; penis [is, m]; mentula [ae, f]; verpa [ae, f]; sopio
[onis, m]; vomer [i, m]; contus [i, m]; verētrum; veretilla [ae, f]; telum;
пенистый spumeus [a, um]; spumosus [a, um];
пениться spumare [1]; florēre [eo, ui,-];
пенициллин (medicamentum) penicillinum
[i, n];
пенсионер quiescens [ntis]; emeritus [a, um]; munere
exsolutus [a, um]; rudiarius [a, um];
пенсия stipendium [ii, n] civibus emeritis aetatis
causa concessum; commoda [orum, npl] emeritae militiae; emeritum [i, n];
stipendium [ii, n] emeritum; merces [edis, f] emeriti; pensio [onis, f];
+ получать пенсию stipendio uti [or, usus sum];
+ отправить на пенсию vacationem muneris alicui dare [o,
dedi, datum];
пентюх homo [inis, m]
agrestis; merum rus [ruris, n];
пень truncus [i, m] (arboris caesae; бран.
tanquam truncus atque stipes); stipes [itis, m] (in carioso stipite formicarum
nidificia); caudex [icis, m];
+ вырыть пень truncum effodere [io, fodi, fossum];
+ встал как пень obmutuit; loquendo haesit; de statu suo
dejectus, animo consternatus est;
пенька cannabis [is, f];
+ вить канаты из пеньки funes e cannabi torquere [eo, rsi,
rtum], nectere [o, xi, ctum];
пеньковый cannabinus [a, um];
e cannabi confectus [a, um];
пеня opprobrium [ii, n], convicium [ii, n]; mul(c)ta
[ae, f], poena [ae, f]; damnum [i, n];
+ спорить о наложении пени certare [1] multam;
пенять exprobrare [1];
пепел cinis [eris, m]; pulvis [eris, m];
+ обратить город в пепел urbem concremare
[1], incendio delere, flammis delere [eo, evi, etum], incendio absumere
[o, mpsi, mptum], deformare [1], in cineres vertere [o,
rti, rsum];
пепельница vasculum [ii, n]
cinerarium;
пепельный, пепельно-серый cinereus [a, um];
пепелище area [ae, f] domus deflagratae, incendio
absumptae;
первенец primum genitus, primogenitus, progenitus,
natu major (prior [duorum]), natu maximus, primus;
первенство prioritas [atis, f];
primus locus [i, m]; principatus
[us, m]; priores [um, mpl], primae partes [ium, fpl]; summa
[ae, f]; palma [ae, f];
+ они хотят во всем первенства primos se omnium rerum esse
volunt;
+ первенствовать primum / principem locum tenere [eo, ui,
tentum]; primum esse [sum, fui,-]; primas partes tenere; summo honore haberi
[eor, itus sum];
+ есть (такие), которые в Элее оспаривают первенство в
состязании квадриг est, quibus Eleae concurrit palma quadrigae;
первичный primarius [a, um];
primitivus [a, um]; principalis;
первобытный primaevus [a, um];
antiquissimus [a, um];
первозданный protoplastus [a, um];
первоисточник fons [ntis, m] primarius; semen [inis,
n]; principium [ii, n];
первоклассный classicus [a, um]; princeps [cipis];
primae sortis;
первоначало primordium [ii, n];
первоначальный primigen(i)us [a, um];
primitivus [a, um]; principalis [e];
primordialis [e] (causa); originalis [e];
elementarius [a, um]; initialis [e];
+ первоначальные сведения initia [e]lementa, lineamenta;
primitiae;
первоначально primordialiter;
первопричина initium [ii, n] et causa [ae, f];
truncus [i, m] (aegritudinis);
первородный primogenitus [a, um];
major [majus] natu;
первосвященник summus sacerdos [otis, m];
первостатейный primae classis;
+ первостатейный купец mercator [oris, m] primae classis;
первостепенный princeps [cipis];
первый primus [a, um] (liber; initium); princeps
[cipis]; primoris (feminae; civitatis); principalis [e]; prior [prius];
+ первые плоды primitiae; praemissa, -orum npl;
+ первое место summa [ae, f];
primae; primatus; principatus;
+ Я первый чувствую несчастья, первый все узнаю, первый
извещаю, уведомляю primus sentio mala nostra, primus rescisco omnia, primus
obnuntio;
+ быть из первых людей в государстве in principibus esse;
+ быть первым среди кого-л. summam habere apud aliquos;
+ первый встречный primus quisque;
+ при первом случае prima occasione oblata;
+ при первой возможности, по первому же поводу primo quoque
tempore;
+ Он считает себя первым гражданином Ille se principem
civem putat;
+ Они первые вызвались дать деньги Principes fuerunt
pecuniae pollicendae;
+ Он первым вступал в бой Princeps proelium inibat;
+ находиться в первых рядах in primis stare;
+ Первый советчик и говорун primus consilio et lingua;
+ в первый же день primo quoque die;
+ в первый раз primo quoque tempore;
+ быть первым в чем-нибудь principem esse in aliqua re,
optimum, praestantissimum esse in aliquo genere;
+ первый по уму и знанию ingenii et doctrinae princeps;
+ занимать первое место primas / principatum tenēre;
+ дать кому первое место alicui primas dare, concedere,
deferre;
+ один из первых primarius (locus);
пергамен(т) pergamen [inis, n];
membrana [ae, f]; pellis [is, f];
+ стёртый пергамен palimpsestus [i, m]; diphtera [ae, f];
пергаментный pergamaceus [a, um];
pergameneus [a, um];
пердеть pedere [o, pepedi, peditum], flatum
crepitumque ventris emittere [o, emisi, emissum], crepitum ventris reddere [o,
didi, ditum];
пердёж ventus [i, m],
flatus [us, m], crepitus [us, m]
ventris;
перебегать transcurrere [o, rri, rsum]; perfugere
[io, fugi, fugitum]; transfugere [io, fugi, fugitum];
перебежчик transfuga [ae, m];
perfuga [ae, m]; profugus [ae, m];
перебивать, перебить contundere [o, tudi, tusum];
frangere [o, fregi, fractum]; caedere [o, cecidi, caesum], occidere [o, cidi,
cisum]; interpellare [1], interrumpere [o, rupi, ruptum];
trucidare [1] (captos ferro);
+ перебить посуду frangere vasa;
+ перебить много неприятелей multos hostes occidere;
ingenti caede hostem prosternere [o, stravi, stratum];
+ перебить дворовых птиц pecus volatile, aves cohortales
omnes mactare [1], jugulare [1];
+ перебивать говорящего loquentem aliquem / alicujus
sermonem interpellare [1], interrumpere [o, rupi, ruptum];
(врагов) trucidare [1];
interficere [io, feci, fectum]; (речь) interfari [for, fatus sum];
interpellare [1]; obsonare [o, ui, itum]; obstrepere [o,
ui, itum];
перебиваться aegre se sustinere [eo, ui, tentum];
misere, duriter vivere [o, xi, ctum];
перебирать in ordinem redigere [o, egi, actum];
scrutari [or, atus sum]; pervestigare [1]; bonum seligere [o, legi, lectum] et
malum rejicere [io, jeci, jectum];
+ перебирать овощи fructus seligere, excerpere [o, rpsi,
rptum];
перебираться transcendere [o, ndi, nsum]; transgredi
[ior, grssus sum];
перебраниваться inter se altercari [or, atus sum];
+ Они все перебранились между собой. Omnes inter se
altercati sunt;
+ Он со всеми перебранился. Omnes in orbem probris et
maledictis vexavit;
перебранка mutua altercatio [onis, f], mutuae lites
[ium, fpl];
перебрасывать jactare [1]; transportare [1] (duas
legiones); transmittere [o, misi, missum] (equitatum, copias in Euboeam,
tigillum per viam); trajicere [io, jeci, jectum];
перебродивший fermentatus [a, um];
+ пербродившее вино vinum [i, n] fermentatum;
перебросить transmittere [o, misi, missum]
(aliquid);
+ перебросить камень через крышу tectum lapide
transmittere;
перевал trajectus [us, m];
перевалить transire [eo, ii, itum] (Taurum);
superare [1];
+ перевалив через Таврские горы Tauro monte superato;
переварить (cibum) digerere [o, gessi, gestum],
conficere [io, feci, fectum]; concoquere [o, xi, ctum]; coquere (confectus
coctusque cibus); terere [o, trivi, tritum] (cibum in ventre);
перевезти, перевозить transportare [1]
(pueros in Graeciam); transvehere [o, xi, ctum]; transferre [o, tuli, latum]
(aliquid trans Alpes);
перевернуть, перевёртывать invertere [o, rti, rsum];
vertere (stilum saepe); convertere; resupinare [1];
subvertere (mensam);
+ перевернуть страницу
paginam
libri vertere;
+ перевернуть всё вверх дном omnia sursum deorsum versare
[1];
перевес
+ иметь перевес superare [1];
praestare [1]; propendēre [eo, ndi, nsum];
+ мнение Сабина получает перевес superat sententia Sabini;
перевести, переводить tradere [o, didi, ditum];
traducere [o, xi, ctum]; transferre [fero, tuli, latum] (concilium Lutetiam; ex
Graeco in Latinum); vertere [o, rti, rsum]; convertere; exprimere [o, pressi,
pressum]; reddere [o, didi, ditum]; interpretari [or, atus sum];
explicare [1]; trajicere [io, jeci, jectum];
+ переводить с греческого на латинский ex Graeco in Latinum
vertere; in Latinum sermonem vertere; Graeca in Latinum vertere;
+ перевести дух respirare [1];
перевод translatio [onis, f]; versio [onis, f];
interpretatio [onis, f];
+ русский перевод появился под заглавием… versio rossica
apparuit sub titulo…
+ перевод с английского… ex anglico vertit…;
+ перевод денег посредством векселя permutatio [onis, f];
+ денежный перевод nummarium mandatum [i, n];
переводчик translator [oris, m];
interpretator [oris, m]; interpres [pretis, m];
+ должность переводчика munus [eris, n] interpretis;
перевоз trajectus [us, m];
transvectio [onis, f]; vectura [ae,
f]; commeatus [us, m];
перевозить transferre [fero, tuli, latum];
transportare [1]; transvehere [o, xi, ctum];
перевозка transportatio [onis, f]; transvectio
[onis, f]; vectatio [onis, f] (sarcinae); vectio [onis, f]; vectura [ae, f]
(onerum, frumenti); vehatio [onis, f];
+ заплатить перевозчикам за перевозку бревен pro tignorum
vectura solvere vecturariis;
+ морские перевозки navicularia [ae, f];
перевозчик portitor [oris, m];
vector [oris, m];
переворачивать vertere [o, rti, rsum]; evertere;
invertere;
переворот res [rerum, fpl] novae; eversio
[onis, f] (rei publicae); conversio [onis, f];
+ выигравшие от переворота novis ex rebus aucti;
+ после государственного переворота statu civitatis verso;
+ помышлять о перевороте novis rebus studere;
перевыборы subsortitio [onis, f];
перевязка fasciola [ae, f]; ligamentum [i, n];
vinculum [i, n];
перевяз(ыв)ать
praeligare [1]; alligare; (vulnus)
obligare;
перевязь balteus [i, m]; mitella [ae, f]; cinctorium
[i, n]; ligamen [inis, n]; fascia [ae, f];
перегнить putredine absumi [or, sumptus sum];
+ канат прегнил funis putredine
absumptus est;
перегнать destillare [1];
superare [1], vincere [o, vici, victum], praecurrere [o,
rri, rsum], antecellere [o, cellui,-];
+ он перегнал учением всех учеников omnes condiscipulos
doctrina superavit; doctrina omnibus condiscipulis superior est;
перегной humus [i, f]; fimus [i,
m];
переговорить colloqui [or, cutus sum];
+ Мне надо с вами переговорть о важном деле.
De re magni momenti tecum colloquar necesse est;
переговоры actiones [um, fpl];
+ вести переговоры agere [o, egi, actum] (cum aliquo de re
aliqua, aliquam rem); tractare [1] (de condicionibus);
+ Полководцы (руководители) ведут переговоры о мире. Duces
de pacis condicionibus agunt;
+ мирные переговоры actiones de pace;
+ (стороны) вступают в переговоры о мире in colloquium de
pace venitur;
перегонка destillatio [onis, f];
перегонять abigere [o, egi, actum] (greges ovium
abiguntur ex Apulia in Samnium aestivatum); transire [eo, ii, itum] (equum
cursu); (жидкость) destillare [1];
перегорать comburi [or, combustus sum];
перегородка septum [i, n];
dissepimentum [i, n]; claustrum [i,
n];
перегреть nimis coquere [o, xi, ctum]; plus satis
fervefacere [io, feci, factum];
перегреться se deinceps percalefacere [io, feci,
factum];
перегружать gravare [1]
(cymbam ingenii); obruere [o, ui, utum]; nimis onerare
[1]; nimio pondere onerare [1]; (merces) in
aliud navigium transferre [fero, tuli, latum];
перегрызать perrodere [o, rosi, rosum]; praemordēre
[eo, mordi/morsi, morsum];
перед ante; prae; ob; palam; supra; ante;
переда(ва)ть tradere [o, didi, ditum] (poculum
alicui; litteras); prodere [o, didi, ditum]; transmittere [o, misi, missum]
(vitia sua Romam); transferre [fero, tuli, latum] (gladium in dextram manum;
possessiones a liberis ad alienos); concedere [o, cessi, cessum]; consignare
[1]; abalienare [1] (agros, praedium); mandare
[1] (alicui aliquid); demandare [1];
transcribere [o, psi, ptum]; exsequi [or, cutus sum] (aliquid verbis); reportare
[1];
+ передавать что-л. из рук в руки aliquid per manus
tradere;
+ передавать в собственность mancipare
[1];
передатчик (радио) translator
[oris, m] radiophonicus; (instrumentum) emissorium
[ii, n];
передача transmissio [onis, f];
relatio [onis, f]; traditio [onis,
f]; translatio [onis, f] (transmissio)
radiophonica;
передвигать transportare [1]
(onera et jumenta); transponere [o, posui, positum];
передвигаться vectari [or, atus
sum];
передвижение
vectatio [onis,
f];
передел(ыв)ать denuo fingere [o, nxi, ctum], facere
[io, feci, factum]; retractare [1];
передний anticus [a, um];
anterior [ius]; prior [ius]; primus [a, um] (dentes;
pedes); primoris [e] (pars);
+ передние ряды в театре orchestra [ae, f];
+ передний двор vestibulum [i, n];
+ передний танцор praesul [is, n];
передник succinctorium [ii, n];
передняя vestibulum [i, n];
передовой progressivus [a, um];
primoris [e] (dimicare inter primores); primus
[a, um];
+ передовые взгляды opiniones progressivae;
+ передовые посты неприятеля primi hostium;
передохнуть respirare [1];
interspirare [1];
передумать alio vertere [o, rti, rsum]; consilium
mutare [1];
передышка quies [etis, f]; interspiratio
[onis, f]; mora [ae, f]; pausa
[ae, f];
переезд (de)migratio [onis, f];
vectura [ae, f];
+ частые переезды обременительны crebrae / frequentes
migrationes molestae sunt;
переехать, переезжать transmittere [o, misi, missum]
(ex Sicilia in Africam); aedes mutare [1]; domo / e
domo migrare [1]; emigrare [1],
aliud domicilium / aliam sedem quaerere [o, sivi, situm], petere [o, ivi, itum];
transire [eo, ii, itum] (serpentem);
переживание affectio [onis, f]
(animi; amoris; odii); affectus [us, m] (mentis;
animi); sensus [us, m]; dolor [oris,
m]; maeror [oris, m]; sensus maestus;
переживать tangere [o, tetigi, tactum] (tales
curas);
пережи(ва)ть (кого-л.) funus alicujus videre [eo,
vidi, visum]; superesse [sum, fui] (patri); supervivere [o, xi, ctum]; transire
[eo, ii, itum]; pati [ior, passus sum];
+ пережить века vincere saecula;
+ пережить тяжёлое время superesse temporibus;
+ пережить взятие города superare captae urbi;
пережиток superstitio [onis, f];
перезимовать hibernare [1];
hiemare [1]; perhiemare [1];
перезрелый ultramaturus [a, um];
vietus [a, um] (ficus);
переизбирать sufficere [io, feci, fectum] (collegam;
aliquem in locum alicujus, alicui); subrogare [1]
(aliquem alicui, in locum alicujus);
переизбыток superabundantia [ae, f];
переизд(ав)ать
repromulgare [1];
переиздание editio [onis, f] iterata;
переименование renominatio [onis,
f]; transnominatio [onis, f];
переименовать renominare [1];
transnominare [1];
переимчивый imitabilis [e];
перекати-поле plantae pervolventes;
перекись hyperoxydum [i, n];
перекладина trabecula [ae, f]; transtrum
[i, n]; vaga [ae, f]; jugum [i, n];
перекладывать transponere [o, posui, positum];
transferre [fero, tuli, latum];
перекличка nominatio [onis, f]
(hominum, militum);
переключать (канал) undam eligere [o, elegi,
electum], seligere; frequentiam mutare [1];
переключаться rationem mutare [1];
перековеркать слова verba captare [1];
перекресток compitum [i, n];
trivium [ii, n]; quadrivium [ii, n];
перекручивать torquere [eo, rsi, rtum];
перекрученный tortus [a, um];
перекрывать sternere [o, stravi, stratum] (naves
pontibus);
перелагать transferre [fero, tuli, latum];
переламывать confringere [o, fregi, fractum];
перелесок silvula [ae, f];
перелёт transvolatio [onis, f];
transmissio [onis, f];
перелетать volitare [1]
(cum magno clangore; sponte sua volitant exordia rerum; propter humum);
transvolare [1]; transmittere [o, misi, missum];
перелётный temporarius [a, um]
(ales);
перели(ва)ть transfundere [o, fudi, fusum];
переливаться superfluere [o, xi, ctum]; vibrare
[1];
переливчатый versicolor [oris]; coloribus variis;
перелистывать paginas procurrere [o, rri, rsum];
перелом fractura [ae, f];
fragium [ii, n] (crurum); flexus
[us, m];
переломный criticus [a, um];
перемежать variare [1]
(laborem otio);
перемежаться alternare [1];
intermiscere [eo, cui, mixtum]; intermittere [o, misi, missum];
перемена mutatio [onis, f];
immutatio [onis, f]; permutatio [onis,
f]; vicis [is, f]; vicissitudo
[inis, f]; motus [us, m];
+ случайная перемена varietas [atis, f];
переменить mutare [1];
commutare [1]; permutare [1];
variare [1]; versare [1];
flectere [o, xi, ctum]; transferre [fero, tuli, latum];
+ переменить тему беседы sermonem alio transferre;
перемениться
+ всё переменилось versa sunt omnia;
переменный variabilis [e];
varius [a, um]; ambiguus [a, um];
+ переменный ток fluentum [i, n]
alternum;
переменчивость mutabilitas [atis,
f]; varietas [atis, f]; volubilitas
[atis, f];
переменчивый varius [a, um]
(animus); variabilis [e]; temporarius
[a, um] (ingenia; motus animi); mutabilis [e];
volubilis [e]; flexibilis [e];
mobilis [e]; multiplex [icis]; inaequalis
[e] (mare; autumnus);
перемешать miscēre [eo, cui, mixtum/mistum];
intermiscēre; commiscēre; permiscēre; transportare [1]
(onera et jumenta); transferre [fero, tuli, latum] (castra ultra aliquem locum);
перемещать traducere [o, xi, ctum]; trajicere [io,
jeci, jectum]; transferre [fero, tuli, latum];
перемещение translocatio [onis, f];
перемирие indutiae [arum, fpl];
перемычка interjunctura [ae, f];
jugum [i, n]; septum [i, n];
isthmus [os/i, m];
перенаселённость nimia superfluentis populi
frequentia [ae, f]; nimia densitas
[atis, f] demographica, nimia populationis densitas [atis,
f];
перенесение translatio [onis, f];
transportatio [onis, f];
перенимать trahere [o, xi, ctum] (multum ex moribus
Sarmatarum); capere [io, cepi, captum] (virtutem; consuetudinem); accipere [io,
cepi, ceptum] (morem a majoribus); transumere [o, mpsi, mptum]; asciscere [o,
scivi, scitum];
переносить, перенести transferre [fero, tuli,
latum] (aliquid trans Alpes; causam in proximum annum); transponere [o, posui,
positum]; transportare [1] (onera et jumenta);
transmittere [o, misi, missum] (bellum in Italiam; febrium ardorem [претерпевать]);
capere [io, cepi, captum] (magnitudinem fortunae; dolorem ex aliqua re); ferre
[fero, tuli, latum]; sufferre (laborem; solem); perferre; pati [ior, passus
sum]; durare [1]; perdurare [1];
tolerare [1] (hiemem; labores; pondus; sitim);
sustinēre [eo, ui, tentum] (poenam; aetatem); subire [eo, ii, itum]; exsequi
[or, cutus sum];
+ перенести страдание superesse dolori;
+ молча переносить обиду mussitare [1] injuriam;
+ невзгоды, которые приходится переносить ради общего блага
subeundae pro re publica tempestates;
переносный portabilis [e];
improprius [a, um]; figuralis [e];
translativus [a, um], translatus
[a, um], figuratus [a, um], figurativus
[a, um], metaphoricus [a, um], typicus
[a, um], tropicus [a, um], haud proprius
[a, um];
+ употреблять в переносном смысле transferre (verba);
переносчик retinaculum [i, n];
translator [oris, m]; vector [oris,
m];
переночевать pernoctari [or, atus
sum];
переодеться vestem mutare [1];
переоценивать aestimationem falsam conficere [io,
feci, fectum];
переоценка reaestimatio [onis, f];
перепечатанный reimpressus [a,
um];
перепечатка reimpressio [onis, f];
переписка vicissitudo [inis, f]
litterarum; commercium [ii, n] litterarum;
correspodentia [ae, f];
переписывать transcribere [o, psi, ptum]; exscribere
(tabulas); rescribere; transferre [fero, tuli, latum] (aliquid de tabulis in
libros);
перепись census [us, m];
+ численность гельветов, по проведении переписи, оказалась
110 000. Helvetiorum censu habito, repertus est numerus milium CX (centum
decem);
переплёт religatura [ae, f];
tegumentum [i, n] libri; intexus
[us, m];
переплетать intexere [o, ui, textum];
переплетение implexus [us, m];
переплетчик bibliopegus [i, m];
переплыть transmittere [o, misi, missum] (maria);
transire [eo, ii, itum] (maria); tranare [1];
transnatare [1]; transfretare [1];
navigare [1];
перепой ebriositas [atis, f]
nimia;
переполнять adimplēre (aliquem laetitiā; adimpletus
divino spiritu); explēre; inundare;
переполох tumultus [us, m];
turba [ae, f];
перепонка membrana [ae, f];
перепончатый membranosus [a, um]; membranaceus [a,
um];
переправа trajectus [us, m];
trajectio [onis, f]; transvectio [onis,
f]; transgressus [us, m];
переправить transportare [1] (onera et jumenta;
equitem ratibus); transmittere [o, misi, missum] (equitatum); trajicere [io,
jeci, jectum]; transvehere [o, xi, ctum];
+ на судах переправить воинов через реку milites navibus
flumen transportare;
переправиться transmittere [o, misi, missum] (ex
Sicilia in Africam); transire [eo, ii, itum]; transfretare
[1]; transvehere [o, xi, ctum];
перепревший puter, tris, tre;
перепродажа revenditio [onis, f];
+ скидка на перепродажу (налоговая) remissio [onis, f]
revenditoribus data;
перепугать conterrere [eo, ui, itum]; in terrorem
conjicere [io, jeci, jectum];
перепутать implectere [o, xi, ctum]; implicare
[1]; intertexere [o, ui, textum]; intricare [1];
perplectere [o, xi, xum]; perplicare [1]; commutare
[1]; confundere [o, fusi, fusum];
перерабатывать, переработать retractare
[1]; reformare [1]; perfabricare
[1];
перерезать dissecare [o, ui, sectum];
+ перерезать горло jugulare [1];
перерыв intermissio [onis, f];
intermissus [us, m];
перерыть scrutari [or, atus sum];
effodere [io, fodi, fossum];
пересадка transplantatio [onis,
f];
пересаживать transferre [fero, tuli, latum] (semina
e terra in terram); plantare [1]; transplantare
[1]; transponere [o, posui, positum];
пересекать trajicere [io, jeci, jectum]; intersecare
[o, ui, sectum]; transire [eo, ii, itum] (forum); perscindere [o, scidi,
scisum]; interrumpere [o, rupi, ruptum]; transfretare [1];
переселенец colonus [i, m];
переселение submigratio [onis, f];
переселить transferre [fero, tuli, latum]; traducere
[o, xi, ctum]; demigrare cogere [o, egi, actum];
переселиться migrare [1];
immigrare; demigrare; emigrare; transmigrare; solum vertere [o, rti, rsum];
transire [eo, ii, itum] (ab aliis ad alios);
пересечённый iniquus [a, um]
(locus);
пересказывать renarrare [1];
referre [fero, tuli, latum];
перескакивать transilire [io, ui, -];
переслать transmittere [o, misi, missum];
+ живые растения были пересланы авиапочтой, гербарий же мы
отправили по железной дороге plantae vivae transmissae sunt aёrea via, herbarium
via ferrea misimus;
+ Бюргер переслал в Европу гербарий, собранный им в Японии.
Cl. Buerger in Europam herbarium in Japonia collectum transmiserat.
пересмотреть recognoscere; retractare
[1]; recensere [eo, ui, sum]; respicere [io, spexi, spectum]; perlustrari
[or, atus sum];
пересохнуть arefieri [fio, factus sum]; (ex)arescere
[o, arui,-];
перессориться velitari [or, atus
sum];
+ почему-то вы перессорились nescio quid vos velitati
estis;
переставать cessare [1];
desinere [o, sii, situm]; desistere [o, destiti, stitum]; sustinere [eo, ui,
tentum]; subsistere (clamor substitit);
+ перестать грести sustinere remos;
+ перестань сомневаться в своих силах absiste viribus
indubitare tuis;
+ перестань пугать меня! Aufer me terrēre!
+ перестань медлить tolle moras;
переставлять transponere [o, posui, positum];
перестрелка velitatio [onis, f];
перестроить vertere [o, rti, rsum] (aliquem; mentem
alicujus);
перестройка reformatio [onis, f];
restructio [onis, f];
переступать transcendere [o, ndi, nsum]; transilire
[io, ui.-]; egredi [ior, gressus sum];
пересуды rumores [um, fpl]; fama
[ae, f]; fabula [ae, f];
пересчитывать recensēre [eo, ui, nsum]; pernumerare
[1];
пересылка missio [onis, f];
перетолко(вы)вать verba captare [1]; detorquēre [eo,
rsi, rtum];
перетягивать praegravare [1];
переулок vicus [i, m] (in
vico angusto vivere); via [ae, f] transversa;
angiportus [us, m];
перехватывать intercipere [io, cepi, ceptum];
praeripere [io, ripui, reptum]; excipere [io, cepi, ceptum]; deprehendere [o,
ndi, nsum];
переход
transitus [us, m] (fossae; transitum in Indiam facere; ad aliquem; in aliud genus; a
pueritia ad adulescentiam); transitio [onis, f];
transgressus [us, m]; flexus [us,
m]; mansio [onis, f]; reductio
[onis, f] (corporis solidi in fluidum);
+ переход
через
Альпы
transitus Alpium;
+
пешеходный
переход
transitus (us) peditum;
переходить transire [eo, ii, itum] (in Helvetiorum
fines; in aliena castra); transgredi [ior, gressus sum]; transcendere [o, ndi,
nsum]; transmittere [o, misi, missum] (flumen ponte); excedere [o, cessi,
cessum]; abire [eo, ii, itum]; redire; venire [io, veni, ventum] (ut a fabulis
ad facta veniamus); ambulare [1] (ambulat cum domino
bonorum possessio); vertere [o, rti, rsum]; torquēre [eo, rsi, rtum]; vergere
[o, (versi),-] (illuc; color in candidum vergens); se transferre [fero, tuli,
latum] (in aedem; ad aliquem); superare [1] (ripas
fluminis); exsuperare [1]; migrare
[1]; transcurrere [o, rri, rsum]; delabi [or, lapsus sum];
+ перейдя от скорби к гневу ab luctu versus ad iram;
+ переходить от серьёзной речи к благопристойной шутке ab
sermone serio torquēre ad liberalem jocum;
+ гнев переходит в бешенство ira vertitur in rabiem;
+ переходить в свою противоположность verti in contrarium;
переходный transitorius [a, um];
intermedius [a, um];
перечень catalogus [i, m];
index [icis, m]; repertorium [ii,
n]; syllabus [i, m]; enumeratio
[onis, f]; synopsis [is, f]; delectus
[us, m];
перечислять enumerare [1];
recensere [eo, ui, censum];
перец piper [eris, n];
+ молотый перец pollen piperis;
перечеркивать delēre [eo, evi, etum]; exstinguere
[o, nxi, nctum];
перечислять numerare [1];
enumerare [1]; recensēre [eo, ui, censum/censitum];
перечитывать revolvere [o, lvi, lutum];
перечный piperatus [a, um];
piperitus [a, um];
перешагивать transgredi [ior, gressus]; transire eo,
ii, itum];
перешеек isthmus [i, m];
cervix [icis, f] (Peloponnesi); fauces [ium, fpl];
angustiae [arum, fpl];
перила pluteus [i, m];
периметр perimetrum [i, n];
период periodus [i, f]; tempus [oris, n]; tempestas
[atis, f];
+ в определённые периоды certis temporibus;
периодика (scripta) periodica [npl]; commentarii
periodici;
периодический recurrens [ntis];
periodicus [a, um];
периодичность vicissitudo [inis,
f]; periodicitas [atis, f]; periodismus
[i, m];
+ сезонная периодичность vicissitudo temporum anni;
+ суточная периодичность vicissitudo diurna;
периферия ambitus [us, m];
peripheria [ae, f];
периферический periphericus [a,
um];
перл margarita [ae, f];
перламутр margarita [ae, f];
перламутровый margaritaceus [a,
um];
перловый griseus [a, um];
пермский biarmicus [a, um];
+ пермский период periodus biarmica;
перо penna [ae, f]; pinna
[ae, f]; pluma [ae, f]; calamus
[i, m] (scriptorius; c. et atramentum);
+ браться за перо calamum sumere;
перрон crepido [inis, f];
перпендикуляр cathetus [i, m];
linea [ae, f] perpendicularis;
перпендикулярно perpendiculariter;
персидский Persicus [a, um];
персик persicum [i, n];
malum [i, n] Persicum; arbor [oris,
f] Persica;
персонал homines ad laborandum collecti;
contubernium [ii, n], ministri [orum, mpl];
cooperatorum / synergorum coetus [us, m];
перспектива conspicuum [i, n];
перспективный perspectivus [a,
um];
перстень anulus [i, m];
персы Persae [arum, mpl];
перфект perfectum [i, n];
перчатки chirothecae [arum, fpl]; digitabulum
[i, n];
песня cantus [us, m];
cantio [onis, f]; cantatio [onis,
f]; canticula [ae, f]; cantiuncula
[ae, f]; cantamen [inis, n]; carmen
[inis, n]; canticum [i, n]; cantilena
[ae, f]; oda [ae, f]; lyra [ae,
f]; plectrum [i, n];
+ победная песнь epinicium [ii, n];
+ тянуть всё ту же песню cantilenam eandem canere,
repetere;
+ душераздирающим голосом запеть песню taeterrima voce
canticum extorsisse;
песок arena [ae, f];
sabulum [i, n]; sabulo [onis, m];
пессимизм pessimismus [i, m],
mens [mentis, f] in deterius omnia referens;
пессимист pessimista [ae, m];
пессимистический in deterius omnia referens
[ntis]; pessimisticus [a, um];
пестик pistillum [i, n];
pilum [i, n]; pisa [ae, f];
пестрота varietas [atis, f]
(vocum; sententiarum; fructuum; rerum; colorum);
пёстрый varius [a, um]
(autumnus; flores); variegatus [a, um]; varianus
[a, um]; versicolor [oris];
песчаник saxum [i, n]
arenaceum (arenosum);
песчаный arenosus [a, um];
sabulosus [a, um];
+ песчаный берег Днепра ripa sabulosa Borysthenis;
петелька torus [i, m];
Петербург Petropolis [is, f];
Петербургский Petropolitanus [a, um];
петит litterae minores;
петиция postulatio [onis, f];
petitio [onis, f]; appellatio
[onis, f];
петля laqueus [i, m];
nassa [ae, f];
петрушка petroselinum [i, n];
петух gallus [i, m]
(gallinaceus);
петь canere [o, cecini, cantum/cantatum]; cantare
[1]; sonare [o, sonui, itum];
+ петь в сопровождении струнного инструмента cantare ad
chordarum sonum;
+ петь в такт движениям руки cantare ad manum;
пехота peditatus [us, m];
pedites [um, mpl];
пехотинец pedes [itis, m]; miles [itis, m] (milites
equitesque);
пехотный pedester [stris, -stre];
печалиться se afflictare [1];
afflictari [or, atus sum] (de aliqua re); maerēre [eo,
ui,-]; in maerore jacēre [eo, ui, (citum)]; dolēre [eo, ui,-]; lugēre [eo, luxi,
(luctum)]; ingemiscere [o, mui,-];
печаль afflictio [onis, f];
tristitia [ae, f]; desiderium [ii,
n]; dolor [oris, m]; maeror
[oris, m]; contritio [onis, f]; nubes
[is, f];
печально triste;
печальный tristis [e]
(homo tristis et conturbatus); miser [era, um]
(condicio, fortuna); maestus [a, um] (senex; carmen;
vultus); acerbus [a, um] (mors); aeger
[gra, um] (mens); funestus [a, um]; gravis
[e]; lacrimosus [a, um]; lamentabilis
[e]; lugubris [e]; nubilus
[a, um]; projectus [a, um];
печатать imprimere [o, pressi, pressum]; typis
excudere [o, cudi, cusum] (exscribere); sub prelum ponere [o, posui, positum];
exscribere [o, psi, ptum];
печатный impressus [a, um]; typis excusus [a, um]
(exscriptus);
+ печатный станок prelum [i, n];
печать sigillum [i, n]; signum [i, n]; cera [ae, f];
+ приложение печати consignatio [onis, f];
+ быть в печати sub prelo esse;
печень jecur [oris, n]; hepar [atis, n];
печенье tabella [ae, f]
(pistor struit tabellas); crustum [i, n];
печь furnus [i, m];
caminus [i, m]; fornax [acis (ium) f];
+ при неостывающей печи (с неослабным прилежанием)
semper ardente camino;
печь coquere [o, xi, ctum] (porcus coctus); torrēre
[eo, ui, tostum]; urere [o, ussi, ustum];
+ печь хлеб panes coquere; furnariam exercere;
+ печь яблоки в тесте crusta farinaceâ poma incoquere;
+ солнце печет sol urit, ferit;
пешеход pedes [itis, m];
пеший pedes [itis]; pedester [tris, tre];
пешка latrunculus [i, m];
miles [itis, m] (= latro [onis, m]);
пешком pede; pedibus;
пещера caverna [ae, f];
specus [us, m]; spelunca [ae, f]; antrum
[i, n];
пещись (заботиться) curare [1]
aliquid; sibi curae habere [eo, ui, itum] aliquid; diligentiam alicuius rei / in
aliquam rem adhibere; consulere [o, lui, ltum], prospicere [io, speci, spectum],
providere [eo, vidi, visum] alicui rei; laborare [1],
sollicitum esse de re; anxium, sollicitum me habet aliquid;
+ п. о всеобщем благе in commune, in publicum consulere;
pro bono publico stare;
+ п. усердно, ревностно omni cura et cogitatione incumbere
in rem; omni contentione laborare in re;
+ п. о воспитании детей curationem liberorum educandorum
adhibere;
+ Он человек беззаботный, ни о чем не печется est homo
securus, nihil sibi curae habet, de nulla re sollicitus est, laborat;
+ Вы обязаны пещись обо всём семействе omnis familiae causa
consistit tibi;
+ п. о своем теле corpori vacare;
+ п. о своем здоровье valetudinem suam curare; valetudini
suae dare operam, inservire; adhibere curam in tuenda valetudine;
+ п. о своих выгодах commodis et utilitati suae consulere;
+ Он всегда пекся о том, чтобы не было недостатка в
съестных припасах annonae curam sollicitissime semper egit;
пианино claviarium [ii, n];
clavile [is, n]; clavicinium [ii,
n];
пианист clavicen [inis, m]
пианистка clavicina [ae, f];
пивной cerevisiarius [a, um];
+ пивное сусло mustum cerevisiae;
пиво cerevisia [ae, f];
zytum [i, n]; camum [i, n];
пивоварение cerevisiae coctio
[onis, f];
пигмент pigmentum [i, n];
пиджак jacca [ae, f];
jaccilla [ae, f];
пижама vestis [is, f]
dormitoria;
пик cacumen [inis, n];
summitas [atis, f]; scopulus [i, m];
пика lancea [ae, f]; hasta
[ae, f];
пикет statio [onis, f];
excubiae [arum, fpl];
+ раставить пикеты stationes disponere;
+ стоять в пикете in statione esse / excubias agere;
пикник cenula [ae, f]
subdivalis;
пила serra [ae, f]; lima
[ae, f];
+ циркулярная пила discus [i, m]
serreus;
пилигрим viator [onis, m];
peregrinator [onis, m];
пилить limare [1]; serram
ducere [o, xi, ctum]; serrare [1]; serrā secare [o,
cui, sectum];
пилот volator [onis, m];
aviator [onis, m]; aëroplaniga [ae, m];
пилюля pilula [ae, f];
пилястр columella [ae, f] [ae, f]; balaustium [ii,
n];
пионер antecursor [oris, m];
praecursor [oris, m];
пир convivium [ii, n];
epulae [arum, fpl]; symposium [ii, n]; cena
[ae, f]; convictus [us, m]; daps [is, f]
(dapes);
пирамида pyramis [idis, f];
пират pirata [ae, m];
malandrinus;
пиратский piraticus [a, um];
пиратство latrocinium [ii, n];
Пиренеи Pyrenaeus [i, m];
пировать dapibus fungi [or, functus sum]; epulari
[or, atus sum]; convivere [o, xi, ctum];
+ пировать дни и ночи per vinum dies noctibus aequare
[1];
пирог libum [i, n];
adipata, -orum n; crustulum [i, n];
+ пирог с яйцом laganum [i, n]
ovarium;
пирожное placenta [ae, f];
crustum [i, n];
пирожок tortula [ae, f];
пирушка cenula [ae, f];
пирующий conviva [ae, m];
пиршественный symposiacus [a, um];
пиршество convivium [ii, n];
comissatio; symposium [ii, n];
писание scriptio [onis, f];
scriptura [ae, f];
+ священное писание scriptura sacra;
писатель scriptor [oris, m];
auctor [oris, m];
+ образцовый писатель scriptor idoneus;
писать scribere [o, psi, ptum]; conscribere [o, psi,
ptum] (libros); garrire [4] (libros); facere [io,
feci, factum] (litteras ad aliquem); notare [1];
paginare [1];
+ писать в ответ rescribere;
+ писать картину pingere [o, nxi, ctum];
+ уметь писать и читать litteras scire [4];
писец, писарь scriba [ae,
m]; scriptor [oris, m]; actuarius
[ii, m]; amanuensis [is, m]; cancellarius
[ii, m];
писк pipiatus [us, m]
(pullorum);
пистолет pistolium [ii, n]; manuballistula
[ae, f] (ignivoma);
писчий chartarius [a, um];
письменно per litteras;
+ передать, изложить письменно per litteras agere [o, egi,
actum];
письменность litterarum monumenta [orum, npl];
письменный scriptus [a, um];
письмо epistola [ae, f];
epistula [ae, f]; litterae [arum,
fpl]; tabella [ae, f] (allatae sunt tabellae);
scriptum [i, n]; scriptura [ae, f];
stilus [i, m]; libellus [i, m];
liber [bri, m];
+ рекомендательное письмо commendaticiae litterae;
+ вскрыть (распечатать) письмо laxare vincula epistulae;
+ письмо без подношений sterilis epistula;
письмоносец portator [oris, m] tabellarum;
tabellarius [ii, m];
питание alimentatio [onis, f]; nutritio [onis, f];
nutrimentum [i, n]; esculentia [ae,
f]; victus [us, m];
+ скромные питание и одежда tenuis victus cultusque;
+ недостаточное питание alitura non sufficiens;
питательность firmitas [atis, f]; virtus [utis, f]
nutritiva;
питательный almus [a, um];
alimentosus [a, um]; nutritivus [a,
um]; valens [ntis] (cibus); validus [a, um]
(cibus); firmus [a, um]; esculentus
[a, um] (esculentioribus cibis abstinere);
питать alere [o, ui, (i)tum] (flammas; ignem;
rumores; seditiones); nutrire [4]; fovēre [eo, fovi, fotum]; pascere [o, pavi,
pastum];
+ питать отвращение abhorrēre [eo, ui,-];
питаться se alere; ali [or, altus sum]; nutriri
[ior, itus sum]; vesci [or,-] (lacte et carne); uti [or, usus sum]; victitare
[1];
+ питаться молоком ali lacte;
+ хлебом (Сицилии) мы питаемся (Siciliae) re frumentaria
sustinemur;
питомец alumnus [i, m];
питомник plantarium [ii, n];
seminarium [ii, n];
пить bibere [o, ui, itum]; potare [1]; sumere [o,
mpsi, mptum] (aquam; cyathos); suscipere [io, cepi, ceptum] aquam; haurire [io,
hausi, stum];
+ пить из пригоршни bibere cava manu;
+ пить по-гречески (вкруговую за здравие) bibere
Graeco more;
+ пить по числу букв в имени чествуемого bibere nomen
alicujus;
+ пить по числу желаемых лет жизни bibere ad numerum;
+ человек, чрезмерно пьющий homo nimii vini;
+ пить за здоровье propinare [1];
питьё potio [onis, f];
potus [us, m]; sorbitio [onis, f];
poculum [i, n];
пихта pinus [i, f];
пицца scriblita [ae, f],
placenta [ae, f] compressa;
пища alimentum [i, n];
cibus; nutrimentum [i, n]; pabulum
[i, n]; esca [ae, f]; esculentia
[ae, f]; victus [us, m]; sagina
[ae, f];
+ употреблять в пищу (com)edere [o, edi, esum];
+ годный в пищу esculentus [a, um]
(animalia; frusta);
+ животное, годное в пищу pecus ad vescendum apta;
пищать pipare [1]; pipiare [1]; pipilare [1];
mintrire [4] (mus mintrit);
пищеварение pepsis [is, f]; digestio
[onis, f]; concoctio [onis, f];
+ расстройство пищеварения dyspepsia [ae, f]; cruditas
[atis, f];
пищеварительный digestivus [a,
um]; digestorius [a, um]; pepticus
[a, um];
пищевод oesophăgus [i, m];
пищевой alimentarius [a, um]; cibarius [a, um];
+ пищевые продукты cibaria [orum, npl]; esculenta [orum,
npl];
пиявка hirudo [inis, f]; suco [onis, m]; sanguisuga
[ae, f];
плавание natatio [onis, f]; natatus
[us, m]; (на корабле) navigatio [onis, f]; navigium
[ii, n]; cursus [us, m] maritimus;
плавать nare [1]; natare
[1]; fluitare [1]; vectari [or,
atus sum] (navigio); navigare [1]; enavigare
[1];
плавить conflare [1];
liquefacere [io, feci, factum]; coquere [o, xi, ctum] (aurum cum plumbo);
fundere [o, fudi, fusum] (vi ignis);
плавиться fundi [or, fusus sum]; se fundere [o,
fudi, fusum] (vi ignis); tabēre [eo, ui,-];
плавки subligaculum [i, n];
subligar [is, n];
плавкий liquabilis [e];
плавление fusio [onis, f];
+ при плавлении dum funduntur;
плавно gradatim; paulatim; sensim; placide (colles
placide acclives); volubiliter (funditur oratio);
плавность volubilitas [atis, f]; facundia [ae, f];
плавный volubilis [e] (oratio); facundus [a, um];
tractus [a, um] (genus orationis); liquidus
[a, um];
плагиат furtum [i, n]
(scriptorum), alicujus scriptoris imitatio [onis, f];
plagiatus [us, m];
плагиатор plagiator [oris, m];
плазма plasma [atis, n];
плазменный plasmaticus [a, um];
плакальщица praefica [ae, f];
плакат folium [ii, n] murale;
плакать flēre [eo, evi, etum] (de, ab aliqua re, ad
aliquam rem); deflēre [eo, evi, etum]; lacrimare [1]; fungi [or, functus sum]
lacrimis; pipiare [1]; plorare [1]; deplorare [1];
+ не плачь! Aufer lacrimas!
плакучий pendulus [a, um];
пламенеющий ignescens [ntis];
пламенно cupide (amare aliquem);
пламенный fervens [ntis]
(amor); igneus [a, um] (homo; furor); flammifer
[era, um]; incensus [a, um]; vividus
[a, um];
пламя flamma [ae, f]; ignis [is, m]; vapor [oris,
m]; incendium [ii, n]; ardor [oris, m];
+ всё охвачено пламенем nihil igne vacuum;
+ взвившееся вверх пламя flamma subjecta;
план ichnographia [ae, f]; mappa [ae, f]; propositum
[i, n]; ratio [onis, f]; consilium [ii, n];
consultum [i, n]; tela [ae, f]; incursus
[us, m];
+ планы destinata (-orum,n) (destinatis alicujus
adversari); destinatio (ex destinatione alicujus);
+ следовать плану uti consilio;
+ замыслы и планы spes cogitationum et consiliorum;
планета planeta [ae, m]; stella [ae,
f] (errans; erratica);
планетарий planetarium [ii, n];
планетарный planetarius [a, um];
планировать meditare [1];
temporaliter praedisponere [o, posui, positum];
+ планирование семьи praestituta temperatio
[onis, f] familiaris;
планка tabella [ae, f]
(liminis);
плантация plantatio [onis, f];
+ на плантациях чая in plantationibus Theae;
пласт stratum [i, n];
пластика plastice [ae, f];
пластина lamina [ae, f]; lamella [ae, f]; tabula
[ae, f]; tabulare [is, n]; scutula [ae, f];
пластинчатый laminosus [a, um]; lamellatus [a, um];
lamellosus [a, um]; tabullatus [a, um];
пластический plasticus [a, um];
пластмасса materia plastica;
пластырь emplastrum [i, n];
pittacium [ii, n];
плата merces [ēdis, f] (laborum; scelerum; milites
magna mercede conducere); stipendium [ii, n] (militare;
militibus dare, numerare, persolvere); pensio [onis, f];
nummata orum, npl]; pretium [ii, n];
+ арендная плата merces habitationum;
+ плата за перевоз stips amnica;
платан platanus [i, f];
платеж contributio [onis, f];
luitio [onis, f]; solutio [onis, f];
oblatio [onis, f];
платёжеспособный
+ быть платёжеспособным solvendo (aeri alieno) esse;
платина platinum [i, n] (Pt);
платить solvere [eo, lvi, lutum]; tolerare
[1] (sumptus et tributa); expendere [o, ndi, nsum] (nummos, viginti milia
talenta); numerare [1]; pendere [o, pependi, pensum];
pensitare [1]; resignare [1];
tinnire [4]; satisfacere [io, feci, factum];
платный meritorius [a, um];
плато planities [ei, f] (elata);
+ высокогорное плато planities
altimontana (elatissima);
платок involucre [is, n]; rica [ae, f]
(caput<acc.gr. rica velatus); pannus [i, m];
+ носовой платок sudarium [ii, n]; manutergium [ii, n];
chiromactrum [i, n];
платформа crepido [inis, f]; pulpitum [i, n],
suggestum [i, n];
платье vestis [is, f] (muliebris; candida);
vestimentum [i, n]; tegumentum [i, n] corporis; velamen [inis, n]; stola [ae,
f], pella [ae, f] (женское);
+ домашнее платье synthesis [is, f]; synthesina vestis [is,
f];
плафон lacunar [is, n];
плач lacrimatio [onis, f];
fletus [us, m]; ploratus [us, m];
ejulatus [us, m];
+ плач над покойником lessus;
плачевно misere; flebiliter; miserabiliter;
плачевный miser [era, um]
(condicio, fortuna); miserabilis [e]; miserandus
[a, um]; lacrimosus [a, um]; flebilis
[e]; deflendus [a, um];
плащ pallium [ii, n]; anaboladium [ii, n]; lacerna
[ae, f]; palla [ae, f]; chlamys [ydis, f]; paenula [ae, f] (дорожный);
sagum [i, n] (военный); amiculum [i, n];
плебей plebejus [i, m];
плебейский plebejus [a, um];
плебисцит plebiscitum [i, n];
плебс plebs [bis, f]; populus [i, m];
плевать spuere [o, ui, utum];
плевок sputum [i, n];
плеврит pleuritis [is, f];
плейер instrumentum [i, n]
taeniolarum hauritorium;
плектр plectrum [i, n];
племя gens [ntis, f]; natio
[onis, f]; proles [is, f];
племянник nepos [otis, m];
плен captivitas [atis, f];
+ взять, захватить в плен capere [io, cepi, captum]
(hostem; aliquem vivum);
пленение captivitas [atis, f];
obsidio [onis, f];
пленительный amoenus [a, um]; venustus [a, um];
blandus [a, um];
пленить capere [io, cepi, captum] (hostem; aliquem
vivum); capere animum alicujus;
плёнка palea [ae, f]; pellicula [ae, f]; squama [ae,
f] (milii); membrana [ae, f];
пленник, пленный, captivus
[i, m]; captus [i, m]; obses [idis, m];
пленум sessio [onis, f] plenaria; plenum [i, n];
плеоназм pleonasmus [i, m];
плесень mucor [oris, m];
плеск strepitus [us, m];
плескаться eludere [o, elusi, elusum]; strepere [eo,
ui, itum];
плесневеть mucescere [o, cui,-];
плести plectere [o, xi, xum] (flores; crines); viere
[eo,-,--etum] (corollam; aliquid ex viminibus); texere (rete);
плетёнка canistrum [i, n];
vimen [inis, n]; crates [is, f];
плетёный vimineus [a, um];
+ плетёное изделие vimen [inis, n];
+ плетёная корзинка qualum [i, n];
+ плетёная работа textum [i, n];
плетень sepes [is,f];
плеть flagrum [i, n]; flagellum [i, n]; sarmentum
[i, n]; verber (eris, n) (verberibus caedere);
+ укрощать животных плетью pecora verbere domare;
плечевой brachialis [e];
(h)umeralis [e];
плечо (h)umerus [i, m]
(aliquid dextro trahere umero; sagittae pendebant de umero); armus
[i, m]; brachium [ii, n];
+ поддерживать что-л. плечами sustinere aliquid umeris;
+ накинуть плащ на плечо umerum onerare pallio;
+ нести кого-л. на плечах aliquem sublimem ferre; sublevare
aliquem humeris;
плешивый calvus [a, um];
+ плешивее тыквы cucurbita calvior;
+ случай спереди лохмат, но сзади плешив fronte capillata,
post est occasio calva;
плешина, плешь calvitium [ii, n];
плита lamina [ae, f]; lamella [ae, f]; tabulare [is,
n]; tabula [ae, f] (lignea; plumbea); lapis [idis, m] quadratus;
плитка later [is, m]; tabella
[ae, f] (aerea; abiegna); tessera [ae, f];
tessella [ae, f];
+ плиточный пол tessellatum [i, n];
пловец natator [oris, m];
плод pomum [i, n]; frux
[frugis f]; fructus [us, m]; fetus
[us, m]; partus [us, m]; sarcina
[ae, f];
+ пожинать плоды fructūs ex aliqua re decerpere;
+ плод чрева fructus ventris; viscus, viscera;
+ не приносящий плодов sterilis (platanus; avena);
плодовитость fertilitas [atis, f];
ubertas [atis, f];
плодовитый fecundus [a, um];
fertilis [e]; ferax [acis];
плодоводство pomicultura [ae, f];
плодово-ягодный pomifero-baccans [ntis];
плодовый fructuarius [a, um]; pomifer [era, um];
+ плодовый сад pomarium [ii, n];
hortus [i, m] fructuarius;
плодоносить fructificare [1]; fructus proferre
[fero, tuli, latum];
плодоносный uber [era, um] (arbor uberrima pomis);
pomifer [era, um]; frugifer [era, um]; fructuosus [a, um]; fecundus [a, um];
fetus [a, um]; fertilis [e];
плодородие fecunditas [atis, f]; fertilitas [atis,
f]; ubertas [atis, f];
плодородно fecunde; fertiliter; feliciter;
плодородный fecundus [a, um]; ferax [acis]; fertilis
[e]; uber [era, um] (solum; ager); pomifer [era, um]; frugifer [era, um];
felix [icis];
+ плодородная почва terra fecunda;
плодотворно conducibiliter;
плодотворный frugifer [era, um]; fecundus
[a, um]; laetus [a, um]; conducibilis
[e];
плодохранилище oporotheca [ae, f];
пломба plumbum [i, n];
плоский planus [a, um]; prostratus [a, um];
fastigatus [a, um];
плоско plane;
плоскогорье mons [montis, m] tabularis; planum
[i, n] montanum;
плоскость planities [ei, f];
planum [i, n]; superficies [ei, f];
locus [i, m] aequus;
плот ratis [is, f];
плотина agger [eri, m]; moles [is, f]; obex [icis,
m,f]; saepta [orum, npl]; crepido [inis, f];
плотник carpentarius [ii, m];
faber [bri, m] tignarius [ii, m]; faber aedium;
плотно dense; arte;
плотность densitas [atis, f]; soliditas [atis, f];
frequentia [ae, f] (caeli);
плотный compactus [a, um];
solidus [a, um]; densus [a, um];
firmus [a, um]; valens [ntis]
(tunica); crassus [a, um]; tenax (gramen); concretus
[a, um]; spissus [a, um]; strictus
[a, um]; castigatus [a, um]; frequens
[ntis];
+ плотный боевой строй (порядок) acies armatis frequens;
плотовщик caudicarius [ii, m];
плотоядный carnivorus [a, um] (Carnivora animalia
vel bestias nominamus, quae carnem devorant);
плоть caro [rnis, f]; corpus [oris, n]; viscus,
viscera;
+ о, как преступно, когда одна плоть поглощает другую! Heu,
quantum scelus est in viscera viscera condi!
плохо male; nequiter (aliquid facere; cenare; bellum
gerere); misere; prave; perverse;
+ плохо, когда хозяина учит управляющий male agitur cum
domino, quem villicus docet;
плохой malus [a, um]
(pejor, pessimus); improbus [a, um]; corruptus
[a, um]; pravus [a, um]; perversus
[a, um]; miser [era, um] (carmen); angustus
[a, um] (fides); aeger [gra, um] (valetudo);
vitiosus [a, um] (orator);
Площадка areola [ae, f];
+ пусковая площадка statumen [inis, n]
missilibus, naviculis sideralibus, spatialibus vehiculis... conjiciendis; turris
[is, f] missilibus ejiciendis (=dt);
площадь platea [ae, f]; forum [i, n]; area
[ae, f]; planum [i, n]; superficies [ei, f];
+ площадь соприкосновения area contagionis (contactus);
planum contactus; plaga;
+ этот вид занимает на Кавказе обширные площади haec
species in Caucaso plagas amplas obtinet;
плуг aratrum [i, n];
плут homo [inis, m] versutus; furcifer [eri, m];
veterator [onis, m];
плутни calliditates [um, fpl]; fallacia
[ae, f] (fallaciam / fallacias alicui ferre / afferre / portare / in
aliquem intendere);
плутоватый subdolus [a, um];
versutus [a, um];
плутовство latrocinium [ii, n]; fraus [fraudis, f];
perfidia [ae, f];
плутократия plutocratia [ae, f],
divitum dominatus [us, m];
Плутон Pluto;
плутоний plutonium (Pu);
плыть nare [1]; natare [1]; decurrere [o, rri,
rsum]; devehere [o, xi, ctum]; pervehere; vectari [or, atus sum] (praeter oram);
innavigare [1];
+ плыть вниз по течению defluere;
+ плыть на корабле navigare;
плюс plus;
плющ hedera [ae, f];
пляж litus [oris, n]; ripa [ae, f];
пляжный litoralis [e];
riparius [a, um];
плясать saltare [1];
tripudiare [1] (virilem in modum); ballare
[1]; se ad numerum movēre [eo, movi, motum];
пляшущий saliaris [e];
+ пляшущий на канате funambulus;
пневматический spiritalis [a, um]; pneumaticus [a,
um];
по ad; per; secundum;e(x); propter; post; super
(super corpora vadere); sub; tenus; via;
+ по-божески divine;
+ по-германски Germanice;
+ по-гречески Graece;
+ по-деревенски rustice;
+ по-детски pueriliter;
+ по-испански Hispanice;
+ по-латыни Latine;
+ по-местному gentiliter;
+ по-немецки Germanice; Theudisce; Teutonice;
+ по-разному diversimode;
+ по-риторски rhetorice;
+ по-русски Russice; Ruthenice;
+ по-славянски Slavonice;
+ по-юношески juveniliter;
+ по-язычески gentiliter;
+ по вдохновению divinitus;
+ по вертикали deorsum;
+ по весу pondo;
+ по горизонтали transverse;
+ по заслугам merito;
+ по знаку ad nutum;
+ по имени nominatim;
+ по наследству hereditarie;
+ по необходимости necessario;
+ по областям
regionatim;
+ по очереди
vicissim; deinceps;
+ по ошибке
perperam;
+ по телевидению
televisifice;
+ по телефону
telephonice;
побег effugium [ii, n]; fuga
[ae, f];
побег virga [ae, f] (lauri); talea [ae, f] (pedem
longa); surculus [i, m]; suboles [is, f] (serere ex subolibus); stirps (rami
stirpesque); ramulus [i, m]; surculus [i, m];
победа victoria [ae, f] (varia); triumphus [i, m]
(ex, de aliqua re); palma [ae, f]; laurus [i, f];
+ победа Суллы victoria Sullana;
+ победа над спартанцами victoria Spartana;
+ победа чья-л. victoria alicujus;
+ победа над кем-л. victoria de aliquo;
+ одержать над кем-л. победу victoriam adipisci, parere,
ferre ex aliquo, reportare ab aliquo, referre ex aliquo; triumphum agree,
deportare, ducere; triumphare (aliquem; mortem cum suis terroribus);
+ победа осталась за патрициями victoria penes patres fuit;
+ победа в судебных делах victoria litium;
+ одерживать сердечные победы venari amores;
+ торжествующий победу triumphatorius;
+ окончательная, полная победа summa victoriae;
+ приближаться к победе subire palmae;
победитель victor [oris, m] (omnium gentium);
superator [oris, m] (populi Etrusci); debellator [oris, m];
+ победитель в войне victor belli, bello;
+ быть (оказаться) победителем на олимпийских играх vincere
Olympiā;
+ выйти победителем из боя victorem discedere (abire) ex
certamine; victorem exsistere in proelio;
+ победители qui vicerunt, qui vincerant, vincentes;
побеждать, победить vincere (bello Galliam; in
certamine; omnia vincit Amor); pervincere; captivare; superare (maximas
nationes); domare (invidiam; libidines; vim fluminis; frigus famemque);
debellare (aliquem); triumphare (aliquem; mortem cum suis terroribus);
+ победить в бою victorem discedere (abire) ex certamine;
victorem exsistere in proelio;
+ я полагал, что как победить, так и быть побеждённым
окажется плачевным для Рима et vincere et vinci luctuosum rei publicae fore
putavi;
+ побеждённые народы triumphatae gentes;
+ побеждённый и проведённый за колесницей триумфатора
victus et triumphatus;
+ побеждённые на войне bello superati;
+ оратор был побеждён философом philosopho succubuit
orator;
побелевший incanus [a, um]
(labra);
побережье ora [ae, f];
litus [oris, n];
побираться aeruscare [1];
побирушка mendicabulum [i, n]; aeruscator [oris, m];
побитый virgis polluctus [a, um];
+ быть побитым frunisci malum;
побить verberare [1] (vineas grandine);
+ побить камнями lapidare;
поближе propius;
поблизости in proximitate; non procul; prope;
побои infortunium [ii, n] (infortunio aliquem
mactare); verberantia [ae, f]; verberatio [onis, f]; verbera (um, npl);
+ истязать побоями кого-л. verberibus aliquem excrutiare;
побоище clades [is, f];
caedes [is, f];
поборник propugnator [oris, m];
tutor [oris, m]; patronus [i, m];
побороть debellare [1] (voluptates);
побочный accessorius [a, um]; subsidiarius [a, um];
supervacaneus [a, um] (operae);
побуждать concitare [1]; excitare [1]; exciēre [eo,
ivi, itum]; incitare [1]; inducere [o, xi, ctum] (aliquem ad bellum, ad
misericordiam; inducere aliquem ut mentiatur); adducere (ad suspiciendum bellum
adduci); admonere [eo, ui, itum] (aliquem, ut aliquid faciat); adhortari [or,
atus sum]; persuadēre [eo, suasi, suasum]; provocare [1]; impellere [o, puli,
pulsum]; compellere; propellere; concutere [io, cussi, cussum]; subdere [o,
didi, ditum] alicui ignem, faces, stimulos ad aliquid; stimulare [1] (aliquem
ad, in aliquid; festinare fugam); commovēre [eo, movi, motum]; permovēre;
fatigare [1];
побуждение concitatio [onis, f]; incitamentum [i,
n]; incitatio [onis, f]; incitatus [us, m] animi; adhortatio [onis, f]; pulsus
[us, m]; impulsus [us, m]; impulsio [onis, f]; invitamentum [i, n] (ad aliquid);
invitatio [onis, f] (ad aliquid); calcar [is, n]; stimulus [i, m] (aliquem
stimulis gloriae concitare);
+ движимый корыстными побуждениями spe mercedis adductus;
побыть manere [eo, nsi, nsum]; morari
[or, atus sum];
+ побудьте здесь sustinete hic;
поваленный dejectus [a, um];
prostratus [a, um];
повалить subvertere [o, rti, rsum] (statuas);
pervertere; percellere [o, culi, culsum]; prosternere [o, stravi, stratum];
projicere [io, jeci, jectum];
повар coquus [i, m]; magīrus [i, m]; offarius
[ii, m];
+ шеф-повар archimagirus [i, m];
поваренный coquinarius [a, um]; culinaris [e];
поведение gestura [ae, f] (bona); mores [um, mpl];
habitus [us, m]; consuetudo [inis,
f]; modus [i, m] vivendi; se gerendi ratio
[onis, f] / functio [onis, f]; habitus
[us, m]; usus [us, m]; operatio
[onis, f];
Повелевать imperare [1]; imperitare [1];
повеление imperatum [i, n]; imperium
[ii, n]; jussum [i, n]; jussus [us, m]; praeceptum [i,
n]; praescriptum [i, n];
повелитель erus [i, m] (caelestes eri); dominus [i,
m] (in aliquem); dominator [oris, m]; rex [regis, m]; imperator [oris, m];
princeps [cipis, m]; tyrannus [i, m];
повелительница dominatrix [icis, f]; domina [ae, f];
regina [ae, f]; imperatrix [icis, f];
повелительно imperiose; superbe; insolenter;
arroganter;
повергать sternere [o, stravi, stratum] (corda;
afflicti et strati); prosternere; conjicere [io, jeci, jectum]; dejicere;
demergere [o, rsi, rsum]; fundere [o, fudi, fusum]; pervertere [o, rti, rsum];
porrigere [o, rexi, rectum]; profligare [1];
+ поверженный на землю stratus humi;
поверенный syndicus [i, m] (города, общества и
т.д.); procurator [oris, m];
поверженный projectus [a, um];
prostratus [a, um];
поверить credere [o, didi, ditum];
+ поверь мне mihi crede; crede mihi; credas mihi velim; me
vide;
+ в это невозможно поверить credi non potest;
+ в это трудно было поверить vix erat credendum; fides
fieri non poterat;
+ кто поверит нам на слово? Quis habebit dicentibus fidem?
+ бояться поверить собственным глазам timēre fidem
oculorum;
повернуть flectere [o, xi, xum] viam; vestigia
vertere [o, rti, rsum], torquere [eo, rsi, rtum];
+ повернувшись verso pede;
поверх supra; super; superne;
поверхностно strictim;
+ поверхностно излагать adumbrare [1];
+ поверхностно ознакомиться с чем-л. primoribus labris
attingere [o, attigi, attactum]/gustare [1];
поверхностный superficialis [e];
levis [e]; parum diligens [ntis];
parum subtilis [e]; hebes [etis];
поверхность facies [ei, f];
superficies [ei, f] (aquae); planum
[i, n]; summus [a, um]…;
поверье opinio [onis, f];
superstitio [onis, f];
повесить
suspenděre [o, ndi, nsum] (aliquid aliqua
re, in, de [e]x, ab aliqua re);
+ повесить что-л. на верхушке сосны suspenděre aliquid ex
alta pinu;
+ повесить на шею suspenděre (e) collo;
+ повесить кого-л. suspenděrealiquem arbori infelici;
повеситься se suspenděre;
+ повеситься на фиговом дереве se suspenděre de [e] ficu;
повествование traditio [onis, f];
complexio [onis, f]; narratio
[onis, f]; narratus [us, m]; historia
[ae, f];
повествовать narrare [1];
enarrare [1]; memoriae prodere [o, didi, ditum];
referre [fero, tuli, latum]; persequi [or, cutus sum]; exponere [o, posui,
positum];
повестка invitatio [onis, f];
повесть argumentum [i, n] (argumentum est ficta res,
quae tamen fieri potuit повесть есть нечто вымышленное, но в то же время
возможное); narratio [onis, f]; narratiuncula [ae, f]; expositio [onis, f];
поветрие tabes [is, f]
(orta per Aegyptum);
повидать vidēre [eo, vidi, visum]; visere [o,-,-];
conspicere [io, spexi, spectum];
повидаться convenire [io, veni, ventum];
по-видимому (ut) videtur; verisimiliter; apertum
est; manifestum est;
повинность munus [eris, n]; servitus [utis, f];
+ нести, выполнять государственную повинность sustinere
munus in re publica;
повинный
+ быть повинным в чём-л. causam alicujus rei sustinere;
повиноваться oboedire [4]
(legibus); parēre [eo, ui, itum]; obsequi [or, secutus sum]; obtemperare
[1]; satisfacere [io, feci, factum];
повиновение oboedientia [ae, f]; obtemperantia [ae,
f]; obsequium [ii, n];
+ отказать в повиновении recusare [1] imperium;
+ держать в повиновении continēre [eo, ui, tentum]/tenēre
in officio;
повиснуть inhaerēre [eo, haesivi, haesitum];
adhaerēre; pendēre [eo, pependi, pensum];
повод ansa [ae, f]; causa [ae, f] (belli); nomen
[inis, n]; occasio [onis, f]; momentum [i, n]; materia [ae, f];
+ дать повод ansam dare; aperire occasionem ad aliquam rem;
+ искать повод ansam quaerere;
+ послужить поводом для чего-л. praebere causam alicujus
rei;
поводья habenae [arum, fpl]; frenum [i, n]; lora
[orum, npl];
+ натянуть поводья supprimere lora;
повозка vehiculum [i, n]; vectaculum
[i, n]; vectabulum [i, n]; carrus; currus;
vehela; plaustrum; raeda;
поворачивать vertere[o, rti, rsum] (hastam; puppim
ad haec litora); convertere; advertere; flectere [o, xi, ctum]; reflectere;
offlectere (navem); torquēre [eo, rsi, rtum] (collum); intorquēre; gyrare
[1];
+ повернувшись кругом momento turbines;
поворачивающийся versatilis [e];
поворот flexus [us, m];
vesura [ae, f]; versus [us, m]
(в танце); turbo [inis, m]; volumen
[inis, n]; declinatio; motus [us, m];
+ у поворота дороги ad versuram viae;
поворотный пункт meta [ae,
f]; anfractus [us, m];
повреждать laedere [o, si, sum]; vitiare
[1]; violare [1]; rumpere [o, rupi, ruptum];
corrumpere; vulnerare [1] (navem); destruere [o, xi,
ctum]; afflictare [1] (tempestas naves afflictat);
turbare [1] (ceram); amburere [o, ussi, ustum];
повреждение laesio; vitium [ii,
n]; vulnus [eris, n] (scuti); deterioratio
[onis, f]; corruptio [onis, f]; violatio
[onis, f]; injuria [ae, f]; offensa
[ae, f];
повреждённый vitiosus [a, um]
(ilex); corruptus [a, um]; afflictus
[a, um]; vulneratus [a, um]; saucius
[a, um];
повременить exspectare [1]; manēre [eo, nsi, nsum];
повседневный vulgaris [e]
(ars; nomen; opinio); quotidianus [a, um]
(cotidianus); frequens [ntis] (verbum upud alios
frequens; usus);
повсеместно qualibet; ubique; ubivis;
повстанец rebellio [onis, m];
повстречать(ся) aliquem forte habere [eo, ui, itum]
obviam; obviam alicui fieri [fio, factus sum];
повсюду vulgo; passim;
+ повсюду встречающийся vilis [e];
повторение repetitio [onis, f];
relatio [onis, f]; iteratio [onis,
f]; redintegratio [onis, f]; tautologia [ae,
f];
+ частое повторение frequentamentum [i,
n];
повторить, повторять (re)iterare
[1]; repetere [o, petivi, petitum]; redintegrare [1];
renovare [1]; dictare [1]; (часто)
frequentare [1] (verbi translationem; exempla
freqentata apud Graecos);
повторно denuo; iterum; secunda vice;
повышать accendere [o, ndi, nsum] (pretium);
altiorem facere [io, feci, factum]; augēre [eo, auxi, auctum]; elevare [1];
+ повышать в должности promovēre;
повышение elevatio [onis, f];
provectus [us, m];
+ повышение в должности promotio [onis, f];
повышенный sublatus [a, um]
(vox);
повязка ligamentum [i, n]; ligatura
[ae, f]; taenia [ae, f]; amictus
[us, m]; afscia [ae, f]; filum [i, n]; vinculum
[i, n]; vitta [ae, f];
+ повязка жреца infula [ae, f];
+ царская повязка diadema [atis, n];
+ набедренная повязка subligaculum [i,
n]; subligar [is, n];
повязывать ligare [1]; deligare; circumligare;
погибать interire [eo, ii, itum]; perire; disperire;
interire; defungi [or, functus sum]; mori [ior, mortus sum] (in mari; in armis);
aboriri [ior, abortus sum] (omnia ut oriuntur, ita aboriuntur);
pessum ire [eo, ii, itum]; fuisse; cadere [o, cecidi,
casum]; concidere [o, cidi, cisum]; labi [or, lapsus sum];
+ я ясно вижу, что
погибаю vivus vidensque pereo;
+ буду ли я жив, или
судьбе будет угодно, чтобы я погиб sive erimus, seu nos fata fuisse volent;
погибель
letum [i, n];
pernicies [ei, f];
exitium [ii, n]; tabes [is, f];
поглаживание palpatio [onis, f];
palpamentum [i, n]; tactus [us, m]
(blandiens);
поглощать sorbēre [eo, ui, itum]; absorbēre
(placentas; gurgite fluminis absorberi); resorbēre; vorare
[1] (vortex navem vorat); devorare [1]; edere
[o, edi, esum]; haurire [io, hausi, haustum]; capere [io, cepi, captum] (cibum
et potum);
поговорить apellare [1] (aliquem de aliqua re);
+ я желал бы поговорить с тобой о нашем общем деле te volo
de communi re appellare;
+ сядем и поговорим sedentes agamus;
поговорка dictum [i, n];
verbum [i, n]; proverbium [ii, n];
formula [ae, f];
погода tempestas [atis, f] (serena; perfrigida);
caelum [i, n];
+ ясная погода tempestas suda;
+ облачная погода tempestas nebulosa;
+ пасмурная погода nubilum (soles et nubila);
+ в дождливую погоду caelo pluvio;
+ при сухой погоде caelo sudo;
+ погода, благоприятсвующая плаванью tempestas idonea ad
navigandum;
погодить manere [eo, nsi, nsum]; morari [or, atus
sum];
+ погоди же (в угрозах) si vivo;
погожий placidus [a, um]
(dies);
поголовно viritim; universe;
поголовье caput [itis, n];
погонщик actor [oris, m];
+ погонщик мулов mulio [onis, m];
погоня persecutio [onis, f];
погонять admonere [eo, ui, itum] (bijugos telo);
пограничник miles [itis, m] limitaneus; vigil
[is, m] limitaris;
пограничный confinis [e]; finalis [e]; conterminus
[a, um]; finitimus [a, um]; limitarius [a, um]; extremus [a,
um] (flumen);
+ пограничный камень terminus (terminos movere, propagare);
+ пограничный вал limes [itis, m];
+ пограничный знак terminus [i, m];
+ пограничный столб cippus [i, m];
погреб hypogaeum [i, n];
cella [ae, f]; concameratum [i, n];
погребальный feralis [e];
funebris [e];
погребать sepelire [io, ivi, pultum]; tumulare
[1] (aliquem);
погребение sepultura [ae, f]; funus [eris, n]; munus
[eris, n]; Libitina [ae, f]; sepulcrum [i, n];
+ остаться без погребения caelo tegi;
погремушка crepitaculum [i, n];
crepundia [orum, npl];
погрешить peccare [1] (in
[erga] aliquem; in aliquo);
погрешность erratum [i, n];
error [oris, m]; lapsus [us, m];
menda [ae, f]; mendum [i, n];
vitium [ii, n] (ineuntis adulescentiae); delictum
[i, n]; peccatum [i, n];
погружать mergere [o, rsi, rsum]; immergere (aquae);
submergere (ferrum in unda); supponere [o, posui, positum] (pectora fluminibus);
supprimere [o, pressi, pressum]; sepelire [io, i(v)i, pultum];
погружаться mergi [or, rsus sum]; immergi; se
submergere [o, rsi, rsum]; submergi (voraginibus); descendere [o, ndi, nsum];
+ погрузиться в воду succedere [o, cessi, cessum] aquae;
subire [eo, ii, itum] aquas;
погружение submersio [onis, f];
погружённый immersus [a, um];
demersus [a, um]; submersus [a, um];
absconditus [a, um];
погубить perdere [o, didi, ditum] (fruges;
civitatem);
+ да погубят его боги! Illum di omnes perduint!
под sub (sub terrā habitare; vitam sub divo agere;
exercitum sub jugum, sub jugo mittere; sub nomine pacis bellum latet); subter
(aliquid subter lectum mittere); infra;
+ под (управлением, началом, властью, руководством)
sub (sub Augusto, rege pio; sub aliquo, sub alicujus signis militare; egregio
sub principe; sub aliquo magistro artes edoceri);
+ ввести кого-л. под крышу (своего дома) subter fastigia
tecti aliquem ducere;
+ подъехать под самые стены неприятеля subter murum hostium
advehi;
+ римлянин, лежавший под трупом нумидийца substratus
Numidae mortuo Romanus;
+ под рукой praesto;
подавать, подать praebēre [eo, ui, itum] (alicui
panem; exempla nequitiae); administrare [1] (mel in secundam mensam); admovēre
[eo, movi, motum] (alicui equum); sufficere [io, feci, fectum] (pilas
ludentibus); porrigere [o, rexi, rectum]; ferre [fero, tuli, latum];
+ подать голос suffragari [or, atus sum];
+ подать жалобу в суд lege agere [o, egi, actum];
+ подать знак significare [1];
+ подать на стол ponere [o, posui, positum]; apponere;
+ подавать признаки assignare [1];
подавление submersio [onis, f]
(libidinum); oppressio [onis, f]; repressio
[onis, f];
подавленный aeger [a, um]
animi; tristis [e] (senex; vultus);
подавлять inhibēre [eo, ui, itum]; abolēre [eo,
levi, litum] (omnem metum); lassare [1] (vitia); domare [o, ui, itum/atum]
(invidiam; libidines; vim fluminis); comprimere [o, pressi, pressum]
(seditionem); supprimere (aegritudinem; iram; furorem); opprimere; reprimere;
refutare [1]; castigare [1] (risum); calcare [1] (libertatem; gentem); vincere
[o, vici, victum] (iram; naturam); exstinguere [o, nxi, nctum]; restinguere;
compescere [o, pesui,-]; profligare [1]; sustinēre [eo, ui, tentum];
+ подавлять слёзы abdere [o, didi, ditum] lacrimas; pellere
[o, pepuli, pulsum] lacrimas;
+ подавлять боль abjicere [io, jeci, jectum] dolorem;
+ подавлять чувство долга comminuere [o, ui, utum]
officium;
+ подавить приступ гнева sustinere [eo, ui, tentum] impetum
irae;
подагра arthritis [is, f]
urica; podagra [ae, f];
подарок donum [i, n];
munus [eris, n];
подарить donare [1]; dono
(muneri) mittere [o, misi, missum];
податливый tractabilis [e] (materies); flexibilis
[e]; tener [era, um]; facilis
[e];
подать
vectigal [is, n]; tributum [i,
n];
подаяние
stips [stipis, f] (largifica);
подбадривание calcar [is, n];
подбадривать accendere [o, ndi, nsum] (aliquem
contra [in] aliquem; bello; ad certamen; ad fortiter agendum); addere [o, didi,
ditum] calcar [calcaria] alicui;
+ подбодрить кого-л. aspergere [o, rsi, rsum] alicui aquam;
подбегать succurrere [o, rri, rsum]; accurrere;
advolare [1];
подбирать subnectere [o, xi, ctum] (fibula vestem);
подбор delectus [us, m];
+ подбор хороших слов elegantia [ae, f] verborum;
подбородок mentum [i, n];
maxilla [ae, f];
подбрасывать suggerere [o, gessi, gestum]; subjicere
[io, jeci, jectum] (mataras inter carros rotasque); adjicere;
подвал hypogaeum [i, n]
(concameratum);
подвергать afficere [io, feci, fectum]; subjicere;
objicere; submittere [o, misi, missum]; subdere [o, didi, ditum] (aliquem
exquisitis poenis); opponere [o, posui, positum];
+ подвергать исследованию inquisitionibus subjicere;
+ подвергать сомнению in dubium vocare;
+ подвергать плавание опасностям зимних бурь subjicere
navigationem hiemi;
+ подвергать мелиорации meliorare [1];
+ подвергать опасности periclitari [or, atus sum];
+ подвергать оценке знаний experiri et temptare;
подвергаться exsequi [or, cutus sum] (aerumnam
[e]gestatem); subire [eo, ii, itum] (periculum; labores; injuriam); suscipere
[io, cepi, ceptum]; objectare [1];
+ подвергаться литературной обработке sub acumen stili
succedere;
+ подвергнуться наказанию subire poenam;
подверженный objectus [a, um]; expositus [a, um];
obnoxius [a, um]; obvius [a, um];
подвесить suspenděre [o, ndi, nsum] (aliquid aliqua
re, in, de [e]x, ab aliqua re);
подвесочный suspensorius [a, um];
подвести, подводить inducere [o, xi, ctum]
(aliquem); admovere [eo, movi, motum] (exercitum ad urbem; equum); agere [o,
egi, actum] (vineas turresque ad oppidum);
+ подводить итог subducere rationem, ratiunculam, calculos;
подветренный a ventis defensus
[a, um];
подвиг facinus [oris, n]; gesta [orum, npl]; gloria
[ae, f]; aerumna [ae, f] (duodecim aerumnae Herculis); stipendium
[ii, n] (duodecim stipendia Herculis);
+ подвиги virtutes (de suis virtutibus multa praedicare);
res gestae; tituli (Theseus, magnificus titulis suis);
+ воспевать чьи-л. подвиги per titulos alicujus ingredi;
подвигать admovēre [eo, movi, motum]; promovēre;
подвижной mobilis [e];
expeditus [a, um];
подвижность motorium [ii, n];
подвижный agilis [e];
mobilis [e]; argutus [a, um]
(aures equi); versatilis [e]; lubricus
[a, um];
подвластный obnoxius [a, um];
subjectus [a, um]; dediticius [a,
um];
подводить adducere [o, xi, ctum]; admovēre [eo,
movi, motum];
+ подводить итоги putare [1];
computare;
подводный demersus [a, um];
submersus [a, um];
подвоз subvectio [onis, f];
подвозить subvehere [o, xi, ctum]; advehere;
supportare [1];
подвыпивший appotus [a, um];
подвязывать adjungere [o, nxi, nctum] (vites ulmis);
capistrare [1] (vites); substringere [o, xi, ctum]
(comas auro); subnectere [o, xi, ctum] (velum antennis); subligare
[1];
подглядывать speculari [or, atus
sum] (per rimam foris);
подговаривать immittere [o, misi, missum]; impellere
[o, puli, pulsum];
подгонять stimulare [1]
(verbere currus);
подготовить parare [1];
comparare [1]; praeparare [1];
expedire [4] (agrum sationibus faciendis); adornare
[1] (accusationem); meditari [or, atus sum];
+ подготовить к изданию ad edendum praeparare;
подготовка praeparatio [onis, f];
apparatus [us, m] (sacrificii); meditatio
[onis, f]; paratus [us, m];
подданный subditus [a, um];
obnoxius [a, um]; parens [a, um];
поддаться succumbere [o, cubui, cubitum] (tempori;
fortunae); subsidere [o, sedi, sessum] (ebur subsidit digitis); sequi or,
secutus sum]; exponi (expositum esse);
+ поддаться (преступному) соблазну succumbere culpae;
подделать corrumpere [o, rupi, ruptum] (rationes,
mensuras); falsare [1] (pondera ac mensuras;
scripturas divinas);
подделка adulteratio [onis, f];
falsatio [onis, f]; falsum [i, n];
+ подделка монеты moneta furtiva (supposita);
подделывание falsatio [onis, f];
подделыватель adulterator [oris, m]; falsarius [ii,
m]; falsator [oris, m];
подделывать supponere [o, posui, positum]
(testamenta falsa); subjicere [io,jeci, jectum] (testamentum; librum);
adulterare [1]; vitiare [1]; fallere [o, fefelli, falsum];
поддельный subreptivus [a, um];
falsus [a, um] (litterae; denarius; testimonia);
falsificatus [a, um]; mendax [acis] (pennae);
adulterinus [a, um]; commenticius
[a, um], fictus [a, um], facticius
[a, um], spurius [a, um], apocryphus
[a, um], suppositus [a, um], socors [socordis];
affectatus [a, um];
поддерживать continēre [eo, ui, tentum]; sustinēre
(amicum fortunā; quos fortuna premit; aliquo auxilio sustineri; civitatis
dignitatem); sustentare [1] (machinam mundi; aliquem ruentem dextrā; aliquem
omnibus copiis; rem publicam); suscipere [io, cepi, ceptum] (aliquem ruentem);
excipere (hominem labentem; moribundum); fulcire [fulsi, fultum, 4]; suffulcire;
fulcrare [1]; sufferre [fero, tuli, latum]; adjuvare [1] (aliquem in re
aliqua, ad aliquid; ignem); alere [o, ui, (i)tum] (flammas; ignem; rumores;
seditiones); exsequi [or, cutus sum] (jus suum armis); facere [io, feci, factum]
cum, ab aliquo; favere [eo, favi, fautum]; suppetiari [or, atus sum]; suffragari
[or, atus sum] (alicui, alicui rei); subservire [4] (orationi alicujus);
subscribere [o, psi, ptum] (odiis accusationibusque Hannibalis); sublevare [1]
(defendere et sublevare aliquem; patriam pecuniā); stabilire [4]; tuēri [eor,
tuitus (tutus, tutatus) sum];
+ поддерживать мнение opinionem sustinere;
+ поддерживать огонь листьями suscipere ignem foliis;
+ поддерживать существование tolerare vitam;
+ поддерживать в войне adjuvare ad bellum;
+ воздух поддерживает птиц в полёте aër volatūs alĭtum
sustinet;
+ поддерживать бодрость (в) сражающихся sustinere animos
pugnantium;
+ научные занятия меня поддерживают и подкрепляют litteris
sustentor et recreor;
поддержка adjumentum i, n]; adjutus [us, m];
auxilium [ii, n]; suppetiae [arum, fpl] (suppetias ferre, venire,
advenire, proficisci, mittere); praesidium [ii, n] (et praesidium et decus
meum);
+ есть у меня дома и помощь и поддержка auxilia mihi et
suppetiae sunt domi;
+ при поддержке природы adjuvante natura;
+ при чьей-л. поддержке suffragante aliquo;
+ заручиться чьей-л. поддержкой adjungere sibi auxilium
alicujus;
поддразнивание laesio [onis, f];
подённый cotidianus [a, um];
поджаренный tostus [a, um];
поджарить torrēre [eo, ui,-];
поджарый gracilis [e] (equus);
поджелудочная железа pancreas [atis, n];
поджигатель turbator [oris, m] (belli);
поджигать accendere [o, ndi, nsum]; incendere;
succendere (aliquid face subdita); ignem alicui rei subjicere [io, jeci,
jectum];
+ поджигать дома ignem tectis supponere;
поджидать exspectare [1]; circumspectare [1];
поджог incendium [ii, n]; inflammatio [onis, f];
combustio [onis, f] domorum;
подзащитный susceptus [a, um];
подземный hypogaeus [a, um]; subterraneus [a, um];
infernus [a, um]; inferus [a, um];
+ подземные воды aquae telluricae;
+ подземный ход cuniculus;
+ прорыть подземные ходы agere cuniculos;
+ поземное царство tenebrae; Styx, Stygis f; manes, -ium f;
подкапывать subruere [o, ui, utum] (arbores a
radicibus; murum); suffodere [io, fodi, fossum];
подкладывать supponere [o, posui, positum] (ova
gallinis); suggerere [o, gessi, gestum]; substernere [o, stravi, stratum]
(segetem ovibus); subjicere [io, jeci, jectum]; subdere [o, didi, ditum]
(pugionem pulvino); sufficere [io, feci, fectum];
подкласс subclassis [is, f];
подкова ferrum [i, n] equinum; vestigium [ii, n];
+ сбитая с конского копыта подкова vestigium equi excussum
ungula;
подковообразный hippocrepicus [a, um];
подкожный hypodermaticus [a, um]; subcutaneus [a,
um];
подколенная чашечка poples [itis, m];
подкова infictio [onis, f] ungulae; vestigium [ii,
n]
подкоп cuniculus [i, m] (subruere cuniculo murum);
specus [us, m];
+ рыть подкопы cuniculos agere;
подкормка stercoratio [onis, f] supplementaria;
laetificatio [onis, f] supplementaria; laetamen [inis, n] supplementarium;
подкрадываться subrepere [io, repi, reptum] (moenia
urbis; ne pro vero falsa subrepant); arrepere; subire [eo, ii, itum] (lumina
fessa sopor subit); furtim accedere [o, cessi, cessum];
подкрепление subsidium [ii, n] (funditores Baleares
subsidio, in subsidium mittere); firmamentum [i, n];
подкреплять (con)firmare [1]; affirmare [1];
recreare [1]; reficere [io, feci, fectum]
подкуп corruptela [ae, f]; corruptio [onis, f];
argumentum [i, n] argentarium; ambitus [us, m]; merces [ēdis, f] (lingua mercede
astricta); redemptio [onis, f]; ambitus
[us, m]; largitio [onis, f];
+ обвинять в подкупе de ambitu postulare;
подкупать emere [o, emi, emptum]; coëmere; emercari
[or, atus sum] (aliquem ad exuendam fidem); corrumpere [o, rupi ruptum]
(judicem); aliquem de lapide emere; tentare [1]
pecuniā;
+ подкупать свидетеля subjicere [io, jeci, jectum]
(testem);
подкупной venalis [e]; corruptus
[a, um];
подле juxta; propter; prope;
подлежащее subjectum [i, n];
подлесок subsilva [ae, f];
подлетать advolare [1];
подлец homo [inis, m] scelestus, abominandus,
sacrilegus; nefandus;
подлиза palpator [oris, m];
подлинник manuscriptum [i, n]
originarium; chirographum [i, n];
+ в подлиннике in originali;
подлинно equidem; certe; sane; profecto; nimium;
подлинность fides [ei, f] (tabularum; litterarum;
testimonii);
подлинный genuinus [a, um];
verus [a, um] (amicitia; virtus); certus
[a, um]; fide dignus [a, um]; authenticus
[a, um]; originalis [e]; originarius
[a, um]; praesens [ntis]; proprius [a, um];
подлог fraus [fraudis, f]; falsum
[i, n]; adulteratio [onis, f]; corruptio
[onis, f];
+ совершать подлог subjicere [io, jeci, jectum]
(testamentum; librum); subdere [do didi, ditum] (testamentum);
подложить subjicere [io, jeci, jectum];
+ подложив под суда катки subjectis scutulis navibus;
подложный falsus [a, um] (litterae; denarius;
testimonia); falsificatus [a, um]; adulterinus [a, um]; suppositus
[a, um];
+ представить подложное завещание subdere testamentum;
подлокотник cubital [is, n];
подлость nequitia [ae, f] (malitia atque nequitia);
turpitudo [inis, f]; humilitas [atis, f]; sordes [ium, fpl]; indignitas [atis,
f]; dedecus [oris, n]; flagitium [ii, n];
подлый improbus [a, um];
sordidus [a, um]; humilis [e];
indignus [a, um]; turpis [e];
miser [era, um]; projectus [a, um];
pusillus [a, um];
подмастерье alumnus [i, m];
+ сапожный подмастерье alumnus sutrinae tabernae;
подмена commutatio [onis, f];
подменить supponere [o, posui, positum] (puerum);
submutare [1] (verba pro verbis); subdere [o, didi, ditum]; subjicere [io, jeci,
jectum];
подмерзать subgelascere [o, gelui,-];
подметать verrere [o, verri, versum]; converrere
(stabulum); purgare [1];
подметка solea [ae, f]
supera;
подмечать subsentire [4];
подмога subventio [onis, f];
подмороженный frigore leviter vitiatus [a, um] (e.g.
fructus);
подмышка fossa [ae, f] axillaris;
подневольный servus [a, um];
servilis [e];
поднесение subditus [us, m];
apportatio [onis, f];
поднимать, поднять levare [1]; allevare [1]; elevare
[1]; relevare [1]; sublevare [1] (aliquem ad pedes stratum); tollere [o,
sustuli, sublatum] (jacentem; aliquid terrā, de terra, a terra); sustollere
(vultus ad aethera; onus; vela); extollere; attollere; suscipere [io, cepi,
ceptum]; suscitare [1] (aliquem e subselliis); subrigere [surrigere, surgere];
arrigere [o, rrexi, rrectum]; sublimare [1]; efferre
[effero, extuli, elatum]; suspendere [o, ndi, nsum];
+ кто поднимал телёнка, тот поднимет и быка potest taurum
tollere qui vitulum sustulerit;
+ машина поднимает множество больших тяжестей machina
sustollit multa magno pondere;
подниматься scandere [o, scendi, scensum];
ascendere; subrigere [o, rexi, rectum] [surrigere, surgere] (e lectulo; sellā,
de sella); assurgere; consurgere; desurgere; exsurgere; insurgere; se ad auras
agere [o, egi, actum]; superare [1] (sol superabat ex mari); succedere [o,
cessi, cessum] (in montem); se sublimare [1] (nubium tenus); se sublevare [1];
subire [eo, ii, itum] (in montem; iniquissimum locum; adversum flumen);
+ подниматься до самой верхушки in summum cacumen agi;
+ подняться с земли subrigere [surrigere, surgere] humo;
+ подняться, чтобы начать речь subrigere [surrigere,
surgere] ad dicendum;
+ я вспоминаю не откуда упал, а откуда поднялся (т.е.
стараюсь помнить о своих успехах и забыть о неудачах) non recordor, unde
ceciderim, sed unde surrexerim;
+ подняться из низов surgere in altum;
+ огонь поднимается с жертвенника ignis surgit ab ara;
подножие pedes [um, mpl]; radices [um, fpl]; basis
[is, f];
подножка supplantatio [onis, f];
pes [pedis, m]; suppedaneum [i, n];
+ дать подножку supplantare (aliquem);
поднос ferculum [i, n];
подносить afferre [affero, attuli, allatum];
offerre; praebēre [eo, ui, itum]; admovere [eo, movi, motum] (aliquid ad nares;
manus ad faciem); suggerere [o, gessi, gestum];
подношение munus [eris, n];
поднятие elevatio [onis, f];
surrectio [onis, f];
поднятый dierectus [a, um];
erectus [a, um]; elevatus [a, um];
levatus [a, um]; suspensus [a, um]
(aulaea); sublimis [e] (flagellum);
+ с поднятым копьём subrectā cuspide;
подобать decēre [decet, decuit,-] (aliquem; alicui;
quod honestum est, decet; id facere quod decet, non quod licet; decet
magnanimitas quemlibet mortalem);
+ этот поступок не подобает кому-л. istuc facinus alicui
non decet;
подобающе decenter; convenienter;
подобающий decens [ntis]
(amictus; ornatus; motus corporis); congruus [a, um];
consonus [a, um]; par [is];
подобие effigia [ae, f];
effigies [ei, f] (spirantis mortui);
facies [ei, f];
speculum [i, n] (naturae); similitudo
[inis, f]; simile [is, n]; simulacrum
[i, n]; adinstar; instar [is, n]; imago
[inis, f];
подобно simili modo; similiter; more; vice; prope;
подобный similis [e]; talis [e]; ejusmodi;
hujusmodi;
подобрать eligere [o, legi, lectum]; seligere;
подогреть temperare [1]
(aquam ignibus); recalefacere [io, feci, factum]; recoquere [o, xi, ctum];
пододвигать admovere [eo, movi, motum] (machinam);
agere [o, egi, actum] (vineas turresque ad oppidum);
подозревать suspicari [or, atus sum](aliquid de
aliquo; aliquem); suspicionem habere [eo, ui, itum]; suspectare
[1] (aliquem, aliquid);
+ Бомилькар, который вызвал подозрение у царя и который сам
стал его подозревать Bomilcar suspectus regi et ipse eum suspiciens;
подозрение suspicio [onis, f];
+ попасть под подозрение in suscipionem venire, cadere,
incidere;
+ быть у кого-л. под подозрением suspectari alicui;
+ навлекать на кого-л. подозрение aliquem in suspicionem
vocare;
+ подозрение всегда направлено в дурную сторону ad tristem
partem strenua est suspicio;
+ этот человек выше такого подозрения non cadit in hunc
hominem ista suspicio;
+ оградить себя от подозрения в столь страшном преступлении
vindicare se ex suspicione tanti sceleris;
+ всё подозрение пало на рабов omnis suspicio in servos
commovebatur;
+ подозрение падает на кого-л. suspicio in aliquem
convěnit, cadit;
+ что-л. вызывает подозрение suspicio insequitur aliquam
rem;
+ вызывать в ком-л. подозрение alicui suscipionem alicujus
rei dare;
+ не возбуждая никаких подозрений sine ulla suspicione;
+ нет повода, оснований для подозрений nulla suspicio (sub)
est;
подозрительный suspectus [a, um]; suspiciosus
[a, um];
+ подозрительная личность persona suspecta;
+ в этом нет ничего подозрительного in ea re nulla subest
suspicio;
подойник mulctra [ae, f];
подольститься sublectare [1];
подонки faex [faecis, f] (civitatis; populi; sordes
urbis et faex); sentina [ae, f];
подорожник plantago [inis, f];
подорожная synthema [atis, n];
подосиновик boletus [i, m] levis;
подоспеть obvenire [io, veni, ventum] (in tempore
pugnae<Dat.);
подоходный налог tributum
[i, n] ex censu collatum;
подошва solea [ae, f]; vestigium [ii, n]; planta
[ae, f] pedis;
подпадать incidere [o, cidi, cisum] (in condicionem
под условие);
подпевать accinere [o, -,-]; succinere; admodulare
[1];
подпирать sustinere [eo, ui, tentum]; sustentare [1]
(machinam mundi; aliquem ruentem dextrā); suscipere [io, cepi, ceptum] (labentem
domum); sublevare [1] (sinistrā mentum); fulcire [io, lsi, ltum]; suspendere [o,
ndi, nsum];
+ колонны подпирают портик columnae porticum sustinent;
+ подпереть стену вилами suspenděre murum furculis;
подписать subscribere [o, psi, ptum] (alicujus
judicium; subscribere testamento); subnotare [1]
(libellos);
+ подписывать счета subscribere rationibus, rationes;
+ подписать смертный приговор de supplicio capite damnati
subscribere;
подпись subscriptio [onis, f];
titulus (tituli et imagines); nomen [inis, n]
subscriptum; subnotatio [onis, f];
подползать subrepere [io, repsi, ptum] (sub
tabulas); arrepere; subire [eo, ii, itum] (in aliquid, aliquid, alicui);
подпольный occultus [a, um];
clandestinus [a, um];
подпорка supportatorium [ii, n];
fulcrum [i, n]; firmamentum [i, n];
sterigma [atis, n];
подпоясать subnectere [o, nexi, nectum] (cingula
mammae);
подпруга balteus [i, n];
подпрыгивать subsultare [1]; subsilire [io, ui,
sultum] (adusque caelum; ad tecta domorum); exsilire; exsultare
[1];
подражание imitatio [onis, f];
simulatio [onis, f]; speculum [i,
n] (Homerici operis);
подражатель imitator [oris, m];
simulator [oris, m]; simulans
[ntis];
подражательный simulans [ntis];
подражать imitari [or, atus sum]; simulare [1]
(Catonem); repraesentare [1]; consequi; subsequi [or, cutus sum]; exprimere [o,
pressi, pressum];
+ подражать изяществу греческого ораторского искусства
elegantiam Graecae orationis affectare;
+ подражать философам только в ношении плаща pallio tenus
philosophos imitari;
подразделение subdivisio [onis, f];
подразделять subdividere [o, isi, isum];
подразумевать intellegere [o, legi, lectum];
подрастать crescere [o, crevi, cretum]; accrescere;
succrescere; surgere [o, rexi, rectum]; adolescere [o, -, -]; subolescere
(juventus subolescens);
+ подрастающий Асканий Ascanius surgens;
подрезать subsecare [o, ui, ctum] (manipulum falce);
resecare; recidere [o, cisi, cisum]; tondēre [eo, totondi, tonsum]; truncare
[1]; mutilare [1];
подробность tractus [us, m] (historia tractu
placet); singula [orum, npl]; res [ei, f] singula;
+ со всеми подробностями ab acia et acu (aliquid exponere);
+ чтобы не вдаваться мне в отдельные подробности ne
exsěquar singula;
подробный fusus [a, um];
multus [a, um]; longus [a, um];
copiosus [a, um]; verbosus [a, um];
подросток adulescens [ntis, mf];
подруга amica [ae, f]; puella [ae, f]; socia [ae,
f];
подружиться alicui in amicitiam venire [io, veni,
ventum]; amicitiam facere [io, feci, factum]; conciliari [or, atus sum];
подрывать affligere [o, xi, ctum] (auctoritatem);
diluere [o, ui, utum] (auctoritatem); vulnerare [1] (rem publicam); subruere [o,
ui, utum] (libertatem); subrumpere [o, rupi, ruptum]; explodere [o, si, sum];
minuere [o, ui, utum];
подряд redemptio [onis, f];
+ взять подряд на поставку всего необходимого для армии
conducere praebenda quae ad exercitum opus sint;
подрядиться conducere [o, xi, ctum];
подрядчик redemptor [oris, m];
подсвечник candelabrum [i, n]; lychnuchus [i, m];
подсекать subsecare [o, ui, ctum] (carnem circa os);
accidere [o, cisi, cisum];
подсказывать submonere [eo, ui, itum] (aliquem);
voce praeire [eo, ii, itum];
+ без чьего-л. подсказывания nullo submonente;
подскакивать subsultare [1]; subsilire [io, ui.
Sultum] (adusque caelum; ad tecta domorum);
подслушать captare [1] sermonem alicujus; aucupare
[1] (sermonem alicujus; arcana); auscultare [1]; subauscultare [1];
подсматривать speculari [or, atus sum] (per rimam
foris);
подснежный subnivalis [e];
подсобный auxiliaris [e];
+ подсобное хозяйство praedium auxiliare;
подсознание subconscientia [ae];
подсолнух flos [oris, m] solis; helianthus [i, m];
подсохший siccus [a, um]; flaccidus [a, um]; tostus
[a, um];
подставка fulcrum [i, n]; sustentaculum
[i, n];
подставлять praebēre [eo, ui, itum]; sufferre [fero,
-, -] (corium); ostendere [o, ndi, nsum] (ager soli ostentus, ostensus);
supponere [o, posui, positum] (colla oneri); submittere [o, misi, missum]
(aliquid alicui rei); subjungere [o, nxi, nctum] (litteram); subjicere [io,
jeci, jectum] (verbum pro verbo); subdere [o, didi, ditum] (testam mensae pedi;
furcas vitibus; colla vinclis);
подставной falsus [a, um] (testis); succedaneus [a,
um];
подстанция (трансформаторная) statio [onis, f]
transformatoria;
подстёгивать stimulare [1] (verbere currus);
подстерегать aucupare [1] (ex insidiis); aucupari
[or, atus sum]; speculari [or, atus sum] (aliquem, omnia ); insidiari [or, atus
sum]; obsidēre [eo, sedi, sessum];
подстилать substernere [o, stravi, stratum] (segetem
ovibus);
подстилка stramentum [i, n];
stratum [i, n] (lecti mollia strata); substramen
[inis, n]; vestis [is, f] (in veste cubare);
подсовывать supponere [o, posui, positum];
подстрекатель concitator [oris, m]; fautor [oris,
m]; turbator [oris, m] (vulgi); subornator [oris, m]; tuba [ae, f]; lanista [ae,
m];
подстрекательство stimulus [i, m];
подстрекать concitare [1]; sollicitare [1];
accendere [o, ndi, nsum] (aliquem contra [in] aliquem; bello; ad certamen; ad
fortiter agendum); incendere; aliquem transversum agere [o, egi, actum]; agitare
[1]; temptare [1]; consternare [1]; evocare [1]; subornare [1] (in bellum);
stimulare [1] (aliquem ad, in aliquid);
подстригать tondere [eo, totondi, tonsum]; subsecare
[o, ui, ctum] (ungues ferro);
подступ accessus [us, m]; incessus [us, m];
подступить accedere [o, cessi, cessum] (ad castra;
ad muros; muris); succedere (muris, muros; ad moenia, moenibus); incedere;
aggredi [ior, aggressus sum]; subire [eo, ii, itum]; venire [io, veni, ventum];
подсудимый reus [i, m];
подсчёт ratio [onis, f]; ratus [us, m]; numeratio
[onis, f]; calculatio [onis, f];
подсчитывать calculare [1]; calculos, summam
subducere [o, xi, ctum]; subducere;computare [1] (totum damnum); disputare [1];
rationem habere [eo, ui, itum]; numerare [1]; innumerare [1];
подсылать submittere [o, misi, missum] (aliquem
alicui);
подтверждать firmare [1]; confirmare [1]; probare
[1]; comprobare [1]; approbare [1]; communire (rem); subservire (orationi
alicujus); corroborare [1];
подтверждение confirmatio [onis, f]; testimonium
[ii, n] (alicujus rei; dare, afferre); fides [ei, f];
подтрунивать ludibrio habēre [eo, ui, itum];
подтяжки habenae [arum, fpl] bracarum;
подтягивать substringere [o, nxi, ctum] (caput equi
loro);
подумать cogitare [1];
+ можно было подумать, что они побеждены crederes victos;
подуш(еч)ка pulvin(ul)us [i, m]; pulvinar [is, n];
cervical [is, n]; culcita [ae, f]; culcitra; anaclitērium [ii, n]; torus [i, m];
подхалим adulator [oris, m]; canis [is, m];
sycophanta [ae, m];
подхватить nancisci [or, nanctus sum]; suscipere
[io, cepi, ceptum] (aliquem ruentem); excipere; apprehendere; prehendere [o,
ndi, nsum];
+ подхватить лихорадку nancisci febrim;
подход accessus [us, m]; successus [us, m];
подходить accedere [o, cessi, cessum] (ad aliquem;
aliquem; ad Aquinum; Carthaginem); suggredi ior, gressus sum] (propius); obire
[eo, ii, itum]; subire (in aliquid, aliquid, alicui; ad muros, muros, muro;
portae, ad portam); supervenire; venire [io, veni, ventum];
подходить congruere [o, ui,-]; venire [io, veni,
ventum] (usque ad mare); convenire; quadrare [1]; respondere [eo, ndi, nsum];
decere [o, xi, ctum] (aliquem; alicui); admovere [eo, movi, motum] (jam
admovebat rex); facere [io, feci, factum] (ad aliquid, alicui rei); aptus [a,
um] (esse);
+ этот возраст наиболее подходит для подобных занятий haec
aetas optima facit ad haec studia;
подходящий congruens [ntis]; congruus [a, um];
conveniens [ntis]; quadrans [ntis]; respondens [ntis]; aptus; commodus; idoneus
(locus; tempus; verba); accomodatus [a, um]; decens [ntis] (amictus; ornatus;
motus corporis); tempestivus [a, um] (oratio); sufficiens [ntis]; par [is];
+ много подходящих поводов к чему-л. multa ad aliquid
tempestiva;
подчас nonnunquam; interdum;
подчеркнуть linea subter ducta exprimere; exprimere
[o, pressi, pressum]; subnotare [1];
подчинение obsequium [ii, n]; imperium [ii, n];
подчинённый subordinatus [a, um]; obnoxius [a, um];
parens [ntis]; oboediens [ntis]; subditus [a, um]; subjectus [a, um]; inferior
[ius];
+ быть подчинённым subesse (pars subest generi);
подчинять subordinare [1]; subigere [o, egi, actum]
(gentes); supponere [o, posui, positum] (aliquid ingenio suo; suppositus deo);
submittere [o, misi, missum] (se alicui); subjungere [o, nxi, junctum] (urbes
sub imperium, imperio alicujus); subjugare [1] (hostes; alienae dicioni
aliquem); subjicere [io, jeci, jectum] (provinciam alicui; se potestati, sub
potestatem alicujus); subdere [o, didi, ditum] (aliquem imperio alicujus); sub
imperium (potestatem) redigere [o, egi, actum],
+ подчинять роду виды generi partes supponere; subjicere
species generi;
+ подчинить всю жизнь одному правилу (принципу) omnem vitam
ad regulam unam exaequare;
+ подчинить себе кого-л. aliquem sui juris facere;
+ подчинить (свою) власть власти другого submittere
imperium alicui;
+ подчинить гордость силе любви submittere animos amori;
+ я стараюсь не подчиняться обстоятельствам, а подчинять их
себе mihi res, non me rebus subjungere conor;
подчиняться obtemperare [1]; oboedire [io, ivi, -];
parēre [eo, ui, itum]; succumbere [o, cubui, cubitum] (tempori; fortunae);
submittere [o, misi, missum] se (alicui); servire [io, ivi,itum]; cedere [o,
cessi, cessum]; concedere;
+ подчиниться условиям несправедливого мира se sub leges
pacis iniquae tradere;
+ подчиняться чьему-л. постановлению alicujus decreto
stare;
подчищать circumcidere [o, isi, isum];
подшипник pulvinus [i, m];
подъезд advectio [onis, f]; advectus [us, m];
+ подъезд дома vestibulum [i, n];
подъезжать advehi [or, advectus sum]; adequitare
[1];
подъём ascensus [us, m]; ascensio [onis, f];
restagnatio [onis, f]; tumor [oris, m] (loci; curvata tumore planities);
подъёмный кран
tolleno [onis, m];
подыскивать conquirere [o, quisivi, quisitum];
requirere (aliquem; libros);
подытоживать summam facere [io, feci, factum]
(subducere [o, xi, ctum]);
поедать vesci [or,-]; (de)vorare [1]; comedere [o,
edi, esum]; frumere; trucidare [1] (pisces, porrum); accidere [o, cidi, cisum];
поезд tramen [inis, n]; hamaxostichus [i, m];
поездка iter [itineris, n]; peregrinatio [onis, f];
cursus [us, m]; navigatio [onis, f];
пожалеть commiserescere [miseret, miseruit]
(alicujus); commiserari [or, atus sum];
пожаловать
+ Кто пожаловал в наш дом? Quis nostris successit aedibus?
пожалуй fortasse; forsan; forsitan; fere (satis fere
diximus); nihil impedio; non repugno;
+ мы можем, пожалуй, с полным правом утверждать jure sumere
videmur;
+ ведь этого, пожалуй, недостаточно videndum est, ne non
satis sit;
+ никакого прорицания, пожалуй, и нет vide, ne nulla sit
divinatio;
+ в этом я с тобой согласиться, пожалуй, не смогу illud,
vereor, ut tibi concedere possim;
пожалуйста quaeso; rogo; sis, si vis; amabo; sodes;
si placet;
пожар incendium [ii, n];
ignis [is, m];
+ сообщать о пожаре ignem et incendium conclamare;
пожарище loca [orum, npl] deusta; bustum [i, n];
пожелание desiderium [ii, n]; votum
[i, n]; optatum [i, n]; optatio [onis, f];
+ благие пожелания pia desideria;
пожелать optare [1]; exoptare [1];
+ пожелать здоровья valedicere [o, xi, ctum];
пожелтеть flavescere [o, -,-];
пожертвование stips [is, f]
(stipem conferre); oblatio [onis, f]; jactura [ae, f];
пожертвовать substernere [stravi, stratum] (aliquid
libidini suae; pudicitiam alicui); concedere [o, cessi, cessum]; gratificari
[or, atus sum];
поживать victitare [1];
пожизненный perpetuus [a, um] (imperium; tribunus);
quod viventi non adimitur;
пожилой provectus [a, um]
(aetate); grandis [e] natu; vetulus [a, um];
пожинать capere [io, cepi, captum]; consequi [or,
cutus sum];
+ пожинать лавры laudem colligere [o, legi, lectum];
пожирать absorbēre [eo, ui, rptum] (placentas);
vorare [1] (aliquid avide); devorare
[1]; depasci [or, pastus sum]; mordēre [eo, momordi, morsum];
поза status [us, m] (minax; signi); gestus [us, m];
позавчера tribus diebus ante; heri pridie;
позади pone; post; retro; secundum;
+ ставить позади substituere (post elephantos armaturas
leves);
позволение permissio [onis, f];
permissus [us, m]; licentia [ae, f];
venia [ae, f]; voluntas [atis, f];
potestas [atis, f];
+ с твоего позволения ignoscet mihi genius tuus; ignoscet
mihi genius tuus;
позволено licet; fas est;
позволить concedere [o, cessi, cessum]; permittere
[o, misi, missum]; admittere; pati [ior, passus sum]; sinere [o, sivi, situm];
potestatem dare [o, dedi, datum]; assumere [o, mpsi, mptum] (licentiam sibi);
facere [io, feci, factum] (alicui transitum);
+ годы не позволяют взяться за оружие ab armis anni parcent;
+ позволить говорить кому-л. facere alicui potestatem
(gratiam, copiam) dicendi;
+ да будет позволено сказать bonā (cum) veniā;
+ да будет позволено так выразиться venia sit dicto;
позвоночник columna [ae, f] vertebralis; spina [ae,
f];
позднее serius; tardius; dein(de);mox; postea;
posthac;
+ вернись попозднее serus redeas;
+ он поздно ушел serus abiit;
поздний serotinus [a, um];
serus [a, um]; posterior [ius]; tardus
[a, um] (poena); promotus [a, um];
+ позднее время serum [i, n] (diei);
поздно sero; tarde;
+ слишком поздно post tempus;
+ поздно внять увещеваниям tardas aures advertere monitis;
поздороваться salutem dicere [o, xi, ctum];
поздравление gratulatio [onis, f]; congratulatio
[onis, f]; salutatio [onis, f]; officium [ii, n] (urbanum);
+ приносить поздравления gratulationem habere;
поздравлять gratulari [or, atus
sum]; congratulari;
позеленеть virescere [o, -,-]; virere [eo, ui,-];
позже postea; posterius; infra;
позитивный positivus [a, um];
позиция status [us, m];
statio [onis, f] (in statione manus parare); locus
[i, m]; gradus [us, m]; positio
[onis, f];
+ выбить противника из позиции
hostem statu movere, e statu dimovere;
познаваемый scibilis [e]
(alicui);
познавать agnoscere [o, gnovi,
gnotum] (aliquem ex operibus suis); cognoscere; gnoscere; noscere;
cernere [o, crevi, cretum]; capere [io, cepi, captum];
+ познать истинную сущность чего-л. veram speciem alicujus
rei cepisse;
познание cognitio [onis, f]; scientia [ae, f];
+ особый метод познания methodus inveniendi specialis;
+ познание истины perspicientia veri;
+ теория познания cognitionis disciplina or theoria,
gnoseologia [e]pistemologia, noetica;
позолота inauratura [ae, f];
позор dedecus [oris, n]; infamia [ae, f]; pudor
[oris, m] (pudore non caret culpa; pudor evulgatus); vituperatio [onis, f]
(vituperationem effugere); turpitudo [inis, f]; turpe [is, n]; stigma [atis, n];
deformitas [atis, f]; flagitium [ii, n]; stuprum [i, n]; probrum [i, n]; rubor;
ignominia [ae, f]; indignitas [atis, f]; macula [ae, f];
+ нет ничего позорнее позора nihil turpi turpius;
+ смыть позор abolere dedecus [infamiam];
+ Позор! Indignum (facinus)!
позорить turpare [1]
(avos); infamare [1] (aliquem, aliquid); dedecore,
contumelia, ignominio afficere [io, feci, fectum]; ignominiam imponere [o,
posui, positum]; dedecorare [1]; inhonestare
[1]; maculare [1]; prostituere [o, ui, utum];
позорно turpiter; foede; indigne;
позорный indignus [a, um] (mors; caedes); dedecorus
[a, um]; deformis [e]; inhonestus [a, um]; contumeliosus [a, um]; ignominiosus
[a, um]; infamis [e]; foedus [a, um] (facinus; fuga); pudendus [a, um] (vita);
pudibilis [e]; pudibundus [a, um] (exitia; sordidus atque pudibundus); turpis
[e] (vita); spurcus [a, um] (amputatio digitorum);
+ позорный столб *collistrigium [ii, n];
+ позорный поступок propudium [ii, n];
позыв appetitus [us, m];
molimen [inis, n];
поименно nominatim;
поиск requisitio [onis, f];
investigatio [onis, f];
поистине vero; vere;
+ поистине, немало труда я потратил зря multam vero operam
frustra consumpsi;
поить dare [o, dedi, datum] bibere; aquam potum
dare; bibere praebēre [eo, ui, itum];
+ поить допьяна ebriare [1];
inebriare [1];
пойма vallis [is, f] vere
inundata;
пойманный captus [a, um];
captivus [a, um];
поймать capere [io, cepi, captum] (aves; pisces);
decipere; excipere (fugientes; bestias; turdos volitantes); comprehendere [o,
ndi, nsum];
пойти abire [eo, ii, itum]; vestigia sua ferre
[fero, tuli, latum];
+ пойди поищи abi quaerere;
пока adhuc; nondum; donec; dum; dummodo; quamdiu;
quoad; tantisper; interim;
показание testimonium [ii, n]; indicium [ii, n];
+ показание против кого-л . testimonium in aliquem;
+ давать показания testimonium dicere, dare;
показатель index [icis, m]; indicator
[oris, m];
+ количественный показатель index quantitativus;
показ(ыв)ать (de)monstrare [1]; indicare [1];
ostendere [o, ndi, nsum/ntum] (se alicui; dentem medico; errantibus viam);
docēre; exhibēre; manifestare [1]; ostentare [1]; aperire [io, ui, rtum]
(errorem); subnotare [1] (aliquem digito); confitēri [eor, fessus sum]; exserere
[o, ui, rtum]; ferre [fero, tuli, latum]; probare [1]; loqui [or, cutus sum]
(res ipsa loquitur);
+ не показывать своего страха mussitare [1] timorem;
показ(ыв)аться
comparēre [eo, ui,-]; apparēre; se
ostendere [o, ndi, nsum/ntum]; vidēri [eor, visus sum]; oboriri [ior, ortus
sum];
+ каким бы странным это ни показалось quam res nova miraque
menti accidat;
покатость devexitas [atis, f];
покатый declivis [e];
proclivis [e]; devexus [a, um];
pronus [a, um]; fastigatus [a, um];
покинуть linquere [o, liqui, lictum]; relinquere;
derelinquere; concedere [o, cessi, cessum]; deserere [o, ui, rtum]; desolare
[1]; exuere [o, ui, utum]; omittere [o, misi, missum];
покинутый relictus [a, um];
delictus [a, um]; derelictus [a,
um]; desolatus [a, um];
поклажа sarcĭna [ae, f];
+ с поклажей sub sarcinis;
поклон corporis inclinatio [onis,
f]; salus [utis, f];
поклониться salutare [1];
gratulari [or, atus sum];
+ ты меня обяжешь, если поклонишься своей жене от моего
имени gratum mihi feceris, si uxori tuae meis verbis eris gratulatus;
поклонник dilector [oris, m];
affectator [oris, m] (sapientiae); admirator
[oris, m] (alicujus; alicujus rei); adorator [oris, m];
suspector [oris, m]; cultor [oris,
m]; amator [oris, m];
поклоняться adorare [1];
venerari [or, atus sum];
поклясться jurare [1];
+ заставить кого-л. поклясться aliquem jurejurando
obstringere [alligare; obligare]; adigere aliquem ad jusjurandum [jurejurando];
покои aedes [ium, fpl]; aula [ae, f];
покоиться quiescere [o, qievi, etum]; requiescere
(molli somno; in sepulcro); acquiescere; cubare [o, ui, itum]; recubare;
residēre [eo, sedi, sessum]; stare [o, steti, statum];
+ здесь покоится... hic requiescit…, hic jacet…
покой quies [etis, f]; requies (animi, corporis);
silentium [i, n]; pax;
+ оставь меня в покое valeas!
+ не оставлять кого-л. nihil tutum pati apud aliquem;
покойник mortuus [i, m];
funus [eris, n]; quietus [i, m]; defunctus
[i, m];
покойный defunctus [a, um];
поколачивать verberitare [1];
поколебать
+ ничто не могло поколебать его верности labefactari nulla
arte potuit ejus fides / fidelitas;
поколение generatio [onis, f];
aetas [atis, f]; saeculum [i, n];
semen [inis, n]; series [ei, f]; stirps; nativitas [atis, f];
progenies [ei, f]; prosapia [ae, f];
покончить finire [4]; terminare
[1]; perficere [io, feci, fectum];
+ покончить с собой exsequi mortem;
покорённый subjectus [a, um];
domitus [a, um]; editicius [a, um];
покоритель subjugator [oris, m]
(malorum); domitor [oris, m];
покорить domare [o, ui, itum] (gentes; orbem
terrarum); perdomare; subigere [o, egi, actum] (gentes); redigere aliquem sub
imperium alicujus; superare [1] (aliquem donis); subjungere [o, nxi, nctum]
(urbes sub imperium, imperio alicujus); subjugare [1] (hostes; alienae dicioni
aliquem); subjicere [io, jeci, jectum] (provinciam alicui; se potestati, sub
potestatem alicujus); subdere [o, didi, ditum] (aliquem imperio alicujus);
supponere [o, posui, positum];
+ покорять моря vincere [o, vici, victum] aequora;
покориться dare [o, dedi, datum] cervices alicui
rei;
покорно oboedienter; obsequenter;
покорность oboedientia [ae, f];
obsequentia [ae, f]; servitus
[utis, f]; famulatus [us, m]; officium [ii, n];
+ требовать изъявления покорности aquam terramque ab aliquo
petere, poscere;
покорный oboediens [ntis]; obsequens [ntis]; habilis
[e]; parens [ntis]; parvus [a, um];
+ покорная просьба supplicium [ii,
n];
покоробившийся crispus [a, um];
покос fenisicium [ii, n];
покрасить colorare [1];
tingere [o, nxi, nctum]; fucare [1];
покраснеть rubescere [o, ui,-]; rubere [eo, ui,-];
покраснение rubescentia [ae, f];
покров integumentum [i, n]
(frontis; flagitiorum); tegmen [inis, n] (tegimen); tegumentum
[i, n]; indumentum [i, n]; tunica
[ae, f]; tectum [i, n]; involucrum
[i, n]; velamen [inis, n]; velamentum
[i, n]; stragulum [i, n]; vestitus
[us, m]; pallium [ii, n];
покровитель patronus [i, m];
fautor [oris, m]; praeses [idis, m];
tutela [ae, f] (templi); tutor
[oris, m]; custos [odis, m];
покровительство clientela [ae, f];
patrocinium [ii, n]; tutela [ae, f] (t. et praesidium
virtutis); fides [ei, f] (haec urbs est in fide mea;
implorare fidem deum hominumque; in fidem recipere aliquem);
+ находиться под чьим-л. покровительством esse in alicujus
clientela;
+ искать чьего-л. покровительства sequi fidem alicujus;
+ отдаться под чьё-л. покровительство tradere, permittere,
commendare, committere, conferre se in fidem alicujus; venire in fidem alicujus;
покровительствовать favēre [eo, favi, fautum]; tuēri
[eor, tu(i)tus sum];
+ ему покровительствуют ei favetur;
покрой structura [ae, f]
(togae); sectio [onis, f] telae;
покрывало velum [i, n];
velamen [inis, n] (vultus velamine celare); velamentum
[i, n]; coopertorium [ii, n]; vestis
[is, f] (genas defendere veste); vestimentum [i, n];
stratum [i, n] (lecti mollia strata); stragulum
[i, n]; tegimen [inis, n]; tegimentum
[i, n]; integumentum [i, n]; pallium
[ii, n];
покрывать tegere [o, tegi, tectus] (casas
stramentis; ossa tegebat humus; tenebris teguntur omnia); contegere (nefas
contegere taciturnitate); obtegere; vestire [4]
(sepulcrum vepribus et dumetis); convestire; induere [o, ui, utum]; abdere [o,
didi, ditum] (caput casside); gravare [1]
(vulneribus); supervenire [io, veni, ventum]; sternere [o, stravi, stratum];
velare [1]; operire [io, ivi, rtum]; adoperire;
cooperire; intendere [o, ndi, ntum]; involvere [o, lvi, lutum]; obducere [o, xi,
ctum];
+ животные, покрытые шерстью animantes villis vestitae;
+ стены были покрыты картинами parietes tabulis
vestiebantur;
+ брёвна покрываются высокой насыпью trabes multo aggere
vestiuntur;
+ горы, покрытые растительностью montes vestiti;
+ покрывать золотом deaurare;
+ покрывать коркой incrustare;
+ покрывать краской pigmento inficere, sufficere;
+ покрывать настилом pavimentare;
+ покрывать пеной spumare;
+ покрывать пылью pulverare;
покрытый tectus [a, um];
velatus [a, um]; obsitus [a, um];
+ покрытый виноградниками vitifer [era,
um];
+ покрытый кровью sanguinolentus [a, um];
cruentus [a, um];
+ покрытый листвой frondifer [era, um];
+ покрытый мраком involutus [a, um];
+ покрытый росой roscidus [a, um];
+ покрытый снегом nivalis [e]; niveus [a, um];
+ покрытый терновым кустарником dumosus [a, um];
+ покрытый цветами floreus [a, um];
+ покрытый шкурой pellitus [a, um];
покрышка tegimentum [i, n];
покуда quamdiu; tantisper;
покупатель emptor [oris, m];
comparator [oris, m]; mercator
[oris, m];
+ не было ни покупателей, ни рынка, ни денег At emptores
non erant neque mercatus neque pecunia.
покупать emere [o, emi, emptum]; redimere; parare
[1]; comparare [1]; acquirere [o, isivi,
isitum]; mercari [or, atus sum] (fundum ab [de]
aliquo; aliquid magno pretio); destinare [1] (Quanti
destinat?); sumere [o, mpsi, mptum] (obsonia parvo); conducere (librum);
+ покупать любовь conducere torum;
покупка comparatio [onis, f];
emptio [onis, f] (mercium; agrorum; emptio nova);
mancipium [i, n];
+ невыгодная покупка emptio mala;
+ оптовая покупка synōnēton [i, n];
покупной emptus [a, um];
empticius [a, um]; venalis [e];
покушаться oppugnare [1];
audēre [eo, ausi, ausum]; consilium capere [io, cepi, captum]; temptare
[1];
покушение conatus [us, m];
пол sexus [us, m]; (женский femineusfemininus,
мужской masculinus); genus [eris, n] (virile, muliebre);
пол pavimentum [i, n];
stratum [i, n]; solum [i, n];
пола lacinia [ae, f];
полагать aestimare [1];
arbitrari [or, atus sum]; autumare
[1]; censēre [eo, ui, censum]; credere [o, didi, ditum] (c. aliquem esse
praestantem virum; c. aliquem Jovis filium); existimare [1];
judicare [1]; opinari [or, atus
sum]; putare [1]; reri [reor, ratus sum];
reponere [o, posui, positum]; sentire [io, nsi, nsum]; velle [volo, volui,-];
statuere [o, ui, utum] (aliquem hostem; sic statuo et judico); sperare
[1] (spero me causam tibi probavisse);
+ Нума был, как полагают, слушателем Пифагора creditur
Pythagorae auditorem fuisse Numam;
+ как я полагаю credo;
+ об этом я сказал, полагаю, достаточно satis de hac re
dixisse mihi videor;
полагаться confidere [o, fisus sum] (de aliqua re);
fidere; fidem adhibere; credere [o, didi, ditum] (utrumque vitium est et omnibus
credere et nemini); fiduciam collocare [1];
+ положиться на чью-л. доблесть credere virtuti alicujus;
полба far, farris n; halica [ae,
f];
полдень meridies [ei, f/m];
поле area [ae, f]; ager;
campus [i, m] (herbidus; herbosus; aquosus; torridus;
in campo castra ponere); arvum [i, n]; novalis;
+ поле деятельности campus (honoris et gloriae);
curriculum;
+ бесплодное поле ager frugum vacuus;
+ поле сплошь заросло терновником ager sentibus stat;
+ поле не принесло урожая хозяину ager fefellit dominum;
полевой agrarius [a, um];
agrestis [e]; campester [tra, um];
arvalis [e]; rusticus [a, um];
полегать procumbere [o, cubui, cubitum];
полезащитные полосы zonulae silvestres protectivae;
полезно utiliter; salubriter; juvat; oportet;
полезность utilitas [atis, f];
utensilitas [atis, f] (ferri et aeris); salubritas
[atis, f];
полезный utilis [e] (cibus
aegro); utibilis [e]; utensilis [e];
conducibilis [e]; fructuosus [a,
um];
+ полезный для здоровья salutaris [e]; saluber [bra,
um];
+ быть полезным conducere (alicui rei, in/ad aliquam rem);
expedire (si ita expedit); ex usu alicujus [alicui] esse;
+ быть весьма полезным для чего-л. magnum usum afferre ad
aliquid; multum, multam utilitatem afferre;
+ сочетать полезное с приятным miscēre utile dulci;
+ наиболее полезно то, что наиболее справедливо ea maxime
conducunt, quae sunt rectissima;
+ быть полезным для желудка conducere alvo;
полемика contentiones dissensionesque;
concertationum plenae disputationes;
полемический pugnax [acis]; polemicus
[a, um];
полено lignum [i, n];
stipes [is, m] (stipes semicremus);
полёт volatus [us, m];
ползать repere [o, psi, ptum]; reptare
[1]; serpere [o, psi, ptum]; fricare [1];
ползающий reptilis
[e]; serpens [ntis];
ползучий reptilis [e];
полиандрия polyandria [ae, f];
поливать aspergere [o, rsi, rsum]; rigare [1];
irrigare [1]; madefacere [io, feci, factum];
полигамия polygamia [ae, f];
полип polypus [i, m];
полированный politus [a, um];
полировать polire [4]; expolire [4]; terere [o,
trivi, tritum]; levare [1];
полировка politio [onis, f]; politura [ae, f];
политехнический polytechnicus [a, um];
политика politica [ae, f]; scientia [ae, f] civilis;
+ внешняя политика politica externa;
+ проводить мирную политику pacem agere;
политический politicus [a, um];
+ политический союз societas;
политура liquor [oris, m]
ad poliendum inventus;
полицейский custos [odis, m],
vigil [is, m] publicus;
полиция vigiles (v. ordinis publicae); custodes
publici; disciplina [ae, f] publica;
полк regimen [inis, n];
regimentum [i, n];
полка pegma [atis, n] (для книг); foruli
[orum, mpl] (книжные); armarium [ii, n] (promptuarium); pluteus [i, m];
repositorium [ii, n];
полковник praetor [oris, m],
praefectus [i, m] regiminis, regimenti; *columnellus
[i, m], colonnellus; *coronalis [is, m];
полководец dux [cis, m];
imperator [oris, m];
полнеть facere [io, feci, factum] corpus; gliscere
[o, -,-];
полновластный omnem potestatem habens
[ntis]; omnipotens [ntis]; plenipotentiarius
[a, um];
полноводный abundans [ntis] (flumen; amnis);
полнолуние luna [ae, f] plena; plenilunium [i, n];
panselene, ae, f;
полномочия imperium [ii, n]
(consulari imperio praeditus);
полностью complete; omnino; penitus; perfecte;
plane; plene; ad amussim; funditus (interire); a stirpe, cum stirpe;
полнота plenitudo [inis, f];
sanitas [atis, f]; corpulentia [ae,
f];
полноценный optimus [a, um];
perfectus [a, um]; sincerus [a, um];
verus [a, um];
полночь media nox [ctis, f];
полный completus [a, um];
plenus [a, um]; locuples [pletis]; perfectus
[a, um]; confertus [a, um]; altus
[a, um] (quies; otium); universus [a, um]
(requies; victoria); omnis [e]; onustus
[a, um]; satur [a, um]; congestus
[a, um]; distentus [a, um];
+ полный жизни vividus [a, um];
+ полный наслаждения voluptuosus [a, um];
+ полный ненависти perosus [a, um];
+ полный ошибок mendosus [a, um];
+ полный слёз lacrimosus [a, um];
+ полное развитие maturitas [atis, f];
+ с полным правом optimo jure;
+ быть полным turgēre [eo, rsi,-];
половина dimidium [ii, n]; dimidia [ae, f]; semis,
semissis m;
половинный dimidius [a, um];
medius [a, um]; dividuus [a, um];
половодье inundatio [onis, f];
aquarum magnitudo [inis, f];
половозрелость pubertas [atis, f];
половозрелый puber [era, um]; adultus [a, um];
половой sexualis [e]; genitalis [e];
+ половой член penis [is, m]; verpa [ae, f]; mentula [ae,
f]; cauda [ae, f];
+ половые органы inguen [inis, n]; genitalia, ium n;
+ половое размножение reproductio [onis, f] sexualis;
полог velarium [ii, n];
пологий declivis [e];
proclivis [e]; devexus [a, um];
fastigatus [a, um];
положение locus [i, m];
situs [us, m]; positio [onis, f];
positura [ae, f]; status [us, m];
statio [onis, f] (permutata rerum statione);
propositio [onis, f]; thesis [is,
f]; praescriptio [onis, f]; canon [onis, m];
dogma [atis, n]; conditio/condicio [onis, f]; res
[ei, f]; fortuna [ae, f]; causa
[ae, f]; propositum [i, n]; thema [atis, n];
+ в таком положении in tali rerum statu;
+ поставить в затруднительное положение in angustias
[angustum] adducere;
+ попасть в очень затруднительное положение summā
difficultate affici;
+ бедственное положение caligo (illorum temporum; rei
publicae); res adversae/afflicrae/miserae;
+ в отчаянном положении rebus desperatis;
+ объявить военное положение tumultum decernere;
+ быть в лучшем (более выгодном) положении esse in meliore
causa;
+ в критическом положении summo tempore extremis
temporibus;
+ посвятить всё своё время друзьям, оказавшимся в тяжёлом
положении omne suum tempus amicorum temporibus transmittere;
+ сообщить о положении вещей rem renuntiare;
положительный positivus [a, um];
certus [a, um]; exploratus [a, um];
+ иметь положительное влияние prodesse;
положить subjicere [io, jeci, jectum];
+ положить письмо под подушку subjicere epistulam pulvino,
sub pulvinum;
положиться concredere [o, credidi, creditum] fidei
alicujus;
пололщик saritor [oris, m];
поломка vitium [i, n];
полоса fascia [ae, f]; vitta [ae, f]; zona [ae, f];
stria [ae, f]; linea [ae, f]; virga [ae, f] (purpurea); tractus [us, m]
(flammarum); limes [itis, m];
+ золотые полоски (одежды) auratae viae (vestis);
полосатый
striatus [a, um]; lineatus
[a, um]; zebrinus [a, um]; varius
[a, um] (lynx; serpens);
полоскание gargarisma [atis, n];
полоскать eluere [o, ui, utum]; perluere;
полость cavum [i, n];
cavitas [atis, f]; caverna [ae, f];
canalis [is, m]; ductus [us, m];
cavea [ae, f]; spatium [ii, n];
полотенце facitergium [ii, n];
manutergium [ii, n]; mantele [is,
n]; chiromactrum [i, n];
Полотно linteum [i, n];
linum [i, n];
+ полотно железной дороги agger viae ferreae;
полотняный linteus [a, um];
canabeus [a, um];
полоть runcare [1]; sarire [4]; sarculare [1];
полтора
+ в полтора раза sesqui; sesqualiter;
полтораста centum quinquaginta;
полу… semi…
полугодие sex menses;
полуголый seminudus [a, um];
полуденный meridianus [a, um];
полуживой semianimis [e];
exanimis [e]; intermortuus [a, um];
полужирный (шрифт) semicrassus
[a, um] (litterae);
полузнайка sciolus [a, um];
полукруг semicirculus [i, m];
полумёртвый semianimis [e];
exanimis [e]; intermortuus [a, um];
полумеры
+ прибегать к полумерам uti mediocribus consiliis;
полумрак crepusculum [i, n]
(dubiae crepuscula lucis);
+ ночной полумрак sublustris nox;
полуодетый seminudus [a, um];
полуостров paeninsula [ae, f];
полупрозрачный semipellucidus [a,
um]; hemidiaphanus [a, um];
полупустыня semidesertum [i, n];
получатель acceptor [oris, m]
(donationis);
получить capere [io, cepi, captum] (pecuniam ab
aliquo; praemia); accipere [io, cepi, ceptum] (epistulam ab aliquo; consulatum);
recipere; excipere; (partes; vulnera; telum; vulnus humero); acceptare
(argentum; mercedes a discipulis; usuras; cognomina); percipere; acquirere [o,
isivi, isitum]; conquirere (dignitatem); nancisci [or, nactus sum]; consequi
[or, cutus sum]; tangere [o, tetigi, tactum] (nihil de aliquo); auferre [aufero,
abstuli, ablatum] (responsum ab aliquo; praemium); trahere [o, xi, ctum] (nomen
ab aliquo; colorem; molestiam ex aliqua re); facere (stipendia); reficere [io,
feci, fectum]; obtinēre [eo, ui, tentum];
+ получить название nomen recipere (trahere);
+ получить от кого-либо recipere ab aliquo;
+ получить, расписаться в получении acceptum facere (ferre,
referre, habere);
+ расписаться в получении денег acceptam facere pecuniam;
+ получить случайно nancisci (summam potestatem);
+ получить что-л. по завещанию testamento aliquid capere;
+ получить консульский пост capere consulatum;
+ получил (по заслугам)! (hoc) habet!
получиться succedere [o, cessi, cessum];
+ этим путём ничего не получилось hāc (viā) non successit;
полушарие (восточное, западное, северное, южное)
hemisphaerium [ii, n] (orientale, occidentale, boreale, australe);
полчаса semihora [ae, f];
полчище caterva [ae, f]; copiae [arum, fpl]; moles
[is, f];
полый cavus [a, um];
inanis [e]; vacuus [a, um];
cassus [a, um];
полынь absinthium [ii, n];
польза utilitas [atis, f];
commoditas [atis, f]; commodum [i, n]; usus
[us, m] (exiguus); causa [ae, f] (rei
publicae); lucrum [i, n]; fructus
[us, m]; conducibile [is, n];
+ приносить пользу prodesse; ex usu alicujus [alicui] esse;
usui esse;
+ извлекать пользу из чего-л. usum habere ex aliqua re;
fructūs ex aliqua re decerpere;
+ извлечь пользу из неподвижных звёзд stellis segnibus usum
dare;
+ лежать без пользы vacare (pecunia vacat alicui);
+ да не будет мне никакой пользы, если… omne me lucrum
transeat, nisi…
+ кому это принесло пользу? Cui bono fuit?
+ не высказываться ни в чью пользу disputare in nullam
partem;
пользование usus [us, m]
(domesticus; cotidianus; pedum; navium); usura [ae, f]
(vitae); fructus [us, m]; fruitio
[onis, f];
пользователь usufructuarius [ii,
m];
пользоваться uti [or, usus sum] (pecuniā; verbis;
cornibus urorum pro poculis; auxilio alicujus); abuti (sagacitatem canum ad
utilitatem nostram; otio); in usu habere [eo, ui, itum] (aliquid); usurpare
[1] (libertatem); frui [or, uitus sum] (agro); frunisci (aliquam rem;
aliqua re); assumere [o, mpsi, mptum] (voluptas assumenda est, dolor
repellendus); transmittere [o, misi, missum] (voluptates; regionis abundantiam);
niti [or, nisus sum]; vesci [or,-];
+ пользоваться чьими-л. услугами, как врача uti aliquo
medico;
+ часто, постоянно пользоваться terere (librum);
полька saltatio [onis, f]
Polonica; Polonense [is, n];
польский Polonicus [a, um];
польстить blandiri [ior, itus sum];
+ быть польщенным чем-л. aliquid sibi amplum reri, putare;
Польша Polonia [ae, f];
полюбить adamare [1]
(virtutem; aliquem; aliquam; gloriam; equos);
полюс(северный; южный) polus [i,
m] (Borealis, Arcticus; Australis, Antarcticus); vertex
[icis, m]; axis [is, m];
полярность polaritas [atis, f];
полярный (круг circulus) polaris [e];
Поляки Poloni [orum, mpl];
поляна pratulum [i, n]; scaena [ae, f];
помада unguentum [i, n];
fucus [i, m];
Помазанник Божий Messias, ae m;
помазать illinere [o, levi, litum]
+ помазать лицо лекарством medicamine vultum afficere;
помарка litura [ae, f];
померанец credra [ae, f];
поместить constituere [o, ui, utum] (aliquid super
aliqua re);
поместье praedium [ii, n];
villa [ae, f] (hilaris et amoena); feudus
[i, m]; fundus [i, m]; tellus [uris, f]; locus
[i, m];
помесь hybrida [ae, f];
помёт excrementum [i, n];
stercus [oris, n] (equinum; columbinum); sordes, is f;
пометка annotatio [onis, f];
nota [ae, f]; signum [i, n];
+ пометки на полях notae marginales;
помеха impedimentum [i, n];
obstaculum [i, n]; vinculum [i, n]
(fugae);
помечать (an)notare [1];
denotare [1]; subnotare [1]
(aliquid in inferiori linea); designare [1]; insignire
[4]; signare [1]; exscribere [o, psi, ptum]
(nomina; in tabulis);
помешанный mente captus [a, um];
cerritus [a, um]; demens [ntis]
(Orestes); commotus [a, um]; homo alienata mente;
delirus [a, um]; insanus [a, um];
furibundus [a, um];
помешательство (ab)alienatio
[onis, f] mentis; insania [ae, f]; deliratus
[us, m];
помешать impedire [4];
obstare [o, stiti,-]; officere [io, feci, fectum];
помещать (col)locare [1];
ponere [o, posui, positum]; imponere; mittere [o, misi, missum]; immittere
(igni); inserere [o, ui, rtum]; sistere [o, sisti, statum] (aciem in litore);
occupare [1];
помещение taberna [ae, f];
locus [i, m]; locale [is, n];
помещик feudalus [i, m];
feudalis [is, m] (dominus);
помидор lycopersicum [i, n]; tomata [ae, f];
помиловать alicui veniam, impunitatem dare [o, dedi,
datum], tribuere [o, ui, utum]; poena liberare [1];
помимо praeter; nisi; extra;
поминки parentalia, -ium npl;
помириться placari [or, atus sum]
(in aliquem);
помнить meminisse [memini,-]; memorari
[or, atus sum]; memoriā aliquid tenēre [eo, ui, tentum]; tenēre memoriam
alicujus rei; tenēre (dicta; duodecim aerumnas Herculis);
+ я неточно помнил дорогу
viam
non diligenter tenebam;
+ помните, что боги не забывают ни добрых дел, ни
беззаконий sperate deos memores fandi atque nefandi;
+ я буду это всегда помнить alicujus rei memoria in me
vigebit; res aliqua apud me nunquam intermoritura est;
+ помни свои обещание promissa tua memoria tenēto;
+ кто не помнит благодеяний, тот их недостоин immemor
beneficiorum iis indignus est;
+ помнить чьи-либо заслугиуслуги alicujus meritameritorum
in nos recordari;
+ я помню, вы когда-то говорили memini te hoc aliquando
dixisse;
+ помнится мне, что я читал memini me legisse;
помнящий memor [oris];
помогать, помочь juvare [o, juvi, jutum]; adjuvare
(aliquem in re aliqua, ad aliquid); adjutare [1];
medēri [eor, -]; medicari [or, atus sum]; adesse [sum,
fui]; prodesse; confovēre [eo, fovi, fotum]; expedire [4];
bene facere [io, feci, factum]; proficere [io, feci, fectum]; subvenire [io,
veni, ventum] (homini perdito; civitati; priusquam ex castris subveniretur);
supervenire (alicui); subventare [1] (alicui); ferre
[fero, tuli, latum] alicui praesidium; suppetias ferre; suppetiari
[or, atus sum]; administrare [1]; valēre [eo,
ui] (contra, adversus aliquid, morbum); succurrere [o, curri, cursum]
(laborantibus; alicui auxilio; afflictis); subsistere [o, stiti] (aerumnis
alicujus); sublevare [1] (defendere et sublevare
aliquem; patriam pecuniā); consulere [o, ui, ltum]; secundare
[1]; auxiliari [or, atus sum];
+ я чрезвычайно благодарен коллегам, которые мне помогли в
этой работе collegis qui me in opere hoc adjuvarunt gratias quam maximas habeo;
+ помогать против ангины contra anginam prodesse;
+ это лекарство помогает превосходно hoc medicamentum
praeclare facit;
+ помогать от грибных ядов venenis fungorum succurrere;
+ помочь в нужде ыгимутшку тусуыышефешж
+ не помогать кому-л. abesse alicui, ab aliquo;
+ звание братьев римского народа им нисколько не поможет
longe iis fraternum nomen populi Romani afuturum esse;
+ смелым судьба помогает fortes fortuna adjuvat;
помогающий auxiliaris [e];
по-моему credo (credo, misericors est); meā (quidem)
sententia; opinor; meo animo, ut meus est animus;
помои eluvies [ei, f] (sordium);
помолвить spondēre [eo, spopondi, sponsum] (filiam
suam spondēre alicui uxorem); desponsare [1];
помост tabulamentum [i, n];
suggestum [i, n] (in suggestum ascendere);
помощник, помощница adjutor [oris, m];
adjutrix [icis, f]; minister [tri, m]; ministra [ae, f]; ministrator [oris, m];
ministratrix [icis, f]; vicarius [ii, m]; vicaria [ae, f];
+ младший помощник subadjuva [ae, m];
помощь auxilium [ii, n]; opera [ae, f]; manus [us,
f]; adjumentum [i, n]; adjutorium [ii, n]; adjutus [us, m]; juvamen [inis, n];
suppetiae [arum, fpl] (suppetias ferre, venire, advenire, proficisci, mittere);
subventio [onis, f]; ops [opis, f]; praesidium [ii, n] (et praesidium et decus
meum); administratio [onis, f] (sine hominum administratione); subsidium [ii, n]
(subsidio venire);
+ приходить на помощь, оказывать помощь subvenire(homini
perdito; civitati; priusquam ex castris subveniretur); subventare (alicui);
ferre alicui praesidium; subsidio esse alicui alicui rei;
+ не оказать помощи supersedēre operam;
+ при помощи ope;
+ при помощи природы adjuvante natura;
+ с помощью чего-л. praesidio alicujus rei; beneficio
alicujus;
+ с помощью богов deis faventibus;
+ есть у меня дома и помощь и поддержка auxilia mihi et
suppetiae sunt domi;
+ да не откажет тебе Юпитер в помощи ne longe tibi Juppiter
absit;
+ получать от кого-л. помощь в чём-л. adjuvari ab aliquo de
aliqua re;
+ пользоваться чьей-л. помощью uti operam alicujus;
помрачение obscuratio [onis, f]; nubes [is, f];
nubilum [i, n] (mentis); caecitas [atis, f]; caligatio
[onis, f] (oculorum);
+ помрачение ума caligo mentis;
помрачённый caecus [a, um] (mens; animus);
tenebricosus [a, um];
помыслы studium [ii, n]; praecordia [orum, npl];
+ всеми помыслами studio ac voluntate;
поневоле necessitate coactus; nolens; invitus;
понедельник dies [ei, m/f] Lunae; feria [ae, f]
secunda;
понемногу gradatim; paulatim; sensim; unciatim
(dare; comparcere);
понижать submittere [o, misi, missum]; sublevare[1]
(pericula);
понижаться submitti [or, missus sum] (Tiberis
aestate submittitur);
понижение demissio [onis, f]; remissio [onis, f];
depressio [onis, f]; deminutio [onis, f]; submissio [onis, f] (vocis); decessus
[us, m];
понимание intelligentia [ae, f]; intellectus [us,
m]; interpretatio [onis, f]; sensus [us, m]; scientia [ae, f];
понимать intellegere [o, legi, lectum]; interpretari
[or, atus sum]; capere [io, cepi, captum]; excipere [io, cepi, ceptum]
(sententiam alicujus gravius); accipere (recte; aliter atque est; in omen; velut
omen); percipere; decernere [o, crevi, cretum] (nequeo satis decernere); tenēre
[eo, ui, tentum] (aliquid animo); scire [4]; sentire [io, nsi, nsum]; vidēre
[eo, vidi, visum]; sapere [io, ii,-]; complecti [or, xus sum]; (mente)
comprehendere [o, ndi, nsum]; consequi [or, cutus sum]; obsequi; exaudire [4];
interpretari [or, atus sum]; perspicere [io, spexi, spectum];
+ под словом «город» понимается Рим urbis appellatio Roma
accipitur;
+ понимать что-л. в дурном смысле accipere aliquid in malam
partem;
+ их ум не в состоянии этого понять mens eorum hoc non
capit;
+ я это понял habeo hoc [id] comprensum;
+ не понимаю, что бы это могло значить vereor, quid sit;
+ не понимающий, что происходит quid ageretur suspensus;
+ теперь я понимаюб в чём тут дело nunc teneo, quid hoc sit
negotii;
понос eluvies [ei, f] ventris; diarrhoea [ae, f];
fluxus [us, m] alvinus; lienteria [ae, f];
поносить maledicta conjicere [ io, jeci,
jectum];
поношение contumelia [ae, f] (contumeliam alicui
facere, dicere; jacere in aliquem); convicium [i, n];
vituperatio [onis, f];
поношенный detritus [a, um]; obsoletus [a,um];
понуждать admonere [eo, ui, itum] (aliquem
verberibus);
понукать admonere [eo, ui, itum] (bijugos telo);
понятие notio [onis, f]; notitia [ae, f]; visio
[onis, f] (veri falsique; doloris); informatio [onis, f]; idea [ae, f];
perceptio [onis, f]; sensus [us, m]; species [ei, f]; intellectus [us, m];
intelligentia [ae, f];
+ простейшие понятия notiones simplicissimae;
+ (высшая) правда, законность, добродетель, справедливость,
кротость – всё это может быть объединено в понятии честность fas, justum, pium,
aequum, mansuetum subjici possunt honestati;
+ система понятий (убеждений/верований) systema (atis)
conceptuale / noeticum; habita ratio, forma / mos cogitandi; doctrinae ratio;
cogitationum descriptio;
понятливый docilis [e]; acutus [a, um]; perspicax
[acis];
понятно scilicet; videlicet;
понятный clarus [a, um]; planus [a, um];
intelligibilis [e]; ad intelligendum facilis[e]; qui intelligi potest;
perspicuus [a, um]; apertus [a, um]; dilucidus [a, um]; liquidus [a, um];
candidus [a, um] (genus dicendi);
поодиночке seorsum; singulariter; singuli;
singillatim; singulatim; viritim; paulatim;
поочерёдно in ordinem; alterne;
поочерёдный alternus [a, um];
поощрение incitamentum [i, n];
exhortatio [onis, f]; praemium [ii, n]; cohortatio
[onis, f]; invitatio [onis, f] (ad aliquid); calcar [aris, n]; stimulus [i, m]
(aliquem stimulis gloriae concitare);
поощрять excitare [1]; incitare [1]; adhortari [or,
atus sum]; illicere [io, lexi, lectum]; invitare [1]; cohortari [o, atus sum];
invitare [1] (aliquem praemiis; egregios mores); addere [adhibere, admovere]
calcar [calcaria] alicui;
+ одного надо сдерживать, другого поощрять alter frenis
eget, alter calcaribus;
попадать pervenire [io, veni, ventum]; incidere [o,
cidi, cisum] (in laqueos; in insidias; in manus alicujus); incurrere [o, rri,
rsum]; succedere [o, cessi, cessum] (jugo servitutis; dominationi); delabi [or,
lapsus sum];
попадаться obvium esse; occurrere [o, rri, rsum];
provenire [io, veni, ventum]; subvenire (aliqua vox subvenit);
попарно binatim; geminatim; per paria;
попахивать subolēre [eo, evi, etum];
поперёк transverse; de (ex) transverso; per
transversum;
попеременно alternis vicibus; vicissim; invicem;
alternatim;
попеременный alternus [a, um];
поперечник diametros [i, f]; dimetiens [entis, f];
поперечный transversalis [e]; transversus [a, um];
transversarius [a, um];
попечение tutela [ae, f] (tenuiorum); curatio [onis,
f]; cura; procuratio [onis, f]; observatio [onis, f];
+ вверять кого-л. чьему-л. попечению tradere aliquem alicui
de manu in manum;
попечитель curator [oris, m]; procurator [oris, m];
tutor [oris, m]; fautor [oris, m];
попирать calcare [1] (viperam; libertatem; amorem
pedibus; gentem); obterere [o, trivi, tritum]; subjicere [io, jeci, jectum];
попкорн maizae grana [orum, npl] tosta;
поплатиться mercedem dare [o, dedi, datum]; luere
[o, ui, utum]; pensare [1]; persolvere [o, lvi, lutum];
+ я сильно поплатился за свою ошибку data merces est
erroris mei magna;
+ тяжело поплатиться за единое слово unius verbi damna
grandia ferre;
попойка pocula [orum, npl] crebra; comissatio [onis,
f]; vinum [i, n];
пополам per dimidium [ii, n];
+ делить пополам bipartire; in duas partes resecare;
dimidiare;
пополнение supplementum [i, n]; refectio [onis, f];
пополнить supplēre [eo, evi, etum] (bibliothecam);
replēre; explēre; reficere [io, feci, fectum];
пополниться augescere [o,-,-]; crescere [o, crevi,
cretum]; increscere; suppleri [eor, etus sum];
пополудни post meridiem;
попона stratum [i, n];
tegumentum [i, n] equi; stragulum
[i, n]; ephippium [ii, n];
поправиться convalescere [o, lui,-];
+ Помпей поправился Pompejo melius est factum;
поправка emendatio [onis, f]; correctio [onis, f];
поправлять corrigere [o, rexi, rectum]; emendare
[1]; reficere [io, feci, fectum]; reparare [1]; resarcire [io, rsi, rtum];
+ поправлять здоровье sanare; valetudinem amplificare;
по-прежнему pariter;
попрекать compellare [1]; increpare [o, ui, itum]
(aliquem; perfidiam, ignaviam alicujus); exprobrare [1]; objurgare [1];
objectare [1];
+ попрекать кого-л. чем-л. aliquid in aliquem increpare;
поприще campus [i, m] (honoris et gloriae);
curriculum [i, n]; scaena [ae, f]; stadium [ii, n]; theatrum [i, n];
+ мировое поприще theatrum orbis terrarum;
попробовать conari [or, atus sum]; tentare [1];
попрошайка mendīcus [i, m]; mendicabulum
[i, n];
попрошайничество mendicatio {onis, f}; mendicatus
[us, m];
+ запретить попрошайничество stipem tollere;
попрощаться valedicere [o, xi, ctum];
+ он не попрощался со мной num quid vellem non rogavit;
попугай psittacus [i, m]; viridis avis [is, f];
популистский populisticus [a, um]; vendibilis [e]
populo;
популярность ventus [i, m] popularis; aura [ae, f]
popularis, pupularis gloria [ae, f], plebis favor [oris, m];
популярный popularis [e]; populariter scriptus [a,
um]; vendibilis [e] (orator, oratio, scripta); clarus [a, um]; illustris [e]; ad
commune judicium popularumque intelligentiam accomodatus [a, um];
попусту inaniter; in cassum; in vanum; frustra;
попутно obiter;
попутный secundus [a, um]; comitans [ntis];
+ идти с попутным ветром, течением suo ventu (aestu) ire;
попутчик comes [itis, m]; socius [ii, m] itineris;
попытка conamen [inis, n]; conatus [us, m];
tentamentum [i, n]; tentamen [inis, n]; temptatio [onis, f]; experientia [ae,
f]; periculum [i, n];
+ ничего у тебя не получается, ничего ты не достигаешь, и
всё же не прекращаешь попыток nihil agis, nihil assequeris, neque tamen conari
desistis;
пора porus [i, m]; foramen [inis, n];
пора: aetas [atis, f]; tempus [oris, n]
(hibernum); tempestas [atis, f];
+ лучшая пора gaudium [ii, n] (gaudia annorum);
+ до сих пор adhuc; hactenus;
+ пора тебе уходить tempus abire tibi est;
+ давно уже пора tempus maximum est;
поработитель subjugator [oris, m];
порабощать captivare [1]; subigere [o, egi, actum]
(gentes); servitute afficere [io, feci, fectum] aliquem; subjungere [o, nxi,
nctum] (urbes sub imperium, imperio alicujus); subjugare [1] (hostes; alienae
dicioni aliquem); domare [o, ui, itum];
поравняться aequare [1] (aliquem aliqua re);
поражать afficere [io, feci, fectum] (aliquem uno
vulnere in mortem); inficere; percutere [io, cussi, cussum]; recutere; defigere
[o, xi, xum]; sauciare [1]; percellere [o, culsi, culsum]; tangere [o, tetigi,
tactum]; contingere [o , tigi, tactum]; offendere [o, ndi, nsum]; caedere [o,
si, sum]; invadere [o, si, sum] (morbus in corpus alicujus invasit; malum in rem
publicam invadit; pestilentia populum invasit; furor invasit alicui); infestare
[1]; affligere [o, xi, ctum] (hostem); profligare [1]; pellere [o, pepuli,
pulsum] (vulnere pelli; aliquem; animum alicujus); temptare [1] (tentare)
(aliquem valetudine);
+ поражать громом attonere;
+ поражать на смерть exanimare;
поражение clades [is, f]; calamitas [atis, f];
damnum [i, n] (rei publicae; militiae); vulnus [eris, n] (duo vulnera accipere);
strages [is, f] (exercituum); internecio [onis, f]; detrimentum [i, n]; ruina
[ae, f];
+ решительное поражение idonea clades;
+ послужить причиной чьего-л. большого поражения alicui
magnam cladem afferre;
+ нанести кому-л. поражение alicui calamitatem inferre;
поразительно insignīte (iniquus);
поразительность admiratio [onis, f] (maxima est
admiratio in aliqua re);
поразительный mirabilis [e]; admirabilis [e];
mirandus [a, um]; mirus [a, um]; admirandus [a, um]; stupefaciens [ntis];
stupendus [a, um]; excellens [ntis]; eximius [a, um]; insignis [e];
порез stigma [atis, n]; incisio [onis, f];
порей porrum [i, n];
пористый porosus [a, um];
порицание vituperatio [onis, f]; reprehensio [onis,
f]; nota [ae, f];
+ быть достойным порицания vituperatini esse;
+ навлечь на себя порицание vituperationem subire, in
vituperationem venire (adduci, cadere);
порицатель accusator [oris, m] (morum; vitiorum);
vituperator [oris, m];
порицать insectari [or, atus sum] (vitia);
vituperare [1] (aliquem, aliquid in aliqua re, propter aliquid); castigare [1]
(improbos); taxare [1] (aliquem); retaxare [1] (aliquem); culpare [1]; accusare
[1] (aliquem de epistularum neglegentia, infrequentia); increpare [o, ui, itum]
(aliquem; perfidiam, ignaviam alicujus; immensas moras); damnare [1] (libros;
scriptorem); infamare [1] (aliquem alicujus rei); arguere [o, ui, utum];
calumniari [or, atus sum]; laniare [1];
+ справедливо (заслуженно) порицать bene reprehendere;
поровну aequabiliter;
+ распределять поровну aequare (pecuniam);
+ поровну делить труды с кем-л. aequare munia alicujus;
порог limen [inis, n];
+ переступить порог se intra limen facere; limen intrare;
пороги cataracta [ae, f];
порода species [ei, f]; genus [eris, n] (equorum);
natio [onis, f];
порода rupes [is, f], saxum [i,
n];
породистый generosus [a, um];
порождать (luce) prodere [o, didi, ditum]; parere
[io, peperi, partum]; gignere [o, genui, genitum]; creare [1]; facere [io, feci,
factum] (calorem);
порожний vacuus [a, um] (locus; domus; castra);
vacivus [a, um] (aedes); inanis [e]; cassus [a, um];
порознь seorsum; singillatim; singulatim; separatim;
viritim;
порок vitium [i, n] (corporis); dedecus; malum [i,
n]; flagitium [ii, n]; rubigo [inis, f] (animorum); sinistrum [i, n] (studiosus
sinistri);
+ «пороком» называют нарушение соответствия между частями
тела… при ненарушенном здоровье “ vitium” appellant, quum partes corporis inter
se dissĭdent… integrā valetudine;
+ преданный порокам vitiis deditus;
поросёнок porcellus [i, m]; porculus [i, m]; suculus
[i, m];
поросёночек porcellulus [i, m];
поросль suboles [is, f] (serere ex subolibus);
поросячий porcellinus [a, um];
порох pulvis [eris, m] pyrius;
порочить dedecorare [1]; calumniari [or, atus sum]
(aliquem, aliquid; alicui); maculare [1]; delibare [1]; lacerare [1]; stringere
[o, xi, ctum] (nomen alicujus);
порочность pravitas [atis, f] (morum; consulum);
pravum [i, n];
порочный vitiosus [a, um] (vita); mendosus [a, um]
(mores); pravus [a, um]; maculatus [a, um]; pollutus [a, um];
+ порочный круг circulus vitiosus;
+ порочный метод methodus vitiosa;
порошок pulvis [pulveris, m] (ex lapidi speculari
tritus); farina [ae, f] (pumĭcis, marmoris);
порт portus [us, m];
портативный portabilis [e];
портик porticus [us, f];
портить corrumpere [o, rupi, ruptum]; perdere [o,
didi, ditum] (oculos assiduis lucubrationibus); deperdere [o, didi, ditum];
vitiare [1]; depravare [1]; nocēre [eo, ui,-]; contaminare [1]; conterere [o,
trivi, tritum]; degenerare [1]; vituperare [1]; affligere [o, xi, ctum] (mores);
vexare [1] (mores); illudere [o, ludi, lusum]; laedere [o, laesi, laesum];
pervertere [o, rti, rsum];
портиться corrumpi [or, ruptus sum]; putrescere [o,
-,-]; facere [io, feci, factum] vitium;
портной sarcinator [oris, m]; vestificus [i,
m], vestifex [ificis, m];
портовый portuensis [e] (horrea);
портрет effigia [ae, f]; effigies [ei, f] (Jovis,
Junonis, Veneris); imago [inis, f]; vultus [us, m] (Epicuri); icon [iconis,
f];
портретист anthropographus [i, m];
портулак porcastrum [i, n];
porcillaca [ae, f];
портупея cinctorium [i, n];
портфель capsa [ae, f]; chartophylacium [ii, n];
портье portarius [ii, m]; janitor [oris, m];
портьера velum [i, n];
+ спрятаться за портьерой inter vela se abdere;
поругание contumelia [ae, f] (contumeliam alicui
facere, dicere; jacere in aliquem);
порука fides [ei, f] (pacis);
поручать mittere [o, misi, missum]; committere
(alicui rem, administrationem,negotia); transmittere (bellum Pompejo);
praecipere [io, cepi, ceptum]; assignare [1]; delegare [1]; injungere [o, nxi,
nctum]; tradere [o, didi, ditum] (alicui imperium navium); transferre [o, tuli,
latum] (administrationem belli ad aliquem); demandare [1]; manadare (alicui, ut
faciat aliquid); commendare; credere [o, didi, ditum] (vitam et fortunas
alicui);
поручение mandatum [i, n] (dare alicui; accipere ab
aliquo); jussum [i, n]; imperium [ii, n]; praeceptum [i, n]; negotium [ii, n];
causa [ae, f]; legatio [onis, f]; missio [onis, f];
+ выполнять поручение rem mandatam gerere, agere;
поручитель intercessor [oris, m]; fideiussor [oris,
m]; vades (pl.); praes, praedis, m (esse pro aliquo; praedem dare); affirmator
[oris, m]; confirmator [oris, m]; *plegius [ii, m]; obses [idis, m]; satisdator
[oris, m]; sponsor [oris, m] (pro aliquo; alicujus rei; quo sponsore);
+ основной поручитель capitalis plegius;
+ имущество поручителя praes, praedis, m (praedes alicujus
vendere);
+ выступать поручителем spondēre (jam non promittere, sed
spondere);
+ звать кого-л. в поручители aliquem vocare sponsum;
поручительство
intercessio [onis, f]; satisdatio
[onis, f]; sponsio [onis, f]; *vadium [ii, n]; praestatio [onis, f];
+ поручительство посредством залога cautio [onis, f]
pignoratitia;
поручиться spondēre (pro aliquo);
порфира purpura;
порхать volitare (cum magno clangore; sponte sua
volitant exordia rerum; propter humum);
порхающий volaticus (modo huc modo illuc);
порция pars; portio;
порча vitium [ii, n];
corruptio; pernicies; pestis;
поршень manubrium [ii, n];
порыв impetus [us, m]; motus [us, m];
+ Эол умеряет (свои) порывы Aeolus mollit animos;
порывистый rapax [acis] (ventus; fluvius); trux
[trucis] (ventus); vehemens [ntis]; procellosus [a, um];
порядковый ordinalis [e];
порядок ordo [inis, f]; institutum [i, n];
structura [ae, f] (verborum); statio [onis, f] (comas in statione ponere);
compositio [onis, f]; compositus [us, m];
+ в алфавитном порядке (in) ordine alphabetico;
+ порядок выступлений ораторов определялся возрастом и
званием ut quisque aetate et honore antecedebat, ita sententiam dixit ex ordine;
+ в хронологическом порядке chronologice;
+ сохраняя хронологический порядок conservatis temporibus;
+ по порядку ordine (ex ordine, in ordinem, per ordinem);
+ всё в порядке bene (se) habet;
+ у вас всё в порядке? Sunt vestra salva?
+ приводить в порядок expedire (legiones; negotia); domare
(impexos crines); ordinare; in ordinem redigere; componere;
порядочно prope; diligenter; satis;
порядочность probitas [atis, f]; honestas [atis, f];
порядочный probus [a, um] (vir, mulier); honestus
[a, um]; diligens; bonatus [a, um]; festivus [a, um] (copia librorum);
luculentus [a, um];
посадить plantare [1];
+ посадить кого-л. на коня subjicere aliquem in equum;
посадка (самолета) descensus [us, m];
по-своему ex sua (mea, tua) voluntate;
посвятить sacrare [1]; consecrare [1]; (de)dicare
[1]; destinare [1]; impendere [o, ndi, nsum] (vitam impendere vero; patriae
impendere vitam); vovēre [eo, vovi, votum] (Vulcano arma); devovēre; vindicare
[1] (partem noctium studiis); tribuere [o, ui, utum] (tempus litteris);
transmittere [o, misi, missum] (noctes operi); studēre [eo, ui,-] (alicui rei);
libare [1]; nuncupare [1];
+ посвящать своё время интересам друзей suum tempus
amicorum temporibus transmittere;
+ посвящать себя общественному благу communibus commodis
studere;
+ посвятить в таинства культа initiare;
посвящение dedicatio [onis, f];
посвящённый (богам) sacer [cra,
um];
посев seges [etis, f]; sementis [is, f]; sata [orum,
n];
поседевший incanus [a, um]
(caput);
поселение colonia [ae, f];
поселиться defigere [o, xi, xum] domicilium;
subsidere [o, sed/sidi, sessum] (in Sicilia);
посёлок oppidulum [i, n]; pagus [i, m]; vicus [i, m]
(vicos exurere; per pagos vicosque);
поселянин homo [inis, m] rusticus; vicanus [i, m];
colonus [i, m]; agricola [ae, m]; paganus [i, m];
поселять collocare [1];
посередине per dimidium;
посетитель adventor [oris, m]; visitator [oris, m];
salutator [oris, m]; hospes [pitis, m]; hospitalis [is, m]; frequentator [oris,
m] (prandiorum);
посетить, посещать visitare
[1]; visere [o, -,-]; vidēre [eo, vidi, visum] (amicum; has domos;
aegrum); salutare [1]; (часто) frequentare
[1] (domum alicujus; aliquem; quae loca et nations minus frequentata
sunt);
+ посещал северно-западные провинции Индии provincias
boreali-occidentales Indiae visitavit;
+ посетить сайт в Интернете situm (TelaeTotiusTerrae) visere;
посещение visitatio [onis, f];
salutatio [onis, f]; obitus [us, m];
поскользнуться labi [or, lapsus sum]; vestigio falli
[or, falsus sum];
+ поскользнувшись fallente vestigio;
поскольку cum; enim; nam; quia; quod; quoniam;
utpote;
поскорее
+ поскорее ставьте паруса solvite vela citi;
посланец tabellarius [ii, m];
legatus [i, m];
послание epistula [ae, f]; litterae [arum, fpl];
missiva [ae, f]; tabella [ae, f] (allatae sunt tabellae);
после post; posterius; sub; ultra; infra; proxime;
secundum;
+ после полудня post meridiem;
+ после него выступил Лабиен hunc excepit Labienus;
+ после этого quo facto;
+ после этих слов sub haec dicta, sub hanc vocem;
последний postremus [a, um];
ultimus [a, um]; recentissimus [a,
um]; novissimus [a, um]; extremus
[a, um] (vitae dies); supremus [a, um] (nox;
verba; spes); infimus [a, um]; postumus
[a, um]; proximus [a, um];
+ вплоть до последнего времени usque ad ultima tempora;
+ последнее издание editio [onis, f] novissima;
последователь sectator [oris, m]; sequax [acis, m];
secutor [oris, m]; studiosus [i, m]; aemulus
[i, m]; alumnus [i, m];
последовательно ordinatim; subsequenter; alter post
alterum; consequenter;
последовательность consequentia
[ae, f]; consecutio [onis, f]; series [ei, f];
последовательный ordinatus [a,
um]; succedaneus [a, um]; consequens [ntis];
consectarius [a, um]; consectaneus
[a, um];
последовать (con)sequi [or, cutus]; insequi;
subsequi;
последствие consequentia [ae, f];
consecutio [onis, f];
последующий posterior [oris]; posterus
[a, um]; sequens [ntis]; consecutivus [a, um];
insequens [ntis]; consequens [ntis]; subsequens [ntis]; reliquus
[a, um];
послезавтра perendie;
+ до послезавтра in perendinum;
послесловие conclusio [onis, f];
epilogus [i, m];
пословица proverbium [ii, n]; adagium [ii, n];
послушание modestia [ae, f];
oboedientia [ae, f]; obsequium [ii,
n]; obtemperantia [ae, f];
послушать exaudire [4];
+ послушай! Accipe! Cedo!
послушный oboediens [ntis];
sequax [acis]; modestus [a, um]; obsequens
[ntis]; parens [ntis]; placidus
[a, um] (senatus);
посмертный postumus [a, um];
посмешище ludus [i, m]
(aliquis alicui ludus est); ludibrium [ii, n]
пособие subsidium [ii, n];
praesidium [ii, n]; alimentum [i,
n]; compendium [ii, n]; enchiridion
[ii, n]; manuale [is, n];
+ денежное пособие beneficium [ii,
n];
+ быть внесённым в списки лиц, получающих денежное пособие
in beneficiis ad aerarium deferri;
+ учебные пособия praesidia doctrinae;
пособник satelles [itis, m]; adjutor
[oris, m]; minister [tri, m];
посоветовать consilium afferre [fero, tuli, latum];
посол legatus [i, m];
orator [oris, m];
посольство legatio [onis, f];
*ambassiata [ae, f];
посох pedum [i, n];
baculum [i, n]; scipio [onis, m];
virga [ae, f]; lituus [i, m];
поспевать properare [1];
maturare [1]; maturescere [o,-];
поспешно propere; festinanter; festinato; celeriter;
raptim;
+ делать поспешно deproperare [1];
поспешность festinatio [onis, f];
поспешный celer [era, um]; festinus
[a, um]; festinationis plenus [a, um]; properus
[a, um]; praeproperus [a, um];
посрамление ignominia [ae, f];
посреди inter; medius [a, um];
посредник arbiter [tri, m];
leno [onis, m]; mediator [oris, m];
sequester [tris, m]; intercessor [oris, m];
internuntius [ii, m]; interpres [pretis, m];
посредничество intercessio [onis, f];
посредственность
mediocritas [atis, f];
посредственный mediocris [e]; medius [a, um];
pedester [tris, e];
посредством per; ope;
пост locus [i, m]; statio
[onis, f] (militaris; statio imperatoria; stationi paternae succedere);
praesidium [ii, n] (legio praesidium occupavit); imperium [ii, n]; excelsum
[i, n];
+ покинуть свой пост praesidium deserere, (de) praesidio
decedere, praesidium relinquere;
+ уйти с жизненного поста de praesidio et statione vitae
decedere;
+ занимать служебный пост agere honorem; tenere locum
alicujus; sustinere honorem;
+ высокий/руководящий пост primiceriatus,-us;
+ занимать высокий пост in imperio esse;
+ занимать пост консула, эдила fungi consulatu, aedilitate;
consulari imperio praeditum esse;
пост jeunium [ii, n];
inedia [ae, f]; castimonium [ii, n];
+ воздержание от пищи во время поста castimoniorum
abstinentia;
поставлять subministrare [1]
(alicui pecuniam; frumentum; tela);
поставщик subministrator [oris,
m] (s. libidinum testisque); redemptor [oris, m];
conductor [oris, m]; suppeditator
[oris, m];
постамент crepīdo [inis, f]
(obelisci);
постановить constituere [o, ui, utum]; instituere
[o, ui, utum]; jubēre [eo, jussi, jussum]; judicare [1];
sciscere [o, scivi, scitum]; statuere [o, ui, utum] (exsilium in reum; res
privatas; de capite alicujus); cernere [o, crevi, cretum]; decernere (senatus
decrevit; consules decreverunt); consilium capere [io, cepi, captum]; censēre
[eo, ui, nsum];
+ постановили, чтобы Помпей вернулся placitum est, ut
reverteretur Pompejus;
постановление decretum [i, n]; constitutio
[onis, f]; statutum [i, n] (legibus et statutis parere); jussum [i, n];
edictum [i, n]; consultum [i, n] [i, n]; scitum [i, n];
acta [orum, npl];
+ постановление исполняющего роль судьи sententia [ae, f]
decernentis;
постель lectum [i, n]; lectus [i,
m]; lectulus [i, m]; torus
[i, m]; cubile [is, n] (durum; molle);
stratorium [ii, n]; stratum [ii, n] (lecti mollia strata; strato surgere;
stratis reponere collapsa membra);
+ лечь в постель lectum abire;
+ большая часть лета проводится (мною) в постели major pars
aestatis in vestimentis degitur;
постепенно gradatim; paulatim; sensim; placide
(colles p. acclives);
постепенный temperatus [a, um];
постигать intellegere [o, legi, lectum]; adipisci
[or, adeptus sum]; percipere [io, cepi, ceptum]; accipere; assequi [or, cutus
sum]; consequi; insequi; comprehendere [o, ndi, nsum]; tenēre [eo, ui, ntum];
+ этого человеческий разум постичь не мог id mens humana
adepta non est;
постный castimonialis [e] (liquamen);
посторонний extraneus [a, um]
(res); externus [a, um]; alienus
[a, um];
+ постороние обстоятельства res adjunctae;
+ постороние доходы pecunia extraordinaria;
постоялый двор deversorium [ii, n];
deverticulum [i, n];
постоянно semper; statim (aliquid facere); usque;
assidue; constanter; identidem; perpetim; perpetuo; protinus;
+ постоянно заниматься exercēre [eo, ui, itum];
+ постоянно упоминать jactare [1];
постоянный constans [ntis]; perpes [etis]; perpetuus
[a, um] (ver; pax; sopor); sempiternus [a, um];
continuus [a, um]; infinitus [a,
um]; assiduus [a, um]; incessabilis [e];
mansurus [a, um]; permanens [ntis];
assiduus [a, um] (imber); tenax [acis] (alicujus rei);
stabilis [e] (domus);
+ быть постоянным жителем деревни (постоянно проживать в
деревне) ruri assiduum semper vivere;
+ постоянное общение convictio [onis, f];
+ постоянный спутник umbra [ae, f];
+ постоянный ток fluentum [i, n] continuum;
постоянство constantia [ae, f]; stabilitas [atis,
f]; jugitas [atis, f]; manentia, ae f;
постричь tonsurare [1];
tondere [eo, totondi, tonsum]; tonsitare [1];
построение structura [ae, f]
(carminis); structio [onis, f]; complexus [us, m];
построить (con)struere [o, xi, ctum]; exstruere;
compingere [o, pegi, pactum] (aedificium); configere [o, xi, xum];
постройка structura [ae, f]
(genus structurae antiquae);
поступательный procedens; progrediens;
поступать accedere [o, cessi, cessum]; agere [o,
egi, actum]; facere [io, feci, factum] (humaniter; arroganter; bene, male
alicui, contra aliquem); habēre [eo, ui, itum] (aliquem male, benigne; servorum
loco); se tractare [1]; inire [eo, ii, itum]; munus
suscipere [io, cepi, ceptum];
+ ты правильно поступаешь bene agis;
+ афиняне хорошо поступили бы с Мильтиадом, если бы…bene
egissent Athenienses cum Miltiade, si…
+ поступать в казну redire [eo, ii, itum];
+ поступать в качестве дохода redire;
поступление obventio [onis, f];
acceptum [i, n];
+ счёт поступлений и издержек ratio acceptorum et datorum;
ratio accepti atque expensi;
поступок actum [i, n]; actus [us,
m]; actio [onis, f]; factum
[i, n]; facinus [oris, n];
+ благородные поступки bene facta; beneficium [ii, n];
+ позорный поступок flagitium [ii, n];
+ жестокий поступок saevitia [ae, f];
постыдно turpiter;
постыдный indignus [a, um]
(mors; caedes); pudendus [a, um] (vita); pudibilis;
pudibundus [a, um] (exitia; sordidus atque
pudibundus); turpis [e] (vita); taeter
[tra, um]; dedecorus [a, um]; ignominiosus
[a, um];
+ постыдное дело dedecus [oris, n]; flagitium
[ii, n];
+ постыдный поступок probrum [i, n];
посуда vasa [orum, npl];
+ столовая посуда vasa ad esculentos usus;
посул pollicitum [i, n];
promissum [i, n]; promissio [onis,
f];
посылать mittere [o, misi, missum]; transmittere
(equitatum); submittere (milites auxilio); immittere;
+ посылать с общественным / частным поручением legare /
allegare;
посылка missio [onis, f];
missus [us, m]; res [ei, f] missa; res allata;
посыльный viator [oris, m]; tabellarius [ii, m];
посыпать verberare [1]
(agros nive); aspergere [o rsi, rsum];
посягать
см. покушаться
+ посягать на собственность in possessiones invadere;
+ посягать на честь existimationem offendere; dignitatem
labefactare;
пот sudor [oris, m] (a fronte defluens);
+ обливаться холодным потом sudare frigido sudore;
+ в холодном поту sub frigido sudore;
+ работать в поте лица sudare (Sudandum est pro communibus
commodis; ad supervacua sudatur);
+ вызывать пот sudorem excutere [movere, ciēre];
+ резкий запах пота capra; caper;
потаённый occultus [a, um];
abditus [a, um]; obscurus [a, um];
arcanus [a, um]; tectus [a, um];
furtivus [a, um];
потворство obsequium [ii, n]; indulgentia [ae, f];
потворствовать
indulgēre [eo, lsi, ltum];
потёмки tenebrae [arum, fpl]; caligo [inis, f];
потенциал potential [alis, n];
потенциальный potentialis [e];
+ потенциальная продуктивность productivitas potentialis;
потеря amissio [onis, f];
jactura [ae, f]; perditus [us, m];
clades [is, f]; damnum [i, n]; desiderium
[ii, n];
+ с большими потерями для обеих сторон multis vulneribus et
acceptis et illatis;
потерянный perditus [a, um];
потерять perdere [o, didi, ditum]; amittere [o,
misi, missum];
+ потерять чей-л. след absistere vestigiis alicujus;
+ потеряв две когорты duarum cohortium damno;
+ он потерял (всякое) чувство уважения (стыда) hic vereri
perdidit;
потеть sudare [1] (in
balneo); sudorem emittere [o, misi, missum];
+ то потеть, то зябнуть sudare et algere;
потеха gudium [ii, n]; delectatio
[onis, f]; oblectatio [onis, f]; delectamentum
[i, n]; oblectamentum [i, n];
потешаться ludere [o, si, sum]; oblectari [or, atus
sum]; delectari;
потогонный diaphoreticus [a, um];
sudorificus [a, um];
поток torrens [ntis, m];
rivus [i, m]; fluentum [i, n]; flumen [inis, n];
fluctus [us, m];
потолок tectum [i, n];
+ подвесной потолок lacunar [aris, n];
потом dein(de); dehinc; deinceps; exinde; hinc; mox;
postea; posthac; postmodo; praeterea; serius;
потомки, потомство progenies [ei, f]; suboles
[is, f] (producere subolem); stirps [pis, f] (stirpem ex se relinquere); posteri
[orum, mpl]; posteritas [atis, f];
+ об этом пусть заботятся наши потомки maneat nostros ea
cura nepotes;
потомок suboles, is, f (producere subolem;
imperatorum; deorum; stirps, stirpis, f (stirps Achillēa); nepos, nepotis, m;
sanguis, inis, m; semen, inis, n; genus, generis, n; propago, inis, f;
+ один из потомков Яфета ex Japheti posteris unus;
потомство proles [is, f];
posteri [orum, mpl]; posteritas [atis, f]; progenies
[ei, f]; stirps [pis, f]; suboles
[is, f]; fetus [us, m]; propago
[inis, f];
потому hanc ob rem; eo; ea re; idcirco; ideo; inde;
proinde; quamobrem; quare;
потоп diluvium [ii, n]; eluvio [onis, f];
потопление submersio [onis, f];
потрава depastio [onis, f];
потратить impendere [o, ndi, nsum] (pecuniam in
aliquid, in aliqua re);
потребитель consumptor [oris, m];
потреблять frumere; consumere [o, mpsi, mptum];
conficere [io, feci, fectum]; conterere [o, trivi, tritum];
потребность necessitas [atis, f];
necessaria [orum, npl]; usus [us, m] (usūs vitae
necessarii); desiderium [ii, n] (cibi potionisque
desiderium naturale); inopia [ae, f]; opus [operis,
n];
+ потребности requisita;
+ естественные потребности requisita naturae;
+ наши повседневные потребности и интересы ea, quae in usu
habemus;
потребовать см. требовать poscere [o, poposci,-];
postulare [1]; appellare [1];
+ потребовать воды для (омовения) рук poscere aquam ad
manus;
+ потребовать с кого-л. уплаты денег appellare aliquem de
pecunia;
+ потребовать вознаграждения appellare mercedem;
потрескивающий crepax [acis];
потрясать quatere [io, quassi, quassum]; quassare
[1]; conquassare [1]; recutere [io, cussi, cussum]; concutere; excutere;
percutere; percellere [o, culsi, culsum]; tremefacere [io, feci, factum];
fulminare [1]; pellere [o, pulsi, pulsum] (ventis pulsata arbor); pulsare [1];
perturbare [1]; permovēre [eo, movi, motum]; vexare [1] (rem publicam);
потрясение quassatio [onis, f];
perturbatio [onis, f]; nutatio
[onis, f]; vexamen [inis, n] (mundi); eversio
[onis, f] (omnis vitae; rei publicae; probitatis et honestatis);
потрясающий indignus [a, um]
(funera suorum);
потупить (очи) oculos in terram dimittere [o, misi,
missum];
потухнуть exstinguere [o, nxi, nctum];
потягиваться
+ потянувшись, змея свивается в клубок in spiram tractu se
colligit anguis;
поучительный ad docendum aptus [a, um]; didascalicus
[a, um] (opusculum);
+ поучительный пример documentum [i, n];
похвала laus [laudis, f]; laudatio
[onis, f]; commendatio [onis, f]; praedicatio
[onis, f]; encomium [ii, n]; panegyricus [i, m];
+ похвалы bene dicta;
+ Германик, сказав похвальное слово Августу, перешёл к
победам Тиберия Germanicus, a veneratione Augusti orsus, flexit ad victorias
Tiberii;
похвальный laudabilis [e];
laudatus [a, um]; laudandus [a, um];
похититель occupo [onis, m]; felis
[is, m] (virginalis); raptor [oris, m]
(filiae); ereptor [oris, m] (bonorum; libertatis;
terrarum);
+ похитители людей plagiarii;
похитить plagio abducere [o, xi, ctum] aliquem;
abducere (vi filiam alicujus); subducere (cibum alicui; morte subductus; aliquem
furto; ignem aetheria domo, caelo; subducta vestimenta alicujus); rapere [io,
ui, raptum]; abripere [io, ui, reptum]; proripere; subripere (aliquid ab aliquo,
aliquid alicui); raptitare [1]; harpagare [1] (alicui aurum); sustollere [o,
tuli, sublatum] (aliquam); detrahere [o, xi, ctum]; adimere [o, emi, emptum];
fraudare [1]; avertere [o, rti, rsum];
похищение subreptio [onis, f];
rapina [ae, f]; raptio [onis, f]
(citharistriae; Proserpinae); raptus [us, m]
(virginis);
+ похищение людей plagium [ii, n];
похищенный subrupticius [a, um]
(filius);
похлёбка protrimenta [orum, n]; jus [juris, n];
jusculum [i, n]; granea [ae, f] (puls); sorbitio
[onis, f]; puls [pultis, f];
поход bellum [i, n]; expeditio
[onis, f]; iter [itineris, n]; militia [ae, f];
procinctus [us, m];
походить exscribere [o, psi, ptum] (aliquem mira
similitudine); accedere [o, cessi, cessum] (alicui);
походка incessus [us, m];
ingressus [us, m]; nisus [us, m];
походный castrensis [e];
+ походное снаряжение impedimentum [i, n]; sarcina [ae, f];
похожий similis [e]; consimilis [e]; propinquus [a,
um];
+ быть удивительно похожим на кого-л. exscribere aliquem
mira similitudine;
+ делать похожим simulare (aliquid alicui rei);
+ совсем непохоже, чтобы это была статуя Пифагора multum
abest Pythagorae statuam esse;
+ он чрезвычайно похож на Гомера Homero maxime accedit;
+ мягкое железо похоже на свинец ferrum molle plumbo
vicinum;
похоронить sepelire [io, ivi, pultum]; condere [o,
didi, ditum] (corpus terra); mandare [1] corpus humo; funus faciendum curare
[1]; afficere [io, feci, fectum] aliquem sepulturā; supponere [o, posui,
positum] (aliquem tumulo, terrae, humo);
+ быть похороненным succedere tumulo terrae;
похоронный funebris [e];
похороны funebria [ium, npl]; funus [eris, n];
sepultura [ae, f]; exsequiae [arum, fpl];
+ устраивать похороны funus faciendum curare;
+ участвовать в похоронах venire (prodire) in funus;
celebrare funus; funeri omnia justa solvere; exsequi (uxorem; funus);
+ похороны при большом стечении народа celebritas supremi
diei;
похотливость urtīca [ae, f];
похотливый procax [acis] (feminae; meretrix; aries;
manūs);
похоть libido [inis, f]; urtīca [ae, f]; ūrīgo
[inis, f];
поцелуй suavium [ii, n] [savium] (dare alicui);
basium [ii, n] (alicui dare, impingere; surripere); basiatio [onis, f]; osculum
[i, n]; osculatio [onis, f];
+ посылать воздушные поцелуи basia jactare;
початок spadix [icis, m];
почва solum [i, n]; humus (i, f); terra
[ae, f] (ex terra sucum trahere); tellus [uris, f]; solidum [i, n]; sedes
[is, f];
+ плодородная почва humus fecunda; terra ingeniosa colenti;
+ зондировать почву насчёт заключения мира pacis spem
tentare;
почём quanti; qui;
почему cur; quare; quamobrem; quapropter; quod;
quid;
почерк manus [us, f];
littera [ae, f];
почернеть nigrescere [o, ui,-]; denigrare
[1]; nigrificare [1];
почерпнуть depromere [o, mpsi, mptum];
почести honores [um, mpl]; observantia
[ae, f]; reverentia [ae, f];
+ воздавать (оказывать) кому-л. почести alicui honorem
habere;
+ воздание почестей veneratio [onis, f]
(post hanc venerationem);
+ принятый с исключительными почестями honore praecipuo
habitus;
+ погребальные почести supremus honor, suprema officia,
suprema cura;
почёт caritas [atis, f]
(in caritate esse; uxoria); titulus [i, m]; honor
[oris, m]; dignitas [atis, f];
почётный honorarius [a, um];
honorificus [a, um]; honoratus [a,
um]; ornatus [a, um]; amplus
[a, um] (praemia; triumphus);
+ почётный член общества sodalis [is, m]
honorarius societatis;
+ почётная должность honor [oris, m]; dignitas;
+ почётное звание titulus [i, m];
+ почётная награда honor [oris, m];
почин initium [ii, n];
+ по собственному почину sponte (aliquid sua sponte
instituere);
починка reparatio [onis, f];
почитаемый venerabilis [e];
venerandus [a, um];
почитание veneratio [onis, f]
(solis et lunae); cultus [us, m]; cultura
[ae, f]; pudor [oris, m];
+ благоговейное почитание богов verecundia [ae, f] deorum;
почитатель admirator [oris, m]
(alicujus; alicujus rei; antiquitatis); suspector [oris, m];
adorator [oris, m]; cultor [oris,
m];
+ почитатель Христа christicola [ae, m];
почитать colere [o, ui, cultum]; venerari [or, atus
sum]; admirari [or, atus sum]; honorare [1]; verēri
[eor, itus sum]; observare [1]; suspicere [io, spexi,
spectum] (viros; etiam si decidunt, magna conantes; ingenuas artes; naturam);
+ высоко почитать кого-л. aliquem (in) magno honore habere;
почка gemma [ae, f];
oculus [i, m]; ren [renis, m];
почта cursus [us, m]
(publicus); vehicularia [ae, f]; res [ei, f]
vehicularis; epistulae [arum, fpl], litterae [arum, fpl]; epistularum commercium
[ii, n]; diribitorium [ii, n]; mandatum
[i, n] tabellarium;
+ электроная почта cursus electronicus; mandatum
electronicum, litterae electronicae; epistula electronica; cursus (publicus)
electronicus;
+ адрес электронной почты inscriptio electronica;
+ сообщение по электронной почте electrogramma [atis, n],
nuntius electronicus, litterae electronicae; epistula electronica;
почтальон portator [oris, m]
tabellarum; bajulus [i, m] litterarum; tabellarius
[ii, m];
почтение observantia [ae, f]
(in aliquem; alicujus); veneratio [onis, f];
reverentia [ae, f]; pietas [atis,
f]; verecundia [ae, f]; officium [ii, n];
+ засвидетельствовать почтение alicui officium facere;
почтенный pudens [ntis]
(viri); verecundus [a, um] (nomen populi Romani);
observantia dignus [a, um]; reverendus
[a, um]; reverens [ntis]; honestus
[a, um]; honoratus [a, um]; amplissimus
[a, um];
почти fere (tota fere Gallia; nihil fere); paene;
quasi; prope; sub… vix; aegre;
+ или почти, или совсем никак aut vix aut nullo modo;
почтительно modeste; cum veneratione;
почтительность observantia [ae,
f] (in aliquem; alicujus); pudor [oris, m]
(patris);
почтительный timidus [a, um]
(timidissima admiratio); reverens [ntis]; modestus
[a, um]; observans [ntis];
почтовый cursualis [e];
tabellarius [a, um] (naves); postalis
[e];
+ почтовый адрес inscriptio cursualis; clabularis;
+ почтовый ящик caspa tabellaria; loculamentum [i, n]
tabellarium;
пошлина (с товаров) deportatorium onus [eris, n];
portorium [ii, n] (portoria et vectigalia); teloneum [i, n];
vectigal [is, n];
пошлость insulsitas [atis, f] (villae); vilitas
[atis, f] (verborum); fatuitas [atis, f];
пошлый trivialis [e];
ignavus [a, um] (poëta ignavissimus); insulsus
[a, um]; illiberalis [e]; frivolus
[a, um]; infacetus [a, um];
пощада venia [ae, f];
clementia [ae, f]; indulgentia [ae,
f]; missio [onis, f];
+ просить пощады у победителей
veniam impetrare a victoribus;
пощёчина alapa [ae, f];
поэзия ars [artis, f] poëtica; poësis [is/eos, f];
поэма poëma [atis, n];
поэт poëta [ae, m]; vates
[is, m]; carminum auctor [oris, m];
поэтически poëtice; poëtarum more;
поэтический poëticus [a, um];
musicus [a, um]; Castalis [e];
поэтому idcirco; quo; quapropter; ea; inde; itaque;
proinde; propterea;
появление apparitio [onis, f];
adventus [us, m] (imaginum in animos); praesentia
[ae, f]; successio [onis, f]; conspectus
[us, m]; proventus [us, m];
+ внезапное появление subitatio [onis,
f] (insperatae salutis);
появляться apparēre [eo, ui, itum]; comparēre;
provenire [io, veni, ventum]; copiam sui facere [io, feci, factum], praestare
[o, stiti, stitum]; subvenire (nocte); evenire (mari); supervenire; se afferre
[affero, attuli, allatum]; afferri [afferor, allatus sum] (ad aliquem locum);
oriri ior, ortus sum]; exoriri; cooriri; oboriri; exsilire [io, ui, sultum];
exsistere [o, stiti, stitum]; procedere [o, cessi, cessum];
+ тут (неожиданно, вдруг) появляются послы superveniunt
legati;
пояс regio [onis, f]; zona
[ae, f]; cingulum [i, n]; cinctus
[us, m]; balteus [i, m]; nodus
[i, m]; perizoma [atis, n];
пояснение scholion [ii, n];
explicatio [onis, f]; explanatio
[onis, f]; interpretatio [onis, f];
поясница regio [onis, f] lumbalis;
поясничный lumbalis [e];
прабабка proavia [ae, f];
права jus; juria [ium, npl] (humana, aequalia);
правда veritas [atis, f]
(veritatem patefacere; veritates fortiter dicere); verum [i, n] (dicere; non
libenter audire);
+ по правде говоря, если мы хотим знать правду si verum
quaerĭmus; ex vero; sed tamen vere dicam;
+ правда глаза колет veritas odium parit;
+ сущая правда veriora veris;
+ терзать нежные уши жестокой правдой teneras aures mordaci
radere vero;
правдиво veraciter;
+ правдиво рассказывать о чём-л. aliquid ex fide narrare;
правдивость veritas [atis, f]
(judiciorum); veriverbium [ii, n]; veriloquium
[ii, n];
правдивый verus [a, um]
(oraculum; testis); sincerus [a, um]; verax [acis];
veridicus [a, um];
правдоподобие similitudo [inis,
f] veritatis;
+ придать обману правдоподобие dolis addere fidem;
правдоподобно credibiliter;
правдоподобный credibilis [e];
credulus [a, um]; probabilis [e];
verisimilis [e];
праведный verus [a, um]
(vita);
правило lex [legis, f]; regula
[ae, f]; canon [onis, m]; constitutio
[onis, f]; praeceptum [i, n]; praescriptum [i, n]; mos [moris, m]; modus
[i, m]; norma [ae, f];
+ правила существуют для того, чтобы применяться applicatio
est vita regulae;
правильно vere (dicere); recte; probe;
правильность verum [i, n];
congruentia; integritas; ordo, -inis m;
правильный rectus [a, um];
regularis [e]; planus [a, um];
justus [a, um]; verus [a, um]
(consilium); normalis [e]; correctus
[a, um]; castigatus [a, um]; compositus
[a, um]; ordinarius [a, um];
+ правильно verum est;
правитель magister [tri, m];
gubernio [onis, m]; gubernius [ii,
m]; gubernator [oris, m]; administrator
[oris, m]; procurator [oris, m]; rex [regis,
m]; rector [oris, m]; dominans
[ntis, m]; dominator [oris, m] moderator [oris, m];
правительство gubernatio [onis,
f]; administratio [onis, f]; imperium
[ii, n]; civitas [atis, f];
res [ei, f] publica; ii qui rei publicae praestant;
править (рукопись) expurgare [1]; corrigere;
(управлять) regere [o, rexi, rectum]; regnare [1]; gubernare [1];
dirigere; tractare [1]; rem publicam gubernare, ei imperare [1]; urbi
praesidēre;
правление regimen [regiminis, n];
правнук abnepos [nepotis, m];
правнучка abneptis [is, f];
право jus, juris, n; potestas
[atis, f]; factio [onis, f];
+ непреложное (неотъемлемое) право jus certum;
+ права суверенитета jura summi imperii;
+ права личности jura personarum;
+ торговое право lex mercatoria;
+ избирательное право jus suffragii; suffragium [ii, n]
(novorum civium);
+ права гражданства без избирательного права civitas sine
suffragio;
+ лишить всех гражданских прав aqua et igni alicui
interdicere;
+ с полным правом suo jure;
+ обладающий неограниченным правом казнить и миловать
summus severitatis et munificentiae;
+ иметь одни и те же права eodem jure esse;
+ унаследованные права jura successionum;
+ право выбора arbitrium [ii, n];
+ право голоса suffragium [ii, n];
+ право гостеприимства hospitium [ii, n];
+ право иска petitio [onis, f];
+ право на вступление в брак conubium [ii,
n];
+ право пользования водой haustus [us, m];
+ право прохода iter [itineris, n];
+ право собственности mancipium [ii, n]; proprietas [atis,
f];
+ авторское право jus proprietatis librariae;
правовед juris peritus [i, m];
правоведение juris scientia [ae,
f]; juris prudentia [ae, f];
право же vero;
правонарушение injuria [ae, f];
правонарушитель
legirupa [ae, m/f];
правописание orthographia [ae, f];
православный orthodoxus [a, um];
+ православный священнослужитель igumenus [i, m]; popus [i,
m];
правоспособность caput (servus nullum caput habet);
+ умаление (ограничение) правоспособности capitis
(di)minutio [onis, f];
правосудие justitia [ae, f];
правый dexter [tra, um];
rectus [a, um];
+ ты прав recte dicis; rectus es; rem fabulare; vicisti;
+ ты не прав falsus es;
прагматический pragmaticus [a,
um];
прадед proavus [i, m];
празднество sollemne [is, n]; sollemnitas
[atis, f]; festivitas [atis, f];
праздник festum [i, n];
dies festus;
+ справлять праздники dies festos agere;
праздничный sollemnis [e];
festus [a, um];
праздновать celebrare [1];
concelebrare [1]; vacare [1]
(pagus vacat); frequentare [1] (ludos; sacra; dies
sollemnes; festos dies);
+ праздновать триумф triumphum agere;
праздность ignavia [ae, f]; desidia [ae, f]; otium
[ii, n];
праздношатающийся scurra [ae, m]; subbasilicanus
[i, m]; grassator [oris, m];
праздный ignavus [a, um]
(nemus; mora); (labore) vacuus [a, um] (homo);
desidiosus [a, um]; iners [rtis]; otiosus
[a, um];
+ праздный день lux ignava;
практика praxis [is/eos, f]; exercicitatio [onis,
f]; usus [us, m] (rei militaris, in re militari; usus est magister optimus);
+ адвокатская практика usus forensis;
+ на практике in praxi;
+ многие вещи постигаешь легче на практике, чем на основе
правил multa multo facilius exercitatione quam regulis percipies;
+ теория и практика ars [scientia] et usus;
+ практика использования usus et tractatio;
практический practicus [a, um]; usu peritus [a, um];
activus [a, um];
+ для практического применения ad usum practicum;
+ практическое значение usus [us, m];
праправнук abnepos [otis, m];
прапрадед abavus [i, m];
прах pulvis [eris, m] (pulvis et umbra sumus); cinis
[eris, m];
+ у меня всё пошло прахом plaustrum perculi;
прачечная officina [ae, f] lavatoria;
прачка lavatrix [icis, f];
праща funda [ae, f]; fundibulum [i, n]; verber
[verberis, n];
+ метать из пращи torquere verbera fundae;
пращник tortor [oris, m] fundae; funditor [oris, m];
fundibularius [ii, m]; fundibulator [oris, m];
пращур abavus [i, m];
пребывание mansio [onis, f];
commoratio [onis, f];
пребывать subsistere [o, stiti, stitum] (domi; intra
tecta; paucos dies apud aliquem); morari [or, atus sum]; commorari; manēre [eo,
nsi, nsum]; permanēre; remanēre; habitare [1]; insidēre [eo, sedi, sessum];
residēre; obsidēre;
превозмочь superare [1];
domare [o, ui, itum]; vincere [o, vici, victum];
+ любые невзгоды следует превозмочь терпением superanda
omnis fortuna ferendo est;
превозносить laudare [1]; collaudare
[1]; tollere [o, sustuli, sublatum] (aliquem in caelum); laudibus efferre
[o, extuli, elatum]; extollere [o, extuli, elatum]; deosculari [or, atus sum];
jactare [1];
+ превозносить кого-лю до небес aliquem caelo laudibus
aequare;
превосходить, превзойти antecellere [o, cellui, -];
excellere [o, -,-]; praestare [o, stiti, statum]; superare [1] (aliquem virtute;
fastigium alicujus rei); exsuperare [1]; supercrescere [o, crevi, cretum];
anteire eo , ii, itum]; praecurrere [o, curri, cursum]; praeeminēre [eo, -,-];
praegravare [1]; supervenire [io, veni, ventum] (aliquid aliqua re); superesse
[sum, fui] (aliqua re); vincere [o, vici, victum] (vincit imitationem veritas;
aliquem eloquentiā; beluas morum immanitate); praecedere [o, cessi, cessum];
+ превзойти все ожидания opinionem vincere omnium;
+ усердием превзойти естественные (человеческие)
возможности naturam studio vincere;
+ численно превосходить numero superare;
превосходно lepide; belle; facete; laute; egregie;
optime; perfecte; excellenter; eximie;
+ превосходно, если мы в состоянии сами собой управлять
agitur praeclare, si nosmet ipsos regere possumus;
превосходный egregius [a, um];
excellens [ntis]; eximius [a, um]; eminens [ntis];
optimus [a, um]; perbonus [a, um];
perfectus [a, um]; praestans [ntis]; superbus
[a, um] (apparatus; triumphus; pira); beatus [a, um]
(rura; gazae); praeclarus [a, um];
+ это превосходно
praeclara res
est;
превосходство superioritas [atis, f]; eminentia
[ae, f]; majoritas [atis, f]; praestantia [ae, f];
excellentia [ae, f];
превосходящий validus [a, um]
(aetate validior); superior [ius]; praestans [ntis];
major [majus];
превратно perperam; perverse;
+ превратно истолковать perverse interpretari; calumniari;
превратность pravitas [atis, f]
(morum; consulum); perversitas [atis, f]; mobilitas
[atis, f]; rota [ae, f];
+ превратности судьбы vicissitudines fortunae; varietates
fortunae; fortuna varia;
+ жизнь полна превратностей vita varia est;
превратный perversus [a, um];
pravus [a, um]; varius [a, um];
mobilis [e]; vagus [a, um]; sinister
[tra, um]; praeposterus [a, um];
превращать, превратить mutare [1];
trasformare [1]; reformare [1];
vertere [o, rti, rsum] (pectora in silicem; aliquid in fumum et cinerem;
continentiam in superbiam); convertere; novare [1];
transferre [fero, tuli, latum] (aliquid in novas species);
+ превращать серьёзное дело в забаву seria ludo vertere;
+ превратиться в лёд solidam in glaciem vertere;
превращаться, превратиться
verti [or, versus sum];
transire [eo, ii, itum] (in humum saxumque);
+ превратиться в птицу verti in avem, verti alite;
превращение mutatio [onis, f];
transmutatio [onis, f]; transformatio
[onis, f]; metamorphosis [is, f];
+ превращение твёрдого тела в жидкое transmutatio corporis
solidi in fluidum;
+ при превращении твёрдого тела в жидкое dum corpus solidum
in fluidum abit [convertitur];
превышать superare [1]
(nubes cacumine); supervenire [io, veni, ventum] (quintam et vigesimam lunam);
excedere [o, cessi, cessum]; transilire [io, ui,-];
преграда impedimentum [i, n];
obstaculum [i, n]; obex [obicis, m,f]; saepes
[is, f];
преградить, преграждать vetare [1]; obsaepire [io,
sepsi, septum]; includere [o, si, sum]; praecludere; obdere [o, didi, ditum];
officere [io, feci, fectum];
+ (сама) природа преградила (Катону) путь Сиртами iter
mediis natura vetabat Syrtibus (Catoni);
прегрешение peccatum [i, n];
предавать tradere [o, didi, ditum]; prodere; dedere;
vendere [o, didi, ditum];
+ предавать земле funerare [1];
предаваться se tradere [o, didi, ditum] (tristitiae;
socordiae atque ignaviae); se dare [o, dedi, datum]; indulgēre [eo, lsi, ltum];
obsequi [or, cutus sum];
предание traditio [onis, f];
fabula [ae, f] (inseritur hoc loco fabula); fama
[ae, f]; sermo [onis, m];
преданность studium [ii, n];
indulgentia [ae, f];
преданный fidus [a, um]
(in amicos); fidelis [e]; certus
[a, um]; benevolus [a, um]; deditus
[a, um]; prolixus [a, um]; studiosus
[a, um]; cupidus [a, um] (alicujus);
предатель traditor [oris, m];
proditor [oris, m]; venditor [oris,
m];
предательство proditio [onis, f]; perfidia [ae, f];
предварительно ad interim;
предварительный primus [a, um];
praecursorius [a, um]; provisorius
[a, um]; praeliminaris [e];
+ предварительное распоряжение interdictum [i,
n];
+ предварительное решение суда praejudicium [i,
n];
+ предварительный приговор претора interdictum [i,
n];
предварять praefari [or, atus sum]; antevenire [io,
veni, ventum]; praecavēre [eo, cavi, cautum];
предвестник praenuntius [ii, m]; titulus [i, m]
(tepidi temporis sc. ciconia);
предвещать praenuntiare [1];
monēre [eo, ui, itum]; significare [1]; spondēre [eo,
spopondi, sponsum] (nihil placidum; clara de aliquo); portendere [o, ndi, ntum];
praesagire [4]; litare [1];
предвещающий nuntius [a, um];
praenuntius [a, um];
предвзятость partium studium [ii,
n]; inclinatio [onis, f]; praejudicium
[ii, n];
предвзятый praesumptus [a, um];
предвидение providentia [ae, f];
предвидеть praevidere [eo, vedi, visum]; providere;
prospicere [io, spexi, spectum];
предвкушение anticipatio [onis,
f]; prolepsis [eos, f] (acc Gr);
предводитель dux [cis, m]; praetor [oris, m];
предводительствовать
ducere [o, xi, ctu]; praeire
[eo, ii, itum];
предвосхищать praecipere [io, cepi, ceptum];
anticipare [1]; praeferre [fero, tuli, latum];
+ предвосхищать возражения occupare [1]; praesumere [o,
mpsi, mptum];
предвыборный ad suffragium pertinens
[ntis];
предгорный praemontanus [a, um];
предгорья submontes [ium, mpl];
преддверие vestibulum [i, n];
introitus [us, m]; aula [ae, f];
atrium [ii, n];
предел finis [is, m];
limes [itis, m]; terminus [i, m] (termini
possessionum); regio [onis, f]; ultimum
[i, n]; fundus [i, m]; meta
[ae, f]; modus [i, m]; ora
[ae, f]; cancelli [orum, mpl];
предельный finalis [e];
terminalis [e]; ultimus [a, um];
extremus [a, um];
предзнаменование omen [inis, n]; prodigium [ii, n];
praesagium [ii, n]; auspicium [ii, n]; monstrum [i, n];
+ дурное предзнаменование pravitas ominis;
+ усмотреть в чём-л. предзнаменование in omen vertere;
предисловие praefatio [onis, f]; prooemium [ii, n];
предки majores; veteres; parentes;
предлагать offerre [fero, obtuli, oblatum]; sufferre
(lac); proponere [o, posui, positum]; promittere [o, misi, missum]; pollicēri
[eor, pollicitus sum]; pollucere (pisces); invitare [1]
(hostes ad deditionem; ad dimicandum); substernere [o, stravi, stratum]
(delicias multas); suadere [eo, suasi, suasum] (succurrere alicui; pacem);
+ предложить Энею трон invitare Aenean solio;
+ предлагаю приступить к обеду suadeo cenemus;
предлог praepositio [onis, f]; ansa [ae, f]; causa
[ae, f]; titulus [i, m]; vocabulum [i, n] (varia praedandi vocabula); nomen
[inis, n]; praescriptio [onis, f]; praetextum [i, n];
simulatio [onis, f];
+ под предлогом чего-л. facie alicujus rei; per causam; sub
specie, sub titulo (alicujus rei);
+ под вымышленными предлогами fictis causis;
+ воспользоваться благовидным предлогом освобождения
городов specioso titulo civitatum liberandarum uti;
+ выставлять что-л. в качестве благовидного предлога
speciosum titulum alicujus rei ferre, praetendere, praeferre, praetexere;
предложение propositio [onis, f]; sententia [ae, f];
ambitus [us, m]; suggestus [us, m]; sugestio [onis, f]; consilium [ii, n];
suasio [onis, f]; enuntiatum [i, n]; (экон) oblatio [onis, f]; motus [us,
m]; motio [onis, f]; rogatio [onis, f];
+ вносить предложения на голосование народного собрания cum
populo, per populum agere;
предместье suburbanum [i, n];
suburbium [ii, n]; prima urbs [bis, f];
предмет res [ei, f]; argumentum
[i, n]; thema [atis, n]; materia [ae, f];
materies [ei, f]; propositum [i, n];
objectum [i, n]; disciplina [ae, f];
causa [ae, f] (disserendi); thema [atis, n];
предметный указатель index [icis, m] rerum;
contenta (orum, npl); index contentorum;
предназначать destinare [1] (alicui filiam suam);
praedestinare [1]; deputare [1]; praefinire [4]; anteconstituere [o, ui, utum];
+ предназначать себя для великих дел accommodare se ad
magnas res gerendas;
+ предназначенный судьбой sortitus [a, um];
преднамеренно destinato; ex destinato; consulto;
преднамеренный volens [ntis];
spontivus [a, um] (damnum);
предначертание propositum [i, n];
предок ancestor [oris, m];
progenitor [oris, m]; pater [tris,
m]; majores [um, mpl]; abavus [i, m]; avus
[i, m]; proavus [i, m];
предопределение praedestinatio
[onis, f]; fas [n];
предоставить praebēre [eo, ui, itum]; perhibēre [eo,
ui, itum]; attribuere [o, ui, utum]; communicare [1]; offerre [fero, obtuli,
oblatum]; concedere [o, cessi, cessum]; permittere [o, misi, missum];
transmittere; addicere [o, xi, ctum]; indulgēre [eo, lsi, ltum]; praestare [o,
stiti, statum]; condonare [1]; accommodare [1] (alicui possessionem;
audientiam); aperire [io, ui, rtum] (navigantibus maria; Asiam alicui); facere
[io, feci, factum] (alicui transitum); tradere [o, didi, ditum] (alicui
aliquid); substernere [o, stravi, stratum] (delicias multas); subministrare
[1] (auxilia hostibus; occasiones alicui);
+ предоставить слово кому-л. facere alicui potestatem
(gratiam, copiam) dicendi;
предоставление permissio [onis,
f]; concessio [onis, f]; largitio
[onis, f];
предостерегать monēre [eo, ui, itum]; admonēre
(aliquem); praemonēre;
+ помня предостерегающий пример вчерашней неудачи proximi
diei casu admoniti;
предостережение
admonitio [onis,
f]; monitum [i, n]; monitus
[us, m]; praejudicium [ii, n];
предосторожность
cautela [ae, f]; providentia [ae, f];
+
предосторожность лучше исправления praestat cautela quam medela;
предосудительный
+ считать предосудительным с общепринятой точки зрения
communi vituperatione reprehendere;
предотвращать cavēre [eo, cavi, cautum]; redimere
[o, emi, emptum]; propellere [o, pulsi, pulsum];
предохранитель valva [ae, f]
tutoria;
предохранять servare [1];
praeservare [1]; vindicare [1]
(corpora a putrescendo); tuēri [eor, tu(i)tus]; defendere [o, ndi, nsum];
avertere [o, rti, rsum]; stagnare [1];
предписание praescriptum [i, n]; praescriptio [onis,
f]; praescriptus [us, m]; edictum [i, n]; praeceptum [i, n]; praedictum [i, n];
praefinitio [onis, f]; imperatum [i, n]; imperium [ii, n]; jussio [onis, f]; lex
[legis, f]; modus [i, m]; placitum [i, n];
+ согласно предписанию praefinito; ad imperatum;
+ судебное предписание breve;
+ судебные предписания по установленной форме brevia
formata;
предписать jubēre [eo, jussi, jussum] (aliquem;
aliquem aliquid facere; alicui); praescribere [o, psi, ptum]; monstrare
[1]; praecipere [io, cepi, ceptum]; praedicere [o, xi, ctum];
предплечье antibrachium [ii, n];
antebrachium [ii, n]; (h)umerus [i,
m];
предполагаемый exspectatus [a,
um]; hypotheticus [a, um];
предполагать cogitare [1]; in animo habere [eo, ui,
itum]; intendere [o, ndi, ntum]; proponere [o, posui, positum]; suspicari [or,
atus sum]; conjicere [io, jeci, jectum]; conjectare [1]; opinari [or, atus sum];
+ я предполагал, что книга моя тебе понравится placiturum
tibi esse librum meum suspicabar;
+ мы не знали, что предположить non sciebamus, quo
mitteremus suspiciones nostras;
предположение hypothesis [is, f]; conjectura
[ae, f]; conjectatio [onis, f]; opinio
[onis, f]; suspicio [onis, f] (alicujus rei);
censio [onis, f]; praesumptio
[onis, f]; propositum [i, n];
предпоследний paenultimus [a, um];
proximus [a, um] a postremo; superior [superius];
proximus [a, um] extremo;
предпосылать praemittere [o, misi, missum]; praefari
[or, atus sum]; praeponere [o, posui, positum]; praemunire
[4];
предпосылка propositio [onis, f];
propositum [i, n]; sumptio [onis,
f]; primum [i, n]; praemissa
[ae, f];
предпочитать anteponere [o, posui, positum];
praeponere; anteferre [fero, tuli, latum]; praeferre; velle [volo, volui,-]
(omnia utensilia emere veils, quam rogare); malle [malo, malui];
+ неужели ты предпочитаешь, чтобы верили (больше) слухам,
чем… famaene credi veils, quam…
+ предпочитать Латий Самосу Latio Samon supponere;
предпочтение praepositio [onis,
f];
предпочтительный melior [melius]; praeferendus
[a, um]; potior [melius];
предприимчивый strenuus [a, um];
promptus [a, um]; experiens [inis,
n];
предприниматель exercitor [oris,
m]; negotiator [oris, m]; mercator
[oris, m];
предпринимать incipere [io, cepi, ceptum]; suscipere
[io, cepi, ceptum] (negotium); coepisse [coepi, -]; conari [or, atus sum];
adoriri [ior, rtus sum] (majus nefas; oppugnare urbem); invadere [o, vasi,
vasum] (aliquid magnum; proelium); sumere [o, mpsi, mptum] (operam; bellum);
adire [eo, ii, itum]; aggredi [ior, gressus sum]; moliri [ior, itus sum]; habēre
[eo, ui, itum] (negotium, disputationem, censum);
+ то, что нужно предпринять и выполнить adeunda agendaque;
предприятие coeptum [i, n];
conamen [inis, n]; susceptum [i, n];
inceptum [i, n];
предрассветный sublucanus [a, um];
+ в предрассветные часы sublucanis temporis;
предрасудок opinio [onis, f]
praejudicata (praesumpta); praejudicium [ii, n];
предрешать praejudicare [1];
председатель praeses [idis, m]; praesidens [ntis,
m];
+ под председательством praeside; praesidens;
председательствовать praesidēre [eo, sedi, sessum]
(alicui rei, aliquid);
+ председательствовать в сенате praesidēre in
senatu;
+ председательствующий praeses; praesidens;
предсказание vaticinium [ii, n]; conjectatio
[onis, f]; monitus [us, m]; praedictum
[i, n]; prodigium [ii, n]; haruspicium
[ii, n]; augurium [ii, n];
предсказатель vates [is, m];
divinus [i, m]; sagus [i, m];
haruspex [icis, m]; augur [is, m];
hariolus [i, m];
предсказательница hariola [ae, f]; vates
[is, f]; divina [ae, f]; saga [ae, f];
предсказать praedicere [o, xi, ctum]; profari
[or, atus sum]; praefari; praesagire [io, ii/ivi,-]; promittere [o, misi,
missum];
предсмертный agonalis [e];
представитель actor [oris, m];
repraesens [ntis, m]; repraesentans
[ntis, m]; auctor [oris, m];
представительство repraesentatio [onis, f];
+ право представительства jus repraesentationis;
представление notio [onis, f]; idea [ae, f]; visio
[onis, f] (veri falsique; doloris); visum [i, n]; intellectus [us, m];
intelligentia [ae, f]; phantasma [atis, n]; spectaculum [i,
n]; theatrum [i, n]; species
[ei, f];
+ не иметь никакого представления о… nullam ideam habere
de…
+ иметь очень поверхностное представление о чём-лю primis
labris gustare aliquid;
представлять afferre [afffero, attuli, allatum]
(argumentum); offerre; exhibere [eo, ui, itum]; praesentare [1]; repraesentare
[1]; simulare [1] (cupressum; vultum alicujus); praebere [eo, ui, itum]; esse
[sum, fui,-]; personam (in scaena) tractare [1]; depingere [o, nxi, ctum];
effingere [o, nxi, ctum]; introducere [o, xi, ctum]; demonstrare [1]; proponere
[o, posui, positum];
+ представь себя на моём месте fac, qui ego sum, esse te;
+ мне представляется, что нечто подобное имел в виду Гомер
mihi Homerus hujusmodi quiddam vidisse videtur;
+ мы представляем собой массу (толпу) nos numerus sumus;
+ представлять себе imaginary; fingere; recordari;
figurare; substituere animo aliquid; subjicere sibi aliquid;
представляться
apparēre [eo, ui, itum]; in
conspectum venire [io, veni, ventum]; succurrere [o, rri, rsum];
предстательная железа prostata [ae, f];
предстать
+ как только Венера предстала перед судьёй haec ut primum
Venus ante judicis conspectum facta est;
предстоять adesse [adsum, affui]; instare [o,
stiti]; restare [o, stiti]; impendēre [eo, --]; manēre [eo, nsi, nsum] (omnia
indigna victos manent; omnes una manet nox);
предстоящий propositus [a, um];
proximus [a, um];
предсуществовать praeexistere [o,--];
предубеждение opinio [onis, f];
partium studium [ii, n]; inclinatio [onis, f];
praejudicium [ii, n];
предуведомление praesignatio
[onis, f]; praesignificatio [onis, f];
предугадать praesagire [4]; animo providēre [eo,
vidi, visum];
предупредительность voluntas
[atis, f] officiosa; officium [ii, n];
officiositas [atis, f]; observantia
[ae, f];
предупредительный
obvius [a, um];
officiosus [a, um];
предупреждать praedicere [o, xi, ctum]; praecavēre
[eo, cavi, cautum]; medēri [eor,-]; nuntiare [1]; admonēre [eo, ui, itum]
(aliquem);
предупреждение
admonitio [onis,
f]; admonitum [i, n]; admonitorium
[ii, n]; admonitus [us, m]; praefatus
[us, m]; nuntiatus [us, m];
предусмотрительность
providentia
[ae, f]; provisum [i, n]; prudentia
[ae, f];
предусмотрительный prudens [ntis];
providens [ntis];
предусмотреть praesumere [o, mpsi, mptum]; providēre
[eo, vidi, visum]; praecipere [io, cepi, ceptum]; excipere; praescribere [o,
psi, ptum];
+ в договорах предусмотрено, чтобы не… in foederibus
exceptum est, ne…
+ законом предусмотрено, что(бы) lex excipit, ut…
предчувствие praesensio [onis, f];
praesagium [ii, n]; anticipatio
[onis, f]; prolepsis [eos, f] (acc Gr);
предчувствовать cernere [o, crevi, cretum];
praesagire [4];
предшественник antecessor [oris,
m]; antecursor [oris, m]; praecursor
[oris, m]; prior [oris, m]; superior
[oris, m];
предшествовать antecedere [o, cessi, cessum];
praecedere; anteire [eo, ii, itum]; praeire; praecurrere [o, rri, rsum];
praegredi [ior, gressus sum]; antegredi;
предшествующий
superior [ius];
предъявитель redditor [oris, m];
предъявить praeponere [o, posui, positum]; proferre
[fero, tuli, latum]; exhibēre [eo, ui, itum];
+ предъявлять претензию petere;
предыдущий praecedens [ntis];
pristinus [a, um]; proximus [a, um];
prior [ius];
преемник successor [oris, m];
heres [edis, m];
+ у кого-л. есть преемник alicui successum est;
прежде antea; antehac; olim; pridem; prius; retro;
citra; nuper;
+ прежде всего imprimis;
преждевременный praecocior [ius]; praematurus
[a, um]; immaturus [a, um]; maturus
[a, um]; acerbus [a, um] (partus); festinus
[a, um] (taedia vitae; canities); crudus [a, um]
(funera); tempestivus [a, um];
прежний prior [ius]; priscus [a,
um]; pristinus [a, um]; vetus [eris] (consul);
superior [ius];
+ прежние опасности vetera et periculosa;
президент praeses [idis, m]; praesidens
[ntis, m] (Academiae Scientiarum);
президиум praesidium [ii, n];
презираемый exspretus [a, um];
презирать contemnere [o, mpsi, mptum]; conterere [o,
trivi, tritum] (praemium; conterere atque contemnere aliquid); aliquid vile
[inter vilia] habēre [eo, ui, itum]; habēre aliquem despicatui; despicere [io,
spexi, spectum]; naso (adunco) suspenděre [o, ndi, nsum] (aliquem, aliquid);
spernere [o, sprevi, spretum] (aliquem; minas pelagi); repudiare
[1]; dedignari [or, atus sum];
презирающий fastidiosus [a, um];
презрение contemptio [onis, f];
contemptus [us, m]; parvipendentia [ae, f]; despectus
[us, m]; despicientia [ae, f]; spretus [us, m];
+ стать предметом презрения in contemptionem venire;
+ относящийся с презрением к литературе fastidiosus
litterarum;
+ достойный презрения в отношении чего-л. spernendus
alicujus rei;
презренность sordes [is, f];
презренный turpis [e]
(formido mortis); sordidus [a, um]; vilis
[e]; abominabilis [e]; humilis
[e];
презрительно contemptim;
+ презрительно отзываться spernere;
презрительный contemptibilis [e];
+ презрительно отзываться spernere (hostium paucitatem);
преизбыток abundantia [ae, f]
(pecuniae; omnium rerum);
преимущественно
praecipue; maxime; potissimum;
principaliter;
преимущественный
praecipuus [a, um];
+ преимущественное право praecipuum [i, n]; privilegium
[ii, n];
преимущество praestantia [ae, f]; privilegium [ii,
n]; expedientia [ae, f]; opportunitas [atis, f]; praemium [ii, n]; praepositio
[onis, f];
+ знак преимущественного проезда (дорожный) signum
praecedentiae;
преисподняя barathrum [i, n];
Orcus [i, m]; infernum [i, n];
+ в преисподней sub terris;
преисполненный affectus [a, um]
(vitiis; virtutibus; audacia); adimpletus [a, um]
(divino spiritu);
преисполнить adimplēre [eo, evi, etum] (aliquem
laetitiā; adimpletus divino spiritu); replēre; cumulare [1];
преклонение admiratio [onis, f]
(homo admiratione dignissimus; divitiarum);
преклонный (aetate) provectus [a,
um]; senior [ius];
преклоняться se dimittere [o, misi, missum];
declinare [1]; flectere [o, xi, ctum];
прекрасно lepide; belle; facete; laute; praeclare;
recte; pulchre;
+ Прекрасно! Euge! Macte virtute! Sophos!
прекрасный egregius [a, um];
excellens [ntis]; eximius [a, um];
optimus [a, um]; praestans [ntis];
pulcherrimus [a, um]; venustus [a,
um]; praeclarus [a, um]; formosus
[a, um]; luculentus [a, um]; spectatus
[a, um]; laudatus [a, um]; ornatus
[a, um]; purpureus [a, um];
прекращать cessare [1];
abrumpere [o, rupi, ruptum] (iter, sermonem); sistere [o, stiti, statum]
(querelas; labores); desistere; tollere [o, sustuli, sublatum] (querelas;
bellum); suspenděre [o, ndi, nsum] (sermonem); submergere [o, rsi, rsum]
(publicam lectionem); finem facere [io, feci, factum]; desinere [o, sivi,
situm]; solvere [o, lvi, lutum]; dissolvere; supprimere [o, pressi, pressum];
reprimere; opprimere; dirimere [o, emi, emptum]; incidere [o, cidi, cisum];
mittere [o, misi, missum];
прекращаться subsistere [o, stiti,-] (clamor
substitit); desistere; stare [o, steti, statum]; finem habēre [eo, ui, itum];
residěre [o, sedi, sessum]; desinere [o, sivi, situm]; defluere [o, xi, ctum];
haerēre [eo, haesi, haesum]; occidere [o, cidi, casum]; decedere [o, cessi,
cessum]; remittere [o, misi, missum];
прекращение remissio [onis, f];
repressio [onis, f];
прелат praelatus [i, m];
pontifex [icis, m];
прелестно lepide; belle; facete; laute; venuste;
amoene;
прелестный amoenus [a, um];
bellus [a, um] (homines; locus; fama; vinum); venustus
[a, um]; decens [ntis] (facies; Gratiae;
equus); festivus [a, um] (locus; area parva, sed
festiva);
прелесть amoenitas [atis, f]; venus [eris, f];
venustas [atis, f] (muliebris; corporis; verborum); invitamentum [i, n]
(naturae; urbis et fori); blanditia [ae, f] (voluptatum); blandimentum [i, n];
gratia [ae, f]; laetitia [ae, f]; dulcedo [inis, f]; lepos [oris, m]; decor
[oris, m]; decus [oris, n]; suavitas [atis, f]; ocellus [i, m];
+ прелесть дружбы condimentum amicitiae;
+ прекрасный, полный прелести день dies pulcher atque
venustatis plenus;
+ восхищённый прелестью dulcedine succensus;
преломление refractio [onis, f] (lucis);
преломлять (свет) (lucem) refringere [o, fregi,
fractum];
прелый puter [tris, tre];
прельщать titillare [1]
(levitatem alicujus voluptate); blandiri [ior, itus sum]; pellicere [io, lexi,
lectum];
прельщение illectus [us, m];
прелюбодейный adulter [era, um];
прелюбодеяние adulterium [ii, n];
премировать praemium dare [o, dedi, datum], praebēre
[eo, ui, itum];
премия praemium [ii, n]; sportula
[ae, f];
+ Нобелевская премия praemium Nobelianum;
премьер-министр primus minister
[tri, m]; minister primarius;
премьера prima actio [onis, f];
пренебрегаемый exspretus [a, um];
пренебрегать neglegere [o, glexi, ctum];
transmittere [o, misi, missum] (aliquid); supersedēre [eo, sedi, sessum]
(aliquid facere); spernere (aliquem; minas pelagi); aspernari; repellere;
derelinquere; deserere; deesse; exuere; omittere [o, misi, missum]; projicere
[io, jeci, jectum]; nihil pensi habēre [eo, ui, itum]; pro nihilo putare
[1];
пренебрегающий fastidiosus [a,
um];
пренебрежение parvipendentia [ae,
f]; vilitas [atis, f] (alicujus; alicujus rei);
contemptio [onis, f]; contemptus
[us, m]; fastidium [ii, n]; neglectus
[us, m]; neglectio [onis, f]; neglegentia
[ae, f];
прения disceptatio [onis, f];
disputatio [onis, f];
преобладать praevalēre [eo, ui, -]; plus valēre;
dominare [1];
преображать reformare [1];
immutare [1];
преобразование reformatio [onis,
f]; reorganisatio [onis, f];
преобразовать reformare [1];
immutare [1]; fingere [o, nxi, ctum];
преодолеть domare [o, ui, itum] (invidiam;
libidines; vim fluminis); obviare [1] (vermibus);
vincere [o, vici, victum] (difficultates; medicinā vinci fata non possunt);
superare [1] (Musarum scopulos; labores); perrumpere
[o, rupi, ruptum];
препарат praeparatum [i, n];
преподавание institutio [onis, f]; doctrina
[ae, f];
+ преподавание начальной грамоты litteratura [ae, f];
преподаватель traditor [oris, m]
(alicujus scientiae); professor [oris, m]; praeceptor
[oris, m]; magister [tri, m];
doctor [oris, m]; institutor [oris,
m]; instructor [oris, m];
преподавать tradere [o, didi, ditum] (juventuti
multa de sideribus); praecipere [io, cepi, ceptum]; docēre [eo, ui, ctum];
instituere [o ,ui, utum];
препятствие impedimentum [i, n]; obstaculum [i, n];
impeditio [onis, f]; praepedimentum [i, n]; vinculum [i, n] (fugae);
irritamentum [i, n]; mora [ae, f];
+ если нет препятствий ubi, quod vetet, remotum est;
+ быть препятствием impedimento esse;
препятствовать impedire [4];
impedimentum afferre [fero, tuli, latum]; impedimento esse [sum, fui,-]; obstare
[o, stiti,-]; obsistere [o, stiti, stitum]; officere [io, feci, -]; prohibēre
[eo, ui, itum]; vetare [1]; tardare
[1] (aliquem ad insequendum);
прервать interrumpere [o, rupi, ruptum]; abrumpere
(iter, sermonem); scindere [o, scidi, scissum]; abscindere; intermittere [o,
misi, missum]; intervenire [io, veni, ventum]; obsonare [o,-,-] (alicui); (компьют.)
sustinēre [eo, ui, tentum] (processum vel programma = abort);
прерия praeria [ae, f];
прерывание intermissio [onis, f];
interrruptio [onis, f];
прерывистый interruptus [a, um];
Пресвитер presbyter [eri, m];
пресекать, пресечь tollere [o, sustuli, sublatum]
(querelas; bellum);
преследование persecutio [onis,
f]; insectatio [onis, f]; vexatio
[onis, f];
преследовать sectari [or, atus sum]; insectari
(aquila insectatur alias aves); agere [o, egi, actum] (cervos; aprum); agere
stimulis); exagitare [1]; sequi [or, cutus sum]; persequi; consequi; prosequi;
exsequi (aliquem ferro); premere [o, pressi, pressum]; vexare [1]; sollicitare
[1];
+ преследовать в судебном порядке ingredi;
+ преследовать зверя venari;
+ преследовать страхом terrēre;
+ преследовать судом persequi; insistere; vexare;
пресмыкаться serpere [o, psi, ptum]; repere [o, psi,
ptum];
пресмыкающееся reptile [is, n];
пресноводный aquae dulcis;
пресс pressor [oris, m];
pressorium [ii, n]; prelum [i, n];
пресса scripta [orum, npl] typis edita;
пресс-конференция conventus [us,
m] diurnariis edocendis;
престарелый annis gravis [e];
aetate provectus [a, um]; senectus; grandaevus
[a, um]; longaevus [a, um]; senior [ius]
aetate; grandior [ius] natu;
престол solium [ii, n];
thronus [i, m];
преступить transire [eo, ii, itum] (finem legis);
tansgredi [ior, gressus sum]; transcendere [o, scendi, nsum]; evagari
[or, atus sum]; migrare [1];
+ преступать закон forefacere;
преступление scelus [eris, n]; delictum [i, n];
crimen [inis, n]; maleficium [ii, n]; malum [i, n]; nefarium [ii, n]; noxa [ae,
f]; admissum [i, n] (gentis admissa dolosae); fraus [fraudis, f]; peccatum [i,
n]; parricidium [ii, n];
+ совершить преступление noxam nocere; merere noxam;
+ по неразумию вы совершили непростительное преступление
imprudentes admisistis inexpiabile scelus; crimen; admissum;
+ доказанное (действительное) преступление crimen certum;
+ виновник преступления admissor criminis;
+ застать кого-либо при совершении преступления aliquem in
admisso [in noxa] deprehendere;
+ быть наказанным за преступление expendere scelus;
+ быть осуждённым за преступление damnari noxae;
+ что это за преступления? Quae scelerum facies?
+ громоздить преступления на преступления scelus sceleri
addere;
+ оказаться виновным в преступлении admittere facinus in
se;
+ пойти на преступление suscipere facinus; suscipere in se
crimen;
+ когда с преступлением сочетается большая дерзость quum
malae causae superest magna audacia;
преступник scelestus [i, m];
sceleratus [i, m]; scelerator
[oris, m]; admissor [oris, m] criminis;
legirupa [ae, m]; delinquens [ntis, m]; malandrinus
[i, m]; malefactor [oris, m]; noxius
[ii, m] (cervicem noxio imperare praecīdi); nefarius
[ii, m]; parricida [ae, m];
преступность criminalitas [atis,
f];
преступный scelestus [a, um]
(homo; facinus; sermo); sceleratus [a, um]; criminalis
[e] (causa; accusatio); criminosus [a, um];
nefarius [a, um]; incestus [a, um];
maleficus [a, um]; nocens [ntis];
пресыщать satiare [1];
пресыщенность satietas [atis, f]; taedium [ii, n]
(alicujus rei);
претендент affectator [oris, m]
(regni);
претендовать sibi (prae)sumere [o, mpsi, mptum];
assumere (sibi nihil); affectare [1];
+ я не претендую на то, чтобы…mihi non sumo tantum ut…
претензия affectatio [onis, f] (alienae fortunae);
postulatio [onis, f];
+ иметь претензии на Галлию affectare Galliam;
+ заявлять претензию vindicare;
претенциозность
arrogantia [ae, f];
претерпевание passio [onis, f];
претерпеть pati [ior, passus sum]; perferre [fero,
tuli, latum]; tolerare [1]; laborare
[1]; haurire [io, hausi, haustum];
преткновение scandalum [i, n];
претор praetor [onis, m];
преторианский praetorianus [a, um];
преторий praetorium [ii, n];
преувеличенный exquisītus [a, um]
(munditia);
преувеличивать exaggerare; nimis laudare; nimis
attollere; verbis extollere; augēre; dicendo amplificare;
преуспевать prosperare [1]; frunisci [or, frunitus
sum]; procedere [o , cessi, cessum]; progredi [ior, gressus sum];
+ он всю жизнь преуспевал frunitus est, quam diu vixit;
префект praefectus [i, m];
+ быть префектом praefecturam agere;
преходящий temporalis [e];
temporarius [a, um] (amicitia; brevis et t.);
volatilis [e] (gloria);
при sub; apud; ad; palam;
+ при помощи per; ope;
+ при тогдашних обстоятельствах ut tum res erant;
+ при таких обстоятельствах sub hoc casu;
прибавить addere [o, didi, ditum]; adjicere [io,
jeci, jectum] (aggerem ad munitionem; ad bellicam gloriam laudem doctrinae);
subjicere; acquirere [o, isivi, isitum]; applicare [1];
astruere [o, xi, ctum]; affingere [o, nxi, ctum]; obducere [o, xi, ctum];
applicare [1] (verba verbis);
+ прибавлять шагу addere gradum;
прибавиться accedere [o, cessi, cessum]; supervenire
[io, veni, ventum] (febris vulneri supervenit);
прибавление additio [onis, f];
additamentum [i, n]; cumulus [i, m];
прибегать confugere [io, fugi, -] (ad auxilium, ad
defensionem, in fidem alicuius); perfugere; accurrere [o, rri, rsum]; decurrere;
excurrere;
+ прибегнуть к чарам secretas advocare artes;
прибежище nidus [i, m]
(senectae); stabulum [i, n] (stabile stabulum habere);
confugium [ii, n]; perfugium [ii,
n]; refugium [ii, n]; asylum
[i, n];
прибивать affigere [o, xi, ctum]; affligere [o, xi,
ctum]; allidere [o, si, sum];
приближать admovēre [eo, movi, motum] (machinam;
diem leti); afferre [affero, attuli, allatum]; conferre; agere [o, egi, actum]
(vineas turresque ad oppidum); subjicere [io, jeci, jectum] (legions castris;
subjicere se iniquis locis);
приближаться accedere [o, cessi, cessum] (ad
aliquem; aliquem; ad Aquinum; Carthaginem); propinquare [1];
appropinquare [1]; proximare [1];
approximare [1]; vergere [o, (versi),-]; se admovēre;
admovēre [eo, movi, motum] (jam admovebat rex); suggredi [ior, gressus sum]
(propius); adesse [sum, fui,-]; subesse; appetere [o, pti(v)i, itum];
praecipitare [1]; se applicare [1]
(ad flammam);
+ уже приближалась ночь nox jam suberat;
приближение adventus [us, m]; accessus [us, m];
gradus [us, m];
+ с приближением зимы hiemis accessu;
+ с приближением старости accedente senectā;
+ приближение шагов adventus pedum;
приближённый familiaris [e];
necessarius [a, um];
приблизительно circa; circiter; sub…; fere (tota
fere Gallia; nihil fere); ferme; ad;
прибой fluctus [us, m]
(maris) litora illidens; fretum [i, n]; aestus
[us, m];
прибор apparatus [us, m];
instrumentum [i, n]; machina [ae,
f]; machinamentum [i, n];
прибрежный riparius [a, um];
litoralis [e]; maritimus [a, um];
прибывать venire [io, veni, ventum]; adire [eo, ii,
itum] (ad urbem); subvenire (nocte); tangere [o, tetigi, tactum] (simul ac
tetigit provinciam);
+ на шестой день мы прибыли из Афин в Делос sexto die Delum
Athenis vēnimus;
+ прибыли на остров ventum est in insulam;
прибыль lucrum [i, n];
fructus [us, m]; stips [is, f]
(exigua); fenus [oris, n]; quaestus [us, m];
compendium [ii, n]; praeda [ae, f];
прибыльный uber [era, um]
(quaestus uberrimus); fructuosus [a, um]; lucrosus
[a, um]; quaestuosus [a, um];
прибытие adventus [us, m] (alicujus); appulsus
[us, m] (navis);
+ когда состоится прибытие в порт quum ventum fuerit in
portum;
привал mansio [onis, f];
mora [ae, f];
приведение introductio [onis, f];
+ приведение в движение actus [us, m];
agitatio [onis, f]; commotus [us,
m]; commotio [onis, f];
привередливость fastidium [ii, n];
приверженец sectator [oris, m]; sequax [acis, m];
aemulus [i, m]; studiosus [i, m]
(Catonis; nobilitatis); amans [ntis, m];
+ быть приверженцем exsequi (sectam alicujus);
приверженность studium [ii, n];
привесок libramentum [i, n];
привет salus [utis, f];
+ Привет! Salve!
+ передайте привет брату от меня jubete fratrem salvēre
(salvum esse);
приветливо benigne (salutare; invitare);
liberaliter; humane; urbane; blande;
приветливый urbanus [a, um]
(homo; anus); festivus [a, um] (puer; senex); benignus
[a, um]; humanus [a, um]; liberalis
[e]; comis [e];
приветствие gratulatio [onis, f];
salutatio [onis, f];
приветствовать salutare [1]; consalutare [1];
apellare [1]; gratulari [or, atus sum]; alloqui [or, cutus sum];
+ он приветствует квестора и говорит quaestorem appellat
dicitque;
прививание inoculatio [onis, f];
insitio [onis, f];
прививать inserere [o, sevi, situm] (pirum bonam in
pirum silvaticam); inserere [o, ui, sertum] (arbores gemmis inserantur);
innectere [o, nexui, nexum]; implectere [o, xi, xum]; intexere [o, xui, xtum];
introducere [o, xi, ctum];
прививка insitio [onis, f];
conubium [ii, n]; inoculatio [onis,
f]; vaccina [ae, f]; vaccinatio
[onis, f];
+ делать прививку inserere [o, sevi, situm] (ex arbore in
arborem);
+ прививка против бешенства vaccinum antirabicum;
привидение spectrum [i, n];
umbra [ae, f] (Hectoris); visum [i,
n]; visio [onis, f]; larva
[ae, f]; miraculum [i, n];
привилегия privilegium [ii, n];
jus [juris, n];
привкус sapor [oris, m];
gustus [us, m] secundarius;
привлекательность amoenitas [atis, f]; suavitas
[atis, f]; jucunditas [atis, f]; lenocinamentum [i, n]; lenocinium [ii, n]; mica
[ae, f] salis; invitamentum [i, n] (naturae; urbis et fori); blanditia [ae, f]
(voluptatum); venustas [atis, f] (muliebris; corporis; verborum);
привлекательный venustus [a, um];
placibilis [e]; invitabilis [e]
(sermones); suavis [e]; delicatus
[a, um]; jucundus [a, um]; speciosus
[a, um]; amabilis [e];
привлекать allectare [1]; lenocinari [or, atus sum]
(novitas lenocinatur alicui rei); trahere [o, xi, ctum] (in suam sententiam;
trahit sua quemque voluptas); attrahere; adhibēre [eo, ui, itum]; adigere [o,
egi, actum]; invitare [1]; traducere [o, xi, ctum]; vocare [1]; advocare [1]
(populum in contionem; aliquem in auxilium); capere [io, cepi, captum]
(magistrum); delectare [1];
+ привлекать кого-л. на свою сторону abducere aliquem ad
se;
+ привлекать кого-л. к суду adducere aliquem ad [in]
judicium;
+ привлекать на свою сторону conciliare; sociare;
приводить afferre [fero, tuli, latum] (exemplum);
proferre; referre; ducere [o, xi, ctum]; adducere (exercitum in Italiam;
aliquem ad se domum); perducere; obducere; citare [1]; laudare [1] (aliquem
auctorem; aliquem testem); sistere [o, stiti (steti), statum] (victimam ante
aras); adigere [o, egi, actum]; subigere (naves ad castellum); (в пример)
sumere [o, mpsi, mptum] (homines notos); exsequi [or, cutus sum] (nomen;
numerum); admovēre [eo, movi, motum] (alicui equum); statuere [o, ui, utum]
(aliquem ante oculos); supponere [o, posui, positum]; deportare [1]; pertrahere
[o, xi, ctum]; applicare [o, avi (ui), atum (itum)] (captivum; equum alicui);
+ приведи сюда сестру Анну Annam huc siste sororem;
+ приводить в порядок disponere [o, posui, positum];
ordinare [1]; in ordinem redigere [o, egi, actum];
constituere [o, ui, utum]; distinguere [o, nxi, nctum]; temperare
[1];
+ приводить в беспорядок turbare [1]; perturbare;
+ приводить в волнение turbare; excitare [1];
+ приводить в движение citare [1]; incitare; pellere [o,
pepuli, pulsum]; impellere; moliri [ior, itus sum]; percire [4] [ieo,-,-];
ciēre; torquēre [eo, rsi, rtum]; versare [1]; vibrare [1]; agitare [1];
+ приводить в доказательство afferre [fero, tuli, latum]
(argumento);
+ приводить в замешательство permiscēre [eo, ui, stum
(xtum)]; turbare [1]; perturbare;
+ приводить в прежнее состояние reparare [1];
+ приводить в изумление obstupefacere [io, feci, factum];
+ приводить в исполнение agere [o, egi, actum]; exigere;
expedire [4]; patrare [1];
perficere [io, feci, fectum];
+ приводить в какое-либо состояние afficere [io, feci,
fectum]; referre [fero, tuli, latum];
+ приводить в оправдание causari [or, atus sum];
+ приводить в сильное движение, волнение permovēre [eo,
movi, motum];
+ приводить в соприкосновение contaminare [1];
+ приводить в состояние окоченения obstupefacere;
+ приводить в ужас terrēre [eo, ui, itum]; perterrēre;
+ приводить в уныние frangere [o, fregi, fractum];
+ привести что-л. в качестве доказательства sumere [o,
mpsi, mptum] aliquid argumenti loco;
+ приводить в пример in exemplum adducere [o, xi, ctum];
statuere [o, ui, utum] exemplum in aliquem, in aliquo;
привоз invectus [us, m];
привозить afferre [o, tuli, latum]; advehere [o, xi,
ctum]; devehere; invehere; adducere [o, xi, ctum] (aurum secum); apportare
[1];
привозной advecticius [a, um];
anabolicus [a, um] (species);
привратник portarius [ii, m];
janitor [oris, m]; ostiarius [ii,
m]; cancellarius [ii, m];
привыкать suescere [o, evi, etum]; consuescere;
insuescere; se assuefacere [io, feci, factum]; discere [o, didici, doctum];
привычка consuetudo [inis, f]; suetum
[i, n]; usus [us, m] (cultioris vitae); habitus [us, m];
+ иметь привычку consuevisse; solere;
+ войти [входить] в привычку in consuetudinem venire;
привычный suetus [a, um]; consuetus [a, um];
assuetus [a, um]; assuefactus [a, um]; habitualis [e]; vulgaris [e] (ars; nomen;
opinio); notus [a, um];
+ отличающееся от привычного не всегда является худшим non
statim deterius est, quod diversum est;
привязанность caritas [atis, f]
(in caritate esse; uxoria); studium [ii, n] (studiis
odiisque carere);
привязать alligare [1];
religare; deligare; illigare; devincire [io, nxi, nctum]; annectere [o, xi,
ctum]; conjungere [o, nxi, nctum];
+ привязанный к лошади jumento adhaerens;
пригвоздить (clavis) affigere [o, xi, xum];
пригибать afflectere [o, xi, xum];
пригладить domare [o, ui, itum ([1])]
(impexos crines);
пригласительный invitatorius [a,
um] (scripta);
пригласить invitare [1]
(aliquem ad prandium; in hospitium, hospitio; tecto ac domo, domum suam); rogare
[1] (aliquem ad prandium; in consilium); vocare [1]
(aliquem domum; ad cenam); advocare [1] (populum in
contionem; aliquem in auxilium); convocare [1];
suadēre [eo, suasi, suasum] (somnum inire); sollicitare [1];
accire [4]; citare [1];
admovēre [eo, movi, motum] (medicum alicui; aliquem ad convivium); capere [io,
cepi, captum] (magistrum); contrahere [o, xi, ctum]; arcessere [o, ivi, itum,
ere/ire];
приглашение invitatio [onis, f]
(amicorum atque hospitum); vocatus [us, m]; accitus [us, m]; tractoria [ae, f];
+ приглашение выпить вина vini invitatio; invitatus
(invitatu tuo);
+ благодарю за приглашение (вежливый отказ) bene
vocas;
приглушать obtundere [o, tudi, tusum];
приглушённый suppressus [a, um]
(vox); obstutus [a, um]; raucus [a,
um];
пригнать subigere [o, egi, actum] (sues in umbrosum
locum); adigere; appellere [o, puli, pulsum]; applicare
[1]/o, ui, itum] (boves illuc);
приговор sententia [ae, f]; damnatio [onis, f]
(dignus damnatione; d. ad aeterna supplicia); judicatum [i, n]; judicium [i, n];
+ оправдательный приговор candida sententia;
+ выносить приговор decernere;
приговорить damnare, 1 (aliquem inauditum);
condemnare, 1; addicere, o, xi, ctum; adjudicare, 1;
+ приговорить кого-л. к высшей мере наказания damnare
aliquem capite, capitis;
+ быть приговорённым к смертной казни damnari capitali
crimine (judicio), capitalis poenae, morte, ad mortem, ad extremum supplicium;
+ приговорить кого-л. к отдаче на растерзание диким зверям
damnare aliquem ad bestias;
+ быть приговоренным к пожизненному заключению
carceri perpetuo adjudicari;
пригодиться bonus, utilis esse; usui esse;
пригодность utensilitas [atis, f]
(ferri et aeris); usus [us, m]; habilitas
[atis, f];
пригодный aptus [a, um];
commodus [a, um]; idoneus [a, um]
(locus; tempus; verba); utilis [e]; utensilis
[e]; opportunus [a, um]; ingeniosus
[a, um] (ad / in aliquid; ager ingeniosus ad segetes);
+ быть весьма пригодным для чего-л. magnum usum afferre ad
aliquid;
пригорать comburi [or, ustus sum];
пригород suburbanum [i, n]; suburbium [ii, n];
пригородный suburbanus [a, um];
пригорок colliculus [i, m];
приготовить (prae)parare [1];
apparare; comparare; sternere [o, stravi, stratum]; efficere [io, feci, fectum];
expedire [4] (virgas; arma; pecunias); formare
[1]; instruere [o, uxi, ctum]; diluere [o, ui, utum] (medicamentum;
venenum); temperare [1] (vinum; pocula; venenum);
adordinare [1]; tractare [1]
(dapes; venena);
приготовиться expedire se (ad pugnam);
приготовление apparatus [us, m]
(sacrificii); paratus [us, m]; comparatio
[onis, f]; praeparatio [onis, f]; editio
[onis, f]; instructio [onis, f]; instructus
[us, m];
приготовленный paratus [a, um];
apparatus [a, um];
+ приготовленный из роз rhodinus [a, um];
+ приготовленный из шкур pellicius [a, um];
+ приготовленный на вине vinolentus [a, um];
придавать (at)tribuere [o, ui, utum]; dare [o, dedi,
datum]; addere [o, didi, ditum]; indere; objicere [io, jeci, jectum]; induere
[o, ui, utum]; perhibēre [eo, ui, itum];
+ придавать вид figurare [1]; deformare [1];
+ придавать силы vires dare;
+ придавать форму formam dare; formare;
придавить opprimere [o, pressi, pressum];
придаток appendix [icis, m];
appendicula [ae, f]; diverticulum
[i, n];
придача additamentum [i, n];
accessio [onis, f];
придвигать admovēre [eo, movi, motum] (machinam);
promovēre; applicare [1]/o, ui, itum] (castra
flumini);
придвинуться se admovēre;
придворный aulicus [a, um]; regius [a, um];
придел(ыв)ать adjungere [o, nxi, nctum] (tabulas
parietibus); affingere; aptare; accomodare;
придержать comprimere [o, pressi, pressum] (annonam;
frumentum);
придерживаться
+ будем придерживаться того мнения…teneamus, ut censeamus…
придираться calumniari [or, atus sum] (festinationem
alicujus);
+ придираться в разговоре к словам aucupari verba inter se;
придирчивость fastidium [ii, n]; jurgium [ii, n];
rixa [ae, f];
придирчивый acerbus [a, um]
(inquisitio); subscruposus [a, um] (meritorum
examinator);
придорожный vialis [e];
viarius [a, um];
придуманный fictus [a, um];
exoptatus [a, um]; vernaculus [a,
um]; commenticius [a, um];
придумать fingere [o, nxi, fictum]; affingere;
excogitare [1]; reminisci [or, -]; comminisci [or, mentus sum]; invenire [io,
veni, ventum]; novare [1];
+ мы что-л. придумаем, чтобы он не был нам помехой aliquid
videbimus, ne iste nos obstare posit;
придурковатый vacerrosus [a, um];
придыхание spiritus [us, m]
(asper, lenis); aspiratio [onis, f];
приезд adventus [us, m]
(alicujus); appulsus [us, m] (navis);
приезжать venire [io, veni, ventum] (Romam);
advenire; advehi [or, vectus sum];
приём acceptio [onis, f]; (способ) ratio
[onis, f]; ars [artis, f]; modus
[i, m];
+ приём гостя hospitium [ii, n];
+ применять другие приёмы versis gladiis depugnare;
приемлемый acceptabilis [e];
приёмник receptaculum [i, n];
receptor [oris, m] (radiophonicus);
приёмный adoptivus [a, um]
(filius);
приж(им)ать apprimere [o, pressi, pressum]; artius
complectari [or, atus sum]; amplectari; fovēre [eo,
fovi, fotum]; applicare [1] (aliquem terrae);
прижаться se adjungere [o, nxi, ctum] corpori
alicujus; applicari/se applicare [1] (stipiti);
приживаться assuescere [o, suevi, suetum];
assuefieri [fio, factus sum];
прижигание cauterisatio [onis, f];
causis [is, f];
прижигать adurere [o, ussi, ustum]; inurere;
прижизненный vitalis [e];
приз praemium [ii, n];
+ главный приз, гранпри primae (primas ferre, referre;
tenēre; obtinēre);
призвание vocatio [onis, f];
studium [ii, n]; artificium [ii, n];
professio [onis, f]; quaestus [us, m]; ars [artis, f];
status [us, m];
+ без всякого призвания к военному делу minime militiae
idoneus;
приземистый humilis [e];
приземлиться terram appetere [o, ti(v)i, itum];
descendere [o, ndi, nsum], appellere [o, puli, pulsum];
признавать confiteri [eor, fessus sum]; fateri [eor,
fassus sum]; concedere [o, cessi, cessum]; agnoscere [o, gnovi, gnotum] (aliquem
ducem; ex nepte editum infantem; erratum suum); recognoscere; cognoscere; ascire
[4]; novisse, nosse; probare [1]; approbare; asserere [o, ui, rtum]; tribuere
[o, ui, utum] (aliquid); suscipere [io, cepi, ceptum] (puerum);
+ признавать приоритет prioritatem asserere;
+ это постыдно, да таким оно всеми и признается et est
turpe et apud omnes habetur;
признаваться confiteri [eor, fessus sum]; fateri
[eor, fassus sum];
признак character [eris, m]; nota
[ae, f]; signum [i, n]; insigne
[is, n]; argumentum [i, n] (compositae mentis,
animi laeti, amoris); testimonium [ii, n]; symbolum
[i, n]; vestigium [ii, n]; indicium
[ii, n];
+ явные признаки преступления expressa sceleris vestigia;
признание approbatio [onis, f];
probatio [onis, f]; existimatio
[onis, f]; confessio [onis, f];
призрак effigia [ae, f];
effigies [ei, f]; spectrum [i, n];
simulacrum [i, n]; visio [onis, f];
apparitio [onis, f]; umbra [ae, f]
(Hectoris); idolum [i, n]; phantasma [atis, n]; anima
[ae, f]; species [ei, f];
призрачность vanum [i, n];
nubes [is, f]; fictio [onis, f];
призыв vocatus [us, m];
accitus [us, m]; vocatio [onis, f];
invocatio [onis, f]; lituus [i, m];
призывать conclamare [1];
poscere [o, poposci,-] (ventos; numina); vocare [1]
(aliquem ad se; milites ad (in) arma; plebem ad (in) contionem); advocare
[1] (populum in contionem; aliquem in auxilium); appellare
[1] (deos); suadēre (somnum inire); accire [4];
ciēre; exciēre; adhibēre [eo, ui, itum]; arcessere [o, ivi, itum];
+ призывать на помощь vocare auxilio;
призывник miles [itis, m] novus; tiro
[onis, m];
прииск fodina [ae, f];
прийти venire [io, veni, ventum];
+ прийти просить помощи auxilium postulatum venire;
+ прийти на помощь auxilio (Dat.) venire;
+ прийти в голову (на ум) in buccam [mentem] venire
(scribere, quod in buccam venit); incidere in mentem alicui; succurrere
(succurrit versus ille Homericus);
+ читателям, конечно, придёт в голову вопрос, откуда… non
dubito legentibus illud succursurum, unde…;
+ прийти к мнению in opinionem incidere;
+ прийти в ярость incidere in iram;
+ он не отказывясь (не заставляя себя упрашивать), пришёл
haud gravatus venit;
приказ jussum [i, n]; mandatum [i, n]; imperatum [i,
n]; praedictum [i, n]; edictum [i, n]; praescriptum [i, n];
+ согласно приказу ad imperatum;
+ по чьему-л. приказу imperio alicujus;
+ исполнить приказ exsequi imperium;
+ отказаться исполнить приказ recusare imperium;
приказание jussum [i, n]; jussio [onis, f]; jussus
[us, m]; mandatum [i, n]; imperatum [i, n]; imperium [ii, n]; voluntas; nutus
[us, m];
+ повиноваться приказаниям jussa facere;
+ будь первым исполнителем своих приказаний primus jussa
tua subi;
+ не исполнить приказаний jussa spernere;
приказать jubēre [eo, jussi, jussum] (aliquem;
aliquem aliquid facere; alicui); imperare [1]; mandare [1] (aliquid alicui);
edicere [o, xi, ctum] (edixit, ut omnes adessent; e. universi orbi, ne quis…);
praecipere [io, cepi, ceptum]; praescribere [o, psi, ptum];
+ как приказано praefinito;
+ он приказал бойцам укрепить лагерь jussit milites castra
munire;
+ Цезарь приказал укрепить лагерь (чтобы лагерь был
укреплён) Caesar jussit castra munire;
+ прикажи, чтобы он отвечал мне jube, mihi respondeat;
+ мне приказывают jubeor;
+ они делают то, что им приказано faciunt, quod jussi sunt;
прикалывать affigere [o, xi, xum];
прикасаться tangere [o, tetigi, tactum]; attingere;
contrectare [1]; premere [o, pressi, pressum];
+ прикоснуться к чему-л. рукой admovere manus rei alicui,
ad aliquam rem;
+ пусть он не прикасается к писаниям tangere vitet scripta;
+ кто-л. прикасается к кому-л. tactio est alicui aliquem;
прикидываться se facere [io, feci, factum] (se
facere alias res agere);
+ прикинуться кем-л. se aliquem facere; fallere faciem
alicujus;
приклад manubrium [ii, n];
прикладной applicatus [a, um]
(psychologia); in rebus collocatus [a, um]; in usum
traductus [a, um];
прикладывать accommodare [1]
(emplastra fracto capiti); admovēre [eo, movi, motum] (aures); applicare
[1] (sudarium ad os); imponere [o, posui, positum]; adjicere [io, jeci,
jectum];
+ прикладывать печать signare [1]; consignare;
приклеить agglutinare [1];
приключение periculum [i, n]; casus
[us, m];
+ искать приключений fortunam experiri;
приключиться venire [io, veni, ventum]; evenire
(quod plerumque evěnit; persaepe evenit, ut…); obvenire (occasio obvenit); usu
venire alicui;
+ приключилась какая-то беда aliquid adversi venit;
приковывать
+ приковывать внимание слушателей tenere aures silentium;
приколачивать affigere [o, xi, xum];
прикосновение tactus [us, m]
(chordae ad tactum respondent); tactio [onis, f];
contagio [onis, f];
прикрасы exornatio [onis, f]; fucus
[i, m]; praetextum [i, n];
+ без прикрас nullo apparatu;
прикрепить figere [o, xi, xum]; defigere; infigere;
affigere; illigare [1]; destinare
[1] (antennas ad malos); subjungere [o, nxi, nctum];
+ быть прикреплённым adhaerēre;
прикрытие praesidium [ii, n] (praesidia ad ripas
disponere); subtectio [onis, f];
прикрыть operire [io, ui, rtum]; tegere [o, xi,
ctum] (gladium clipeo); obtegere; protegere; contegere; subtegere (foliis
ficulneis subtectus); praesidio esse;
прикрытый tectus [a, um];
protectus [a, um];
прилавок mensa [ae, f]
tabernaria;
прилагательное (nomen) adjectivum
[i, n];
прилагать, приложить adhibēre [eo, ui, itum]; addere
[o, didi. Ditum]; adjicere [io, jeci, jectum]; adnectere [o, xui, xum] (aliquid
ad aliquam rem, alicui rei); subnectere; impendere [o, ndi, nsum] (operam;
curam); accommodare [1] (emplastra fracto capiti; operam studiis; animum
negotio); applicare [1]; adjungere [o, nxi, nctum] (epistulam in fasciculum);
apponere [o, posui, positum]; supponere (exemplum epistulae); admovēre [eo,
movi, motum];
+ прилагать старания operam dare;
+ приложить усилия diligentiam adhibere;
+ приложить печать signum imprimere;
прилагаться accedere [o, cessi, cessum]; adjici
[ior, jectus sum]; adnecti [or, nexus sum]; subnecti;
приладить accomodare [1]
(ensem lateri); aptare [1]; adaptare
[1]; associare [1];
приласкать permulcēre [eo, mulsi, mulsum]; blandiri
[ior, itus sum];
прилегать adjacēre [eo, -,-]; attingere [o, tigi,
tactum]; confingere [o, nxi, ctum]; imminēre [eo, -, -]; incumbere [o, cubui,
cubitum]; urgēre [eo, ursi, -];
прилегающий accumbens [ntis];
appositus [a, um]; adjacens [ntis];
finitimus [a, um]; confinis [e];
conterminus [a, um]; subjectus [a,
um];
приледниковый circumglacialis [e];
прилежание diligentia [ae, f];
+ с неослабным прилежанием semper ardente camino;
прилежно diligenter; sedulo; assidue; studiose;
industrie;
прилежный diligens [ntis];
sedulus [a, um]; navus [a, um]
(homo navus et industrius); assiduus [a, um] (circa
scholas); acer [acris, acre] (ad perdiscendum); studiosus [a,
um] (alicujus rei); industrius [a, um];
frequens [ntis] (Platonis auditor);
прилеплять agglutinare [1];
affingere [o, nxi, fictum] (manus statuae);
прилепляться haerēre [eo, haesi, haesum]; adhaerēre;
прилетать advolare [1];
прилив accessus [us, m];
aestuum accessus; fretum [i, n];
прилипать haerēre [eo, haesi, haesum]; adhaerēre;
inhaerēre; agglutinari [or, atus sum];
приличествовать decēre [eo, ui,-] (aliquem; alicui);
convenire [io, veni, ventum]; congruere [o, ui,-]; accomodatum esse;
приличие decentia [ae, f]
(ordo et d.); decor [oris, m]; honestas
[atis, f]; dignitas [atis, f];
прилично liberaliter (liberaliter vivere;
liberaliter educatus); decenter; convenienter; congruenter; apte;
приличный competens [ntis];
idoneus [a, um] (locus; tempus; verba); decens
[ntis] (amictus; ornatus; motus corporis); decorus [a,
um]; lautus [a, um]; honestus
[a, um]; accomodatus [a, um]; aptus
[a, um]; aequus [a, um];
приложение appendix [icis, m]; addenda [orum, npl];
supplementum [i, n]; additio [onis,
f]; additamentum [i, n];
прилуниться Lunam appetere [o, i(v)i, itum];
прильнуть se adjungere [o, nxi, nctum] corpori
alicujus;
приманивание illectus [us, m];
allectio [onis, f]; allectatio
[onis, f];
приманивать allicere [io, lexi, lectum]; allectare
[1]; prolectare [1];
приманка lenocinium [ii, n];
lenocinamentum [i, n]; invitamentum
[i, n] (ad aliquid); illecebrae [arum, fpl]; esca [ae,
f]; hamus [i, m];
примат primatus [us, m];
применение adhibitio [onis, f];
usus [us, m] (domesticus; cotidianus; pedum; navium);
applicatio [onis, f]; tractatio
[onis, f]; accomodatio [onis, f];
применять adhibēre [eo, ui, itum]; uti [or, usus
sum] (pecuniā; verbis; cornibus urorum pro poculis); usurpare
[1] (poenam); applicare [1]; admovēre [eo,
movi, motum] (curationem ad aliquem; remedia); exercēre [eo, ui, itum];
interponere [o, posui, positum]; accomodare [1];
traducere [o, xi, ctum];
+ применить силу к кому-л. vim in aliquem transmittere;
injuriare;
пример exemplum [i, n]; exemplar [is, n]; specimen
[inis, n]; initium [ii, n] (alicui initium alicujus
rei praebere);
+ поучительный пример documentum [i, n];
+ взять кого-л. в пример assumere aliquem in exemplum;
+ приводить пример uti exemplo;
примерно circa; circiter;
примерный exemplaris [e],
imitandus [a, um];
примерять applicare [1];
metiendo addere [o, didi, ditum];
примесь admixtio [onis, f];
admixtum [i, n]; additamentum [i,
n]; faex [faecis, f] (terrena; salis);
+ без примеси purus [a, um];
sincerus [a, um];
примета omen [inis, n]; signum [i, n]; nota [ae, f];
scaeva [ae, f];
+ отчего у меня такая злосчастная примета? Cur omen mihi
vituperat?
примечание annotatio [onis, f];
observatio [onis, f]; animadversio
[onis, f]; notitio [onis, f]; explicatio
[onis, f]; explanatio [onis, f]; commentarius
[ii, m]; epistolium [ii, n], scriptura
[ae, f] brevis; nota [ae, f], adnotatio
[onis, f], glossula [ae, f], glossa
[ae, f], scholion [ii / iou n (Gr)];
+ снабдить примечаниями annotare;
примешивать immiscēre [eo, ui, mistum/mixtum];
admiscēre;
примечательный insignis [e];
notabilis [e]; perspicuus [a, um];
spectabilis [e];
примирение placatio [onis, f];
reconciliatio [onis, f]; concordia
[ae, f]; compositio [onis, f];
примирять componere [o, posui, positum] (aliquos);
placare [1] (aliquem alicui); reconciliare
[1];
примитивный primitivus [a, um];
приморский maritimus [a, um];
примыкать adjunctum esse (lateri castrorum);
transire [eo, ii, itum] (in, ad sententiam alicujus); succedere [o, cessi,
cessum] (ad alteram partem); adhaerēre [eo, haesi, haesum]; cohaerēre; claudere
[o, si, sum];
примыкающий conterminus [a, um];
принадлежать pertinēre [eo, ui, tentum]; attinēre;
spectare [1]; competere [o, tivi, titum]; haberi [eor,
itus sum] (agri regi Apioni quondam habiti); esse (domus patris est);
принадлежащий proprius [a, um];
pertinens [ntis];
принадлежность pertinentia [ae,
f]; attributio [onis, f]; positio
[onis, f]; res [ei, f] accessoria; apparatus
[us, m]; instrumentum [i, n];
принижать submittere [o, misi, missum];
принимать capere [io, cepi, captum] (pecuniam ab
aliquo; praemia; cibum et potum; fessos hospitio); accipere [io, cepi, ceptum]
(pecuniam; cibum; medicinam; aliquem hospitio); acceptare [1] (argentum;
mercedes a discipulis; usuras; cognomina); excipere (aliquem clamore, plausu,
tumultu; extremum spiritum alicujus); recipere; receptare; concipere; suscipere;
admittere (aliquem ad se); sumere [o, mpsi, mptum] (cognomen; venenum); assumere
(aliquid alicui; cibus assumitur intus); transumere; ascire [4]; asciscere;
aestimare [1]; censere [eo, ui, censum]; dicere [o, xi, ctum]; existimare [1];
habere [eo, ui, itum]; ponere [o ,posui, positum]; tractare [1]; approbare [1];
+ принять с распростёртыми объятиями excipere aliquem manu
et complexu;
+ принять присягу jusjurandum accipere;
+ у нас принято чтить великих людей est nobis in usu claros
viros colere;
+ принимать с благодарностью gratā sumere manu;
+ принимать вид suscipere (judicis severitatem); simulare;
mentiri;
+ принять суровый вид sumere vultus acerbos;
+ принимать решение в зависимости от исхода дела sumere
animum ex eventu;
+ принимать на себя succedere (oneri);
+ принять на себя роль критика sumere animum censoris;
+ принять на себя защиту чьей-л. славы suscipere gloriam
alicujus tuendam;
+ принять на себя обвинения вместо кого-л. se supponere
criminibus pro aliquo; subire crimen;
+ принимать кого-л. ласково и милостиво accipere aliquem
leniter clementerque;
+ принимать что-л. во внимание или близко к сердцу
admittere aliquid ad animum; respicere;
+ принимать в число союзников assumere socios;
+ принимать кого-л. в римское гражданство suscipere aliquem
in populi Romani civitatem;
+ принимать кого-л. в ученики suscipere aliquem erudiendum;
+ принять на себя защиту, ведение дела в суде suscipere
(reum; causam; litem);
+ принимать условия subire condiciones;
+ принять мученискую смерть martyrizare;
приниматься accedere [o, cessi, cessum] (ad
aliquid);
+ приняться за что-л. admovere manus rei alicui, ad aliquam
rem;
приноравливать accommodare [1] (sumptūs ad
mercedes);
+ приноровить свою речь к ушам (пониманию) слушателей
accommodare orationem auribus auditorum;
приноравливаться
subsequi [or, cutus sum]; se
fingere [o, nxi, ctum]; se accomodare [1];
приносить gestare [1]
(verba); suggerere [gero, gessi, gestum] (tela alicui); adducere [o, xi, ctum]
(aurum secum); afferre [fero, tuli, latum] (pacem ad aliquem; alicui auxilium;
litteras ad aliquem; ager segetes affert; bruma nives affert); apportare
[1]; facere [io, feci, factum] (gratulationem alicui);
+ приносить пользу prodesse [sum, fui, -]; adjuvare [o,
juvi, jutum]; proficere [io, feci, fectum];
+ приносить плоды fruges ferre;
приношение tributum [i, n];
donarium [ii, n]; oblatio [onis, f];
offertorium [ii, n];
принтер prelum [i, n]
(electronicum); typographus [i, m];
принуждать coarctare [1];
compellere [o, puli, pulsum] (ad praestationem, solutionem); impellere; cogere
[o, egi, actum]; subigere (aliquem ad [in] deditionem); agere (nova quaerere
tecta); adducere [o, xi, ctum]; angariare [1];
+ принуждать к уплате ad solutionem coarctare;
принуждение vis [is, f];
violentia [ae, f]; necessitas
[atis, f]; compulsio [onis, f];
+ по принуждению invitus [a, um];
coactus [a, um];
принц Princeps [cipis, m];
+ наследный приц Princeps hereditarius;
принцип principium [ii, n]; ratio [onis, f]; lex
[legis, f]; initium [ii, n]; institutum [i, n]; primum [i, n];
+ принципиальный principialis [e];
+ принципиальное возражение objectio principialis;
принятие sumptio [onis, f]; assumptio [onis, f];
приободриться sumere [o, mpsi, mptum] animum;
приобрести accipere [io, cepi, ceptum]; excipere
(laudes; voluntates hominum); quaerere [o, sivi, situm] (imperium flagitio
quaesītum); acquirere (amicos; plurimum venerationis alicui); conquirere
(dignitatem); comparare [1]; emere [o, emi, emptum] (купить); mercari
[or, atus sum] (fundum ab [de] aliquo; aliquid magno pretio; Eam de praedone vir
mercatur pessumus); trahere [o, xi, ctum] (lapidis figuram); tenēre [eo, ui,
tentum] (auctoritatem); invenire [io, veni, ventum]; reperire [io, ii, rtum];
merēre [eo, ui, itum]; adipisci [or, adeptus sum]; adjungere [o, nxi, nctum];
curare [1];
+ осенью это растение приобретает своеобразный облик
autumno haec planta habitum proprium accipit;
+ молоко и мясо животных, питавшихся полынью, приобретает
чрезвычайно горький вкус lac et caro animalium Absinthio pastorum saporem
amarissimum acquirit; emere;
+ приобрести в ком-л. друга (союзника) adjungere sibi
aliquem amicum;
+ приобретённые свойства proprietates acquisitae;
приобретение acquisitio [onis, f]; quaestus
[us, m]; acceptus [us, m]; acceptio [onis, f];
comparatio [onis, f]; emptio [onis, f] (mercium; agrorum); adeptio [onis, f]
(boni; bonorum; filii); +выгодное приобретение acquisitio lucrativa;
приобщать associare [1];
addere [o, didi, ditum]; adjungere [o, nxi, nctum]; adjicere [io, jeci, jectum];
applicare [1] (juventam frugalitati);
припарка cataplasma [atis, n];
приоритет prioritas [atis, f];
приостанавливать, приостановить
retinēre [eo, ui,
tentum]; sustinēre;
приостанавливаться, приостановиться conquiescere [o,
evi, etum];
припадок accessus [us, m];
accessio [onis, f]; temptatio
[onis, f] (morbi); tentatio [onis, f];
припасы copiae [arum, fpl]; commeatus
[us, m]; frumentum [i, n];
+ съестные припасы victualia (pl);
припаять applumbare [1];
ferruminare [1];
приписать adscribere [o, psi, ptum]; postscribere;
inscribere; tribuere [o, ui, utum] (aliquid ignaviae); attribuere; delegare [1];
addere [o, didi, ditum]; trahere [o, xi, ctum] (decus alicujus reiad aliquem);
vertere [o, rti, rsum] (omnium causas in deos); transferre [fero, tuli, latum];
subnotare [1] (aliquid in inferiori linea); applicare
[1] (crimen alicui);
+ всё плохо обдуманное приписывалось доблести omnia non
bene consulta in virtutem trahebantur;
+ приписывать кому-л. честь победы victoriae decus ad
aliquem vertere;
+ все преступления приписать кому-л. transferre cuncta
flagitia in aliquem;
приписка additamenta [orum, npl]; subscriptum
[i, n]; postscriptum [i, n];
приплод suboles [is, f]
(producere subolem; suboles gregis);
приплыть annare [1];
annatare [1]; appellere [o, puli, pulsum]; invehere
[o, xi, ctum];
приплюснутый depressus [a, um];
приподнять subducere [o, xi, ctum] (tunicam;
supercilia); tollere [o, sustuli, sublatum]; sublevare [1];
припой ferruminatio [onis, f];
приполярный parapolaris [e];
circumpolaris [e];
припоминать reminisci [or,-]; commemorari [or, atus
sum]; memoriam repetere [o, ii, itum]; recognoscere [o, gnovi, gnitum];
+ я с трудом припоминаю латинские слова vix subeunt ipsi
verba Latina mihi;
приправа condimentum [i, n]
(cenas condimentis condire; cibi condimentum est fames); aroma [atis, n];
припрятать comprimere [o, pressi, pressum] (annonam;
frumentum); celare [1];
припухлость tumor [oris, m]
(oculorum);
припухший turgidus [a, um];
turgidulus [a, um];
Приравнивать adaequare [1]; aequiparare [1]; aequare
[1] (aliquem alicui); parem ponere [o, posui, positum];
+ приравнивать кого-л. к кому-л. exaequare aliquem cum
aliquo, alicui;
+ приравнивать Филиппа к Ганнибалу aequarePhilippum
Hannibali;
природа natura [ae, f]; rerum natura; res [rerum,
fpl] (rerum contemplatio); mundus [i, m]; vis [is, f]; physis [is, f];
+ в соответствии с велением природы naturā admonente;
+ усердно наблюдающий природу cupidus in perspicienda rerum
natura;
природный naturalis [e]; a
natura provectus [a, um]; vivus [a,
um];
прирождённый natus [a, um];
nativus [a, um]; proprius [a, um]
ac naturalis [e];
прирост augmentum [i, n];
auctus [us, m]; adaugmen [inis, n];
incrementum [i, n]; crementum [i,
n] (corporum; lunae); accessio [onis, f];
accessus [us, m]; amplificatio
[onis, f];
приручать domare [o, ui, itum] (leones et tigres ad
mansuetudinem); edomare; domitare [1] (boves [e]lephantos); mansuefacere [io,
feci, factum]; subigere [o, egi, actum] (beluam; subacta cervix juvencae;
taurum);
приручение domitura [ae, f];
прирученность domita mansuetudo [inis, f];
прирученный mansuetus [a, um];
domitus [a, um];
присваивать sibi arrogare [1]
(vindicare [1]); suum facere [io, feci, factum];
invadere [o, vasi, vasum] (in alienam pecuniam; regnum; imperium); (мошнннически)
inconciliare [1] (copias alicujus); decerpere [o, psi,
ptum] (nihil sibi de aliqua re); assumere [o, mpsi, mptum] (sibi nomen); capere
[io, cepi, captum] (pecuniam ex hostibus; agros de hostibus); suscipere [io,
cepi, ceptum] (tantum sibi auctoritatis); vindicare [1]
(sibi) (decus belli ad se); usurpare [1] (alienam
possessionem; caelestes honores); tribuere [o, ui, utum]
(nomen terris); trahere [o, xi, ctum];
+ присвоить себе роль полководца sumere sibi imperatorias
partes;
+ присваивать тайком furari; arrogare; asserere; corripere;
decerpere;
присвоение possessio [onis, f]; suppresio
[onis, f];
+ присвоение судебных судебных издержек suppresiones
judiciales;
присесть subsidere [o, sedi, sessum] (adversus
emissa tela); considēre [eo, sedi, sessum]; assidere;
прискорбный acerbus [a, um]
(mors); tristis [e] (nuntius; bellum);
прислать communicare [1];
mittere [o, misi, missum]; submittere;
прислонить reclinare [1];
acclinare [1]; applicare [1]
(moenibus scalas);
прислониться applicari/se applicare (ad arborem;
toro);
прислуга ministri [orum, mpl]; famuli; ancillae
[arum, fpl]; ministerium [ii, n]; servi; servae;
прислуживать administrare [1]; ministrare [1];
subservire [4] (alicui); famulum esse; famulari [or, atus
sum];
+ прислуживать кому-л. при жертвоприношении administrare
alicui ad rem divinam;
прислужник servitor [oris, m];
famulus [i, m];
прислужница famula [ae, f]; ancilla [ae, f];
прислушиваться subauscultare [1];
auscultare [1]; exaudire [4];
присматриваться inspicere [io, spexi, spectum];
observare [1];
присниться obvenire [io, veni, ventum] alicui
somnio;
присовокупить subjungere [o, nxi, nctum] (praeces);
присоединить adjicere [io, jeci, jectum] (aggerem ad
munitionem; ad bellicam gloriam laudem doctrinae); adjungere [o, nxi, nctum]
(Ciliciam ad imperium; agros civitati); conjungere; injungere; subjungere;
associare [1]; coadunare [1];
addere [o, didi, ditum] (injuriae contumeliam); suggerěre [o, gessi, gestum]
(ratiunculas sententiae); subnectere [o, nexui, nexum] (fabulam); connectere;
attribuere [o, ui, utum]; supponere [o, posui,
positum]; aggregare [1];
присоединиться adjici [ior, jectus sum]; adjungi
[or, junctus sum]; adjungere [o, nxi, nctum] se (alicui); associari
[or, atus sum]; assentire [4]; accedere [o,
cessi, cessum] (alicui; opinioni alicujus); supervenire [io, veni, ventum]
(alicui); subscribere [o, psi, ptum] (odiis accusationibusque Hannibalis); se
applicare [1] (ad aliquem quasi patronum);
+ присоединиться к похоронному шествию in funus accedere;
приспособление accomodatio [onis,
f]; adaptatio [onis, f]; apparatus
[us, m];
приспособленный
aptus [a, um];
accomodatus [a, um]; idoneus [a,
um];
приспособить accommodare [1]
(sumptūs ad mercedes); adaptare [1]; aptare;
Приспособиться
se aptare [1];
se adaptare; se accomodare;
+ всячески приспособляться к любым обстоятельствам naturam
suam huc et illuc torquēre ac flectere;
приставание subigitatio [onis, f];
приставать subigitare [1] (aliquem, aliquam);
terebrare [1]; adhaerēre [eo, haesi, haesum]; inhaerēre;
+ пристать к берегу appellere (ad litus); applicare;
+ пристать к неведомым берегам applicari ignotis oris;
+ приставать ( к человеку) instare;
приставить addere [o, didi, ditum] (alicui
custodem); admovēre [eo, movi, motum] (ad moenia; gladium jugulo alicujus);
supponere [o, posui, positum] (cultros); apponere; ponere; praeficere [io, feci,
fectum]; applicare [1] (moenibus scalas; per rimam
oculum curiosum);
приставка praeverbium [ii, n];
praefixum [i, n]; appositio [onis,
f]; additamentum [i, n];
пристально observate; oculis rectis;
+ пристально смотреть oculos defigere;
пристанище tectum [i, n];
mansio [onis, f]; deversorium [ii,
n];
пристань portus [us, m];
пристойно decenter;
пристойность decentia [ae, f] (ordo et d.); decor
[oris, m]; decorum [i, n];
+ перейти границы пристойности fines verecundiae transire;
пристойный decens [ntis]
(amictus; ornatus; motus corporis); verecundus [a, um];
+ (это) не очень пристойно parum verecundum est;
пристраивать astruere [o, xi, ctum];
пристрастие studium [ii, n];
affectus [us, m]; amor [oris, m];
cupiditas [atis, f] (sine amore et sine cupiditate
judicare); partium studium; inclinatio [onis, f];
praejudicium [ii, n];
+ пристрастие к (всему) иноземному studia externa;
пристрастно cupide (condemnare aliquem);
пристрастный cupidus [a, um]
(judex; testis);
пристройка proaulium [ii, n];
приступ oppugnatio [onis, f]; impetus [us, m];
temptatio [onis, f] (morbi);
+ город трудно взять приступом urbs difficilem
oppugnationem habet;
+ идти на приступ succedere (ad castra hostium);
приступать inchoare [1];
coepisse [coepi]; accedere [o, cessi, cessum] (ad aliquid); inire [eo, ii,
itum]; ingredi [ior, gressus sum];
присудить decernere [o, crevi, cretum] (alicui
praemium); addicere [o, xi, ctum]; judicare [1];
consciscere [o, scivi, scitum]; irrogare [1];
присутственный
fastus [a, um];
+ присутственные дни fasti;
присутствие praesentia [ae, f];
conspectus [us, m] (in conspectu Praetoris injuriam
facere);
+ в твоём присутствии te praesente, te vidente;
присутствовать adesse [adsum, affui]; assistere [o,
adstiti]; interesse;
присутствующий praesens [ntis];
superstes [stitis];
присущий proprius [a, um];
присыпка sympasma [atis, n];
присяга jusjurandum [jurisjurandi, n]; juramentum
[i, n]; sacramentum [i, n];
присягать jurare [1]; jus
jurandum dare [do, dedi, datum];
притаить (дыхание) animum continēre [eo, ui,
tentum];
притащить adtrahere [o, xi, ctum]; retrahere;
притворить adducere [o, xi, ctum] (ostium cellae);
притворно ficte; simulate; per simulationem;
притворный simulatus [a, um];
assimulatus [a, um]; assimulaticius
[a, um]; falsus [a, um] (lacrimula; gaudium);
fictus [a, um]; personatus [a, um];
theatralis [e] (humanitas);
+ притворное и далёкое от естественного affectata et parum
naturalia;
притворство simulatio [onis, f]; dissimulatio [onis,
f]; commentum [i, n]; fucus [i, m];
+ оставить притворство abrumpere dissimulationem;
+ никакое притворство не может продолжаться долго nec
simulatum quidquam potest esse diurnum;
притворщик simulator [oris, m];
dissimulator [oris, m]; fictus [a,
um];
притворяться simulare [1] (in amicitia nihil fictum
est, nihil simulatum); assimulare [1]; affectare [1]; mentiri [ior, itus sum];
se facere [io, feci, factum] (se facere alias res agere);
+ притвориться мёртвым simulare mortem;
+ притвориться плачущим simulare lacrimas;
+ притворяться спящим vigilanti stertere naso;
притеснение oppressio [onis, f];
repressio [onis, f];
притеснитель oppresso [oris, m]r;
vexator [oris, m]; infestus [a, um];
притеснять premere [o, pressi, pressum]; opprimere;
reprimere; urgēre [eo, ursi,-]; vexare [1]; afflictare
[1] (Batavos); subigere [o, egi, actum] (aliquem inopiā; bello); calcare
[1] (libertatem; gentem); injuriare [1];
circumvenire [io, veni, ventum];
притирание affrictus [us, m];
приток affluentia [ae, f]; affluxio [onis, f];
+ притоки fluvii accolae;
притом insuper; praeterea; atque; idem;
притон praesaepis (f/pl); praesaepium
[ii, n]; receptaculum [i, n]; stabulum
[i, n] (flagitii);
притуплять terere [tero, trivi, tritum] (ferrum);
притупляться torpere [eo, ui,-] (ingenium torpet);
hebescere [o,-,-];
+ притупившийся вкус torpens palatum;
притягивать trahere [o, xi, ctum] (magnes ferrum
trahit); attrahere; allicere [io, lexi, lectum];
притязать assumere [o, mpsi, mptum] (sibi nihil);
affectare; sibi vindicare;
приукрашивать aberrare [1]
in melius; fucare [1] (probitas non fucata forensi
specie);
приумножать adaugēre [eo, auxi, auctum] (bonum;
numerum); amplificare [1]; multiplicare
[1];
приунывший afflictus [a, um];
submaestus [a, um];
+ ободрять приунывших excitare (recreare) afflictos;
приуныть tardari [or, atus sum]
animo;
приусадебный участок praediolum
[i, n] privatum;
приучить afficere [io, feci, fectum]; suescere [o,
evi, etum]; insuescere; consuefacere;
+ тело должно быть так приучено, чтобы… corpus ita
afficiendum est, ut…
приучиться suescere [o, evi, etum]; adsuescere;
discere [o, didici, doctum]; studere [eo, ui,-];
+ с детства приучаться к суровой трудовой жизни ab parvulis
labori ac duritiae studere;
прихлебатель scurra [ae, m]; parasitus
[i, m];
приход adventus [us, m]
(alicujus); ventio [onis, f]; accessus
[us, m]; aditus [us, m]; ingressus
[us, m]; acceptum [i, n];
+ что означает твой приход сюда? Quid tibi huc ventio est?
+ приход и расход accepta et data (expensa); acceptum atque
expensum;
+ записать на (в) приход in acceptum referre;
приходить venire [io, veni, ventum] (domum ad
aliquem; Romam); advenire; obvenire; pervenire; adire [eom ii, itum] (ad urbem);
accedere [o, cessi, cessum]; se afferre [fero, tuli, latum], afferri [feror,
allatus sum] (ad aliquem locum); se agere [o, egi, actum]; agi [or, actus sum];
esse [sum, fui];
+ не в добрый час пришел я сюда haud auspicato huc me
attuli;
+ когда приходит старость quum ad senectam ventum est;
+ приходить вовремя, кстати bene venire;
+ ко мне рано утром пришёл Дионисий ad me bene mane
Dionysius fuit;
+ приходить в голову subire (in mentem); succurrere;
+ приходить в оцепенение torpescere;
+ приходить в ветхость obsolescere; collabi;
+ приходить в изумление obstupescere;
+ приходить в себя exoriri;
+ приходить в упадок senescere; dilabi;
+ приходить к чему-л. obvenire;
+ приходить на помощь auxiliari; subvenire; succurrere;
supervenire;
+ приходить назад redire; remeare; reverti;
+ приходить неожиданно supervenire;
+ приходить с визитом salutare; visitare;
приходской (священник) parochus [i, m];
прихожая vestibulum [i, n];
proaulium [ii, n];
прихотливый fastidiosus [a, um]
(aurium sensus);
прихоть libido [inis, f];
libitus [us, m]; pica [ae, f];
прихрамывать claudicare [1];
прицепить suspenděre [o, ndi, nsum] (aratra jugo
suspensa); inhamare [1];
причал ora [ae, f];
pulvinarium [ii, n]; appulsus [us,
m] (navis);
причалить navem religare [1];
navem deligare [1]; navem appellere [o, appuli,
pulsum]; applicare [1];
причастие participium [ii, n]
(term gram.); (святое) communio [onis, f]; cena
[ae, f] sacra; cena [ae, f] Domini;
причастность participatio [onis,
f]; communio [onis, f];
причастный consors [rtis]; particeps [cipis];
affinis [e];
причёска capillitium [ii, n];
ornatus [us, m] capillorum;
причесать crines ornare [1];
capillos ornare;
причина causa [ae, f] (belli; perspicua;
probabilis); titulus [i, m]; semen [inis, n]; materia [ae, f]; momentum [i, n];
+ существенная причина causa causans;
+ фактическая причина res;
+ формальная причина causa formalis;
+ материальная причина causa materialis;
+ причина смерти causa mortis;
+ быть причиной чьей-л. смерти titulum mortis alicujus
habere;
+ случайная причина causa occasionalis;
+ по причине causā;
+ по этой причине qua causa, hac de causa, qua de [ex]
causa, ob eam causam;
+ по указанной выше причине causa qua supra;
+ нет причины, чтобы nihil est quod (cur, quamobrem);
+ без всяких причин nullis causis;
+ прямые и косвенные (побочные) причины causae proximae et
adjuvantes;
+ быть причиной in causa esse;
+ указывать причину causam afferre;
+ в чём причина, что… quid causae est, quin…
+ согласиться с (удовлетвориться) объяснением причины
accipere causam;
+ действующие причины res efficientes;
причинный causalis [e];
+ причинная связь conjunctio causalis;
причинять facessere [o, ivi, itum] (alicui
periculum); afficere [io, feci, fectum] (aliquem aliquā re); conficere; facere
[io, feci, factum] (dolorem alicui); inferre [fero, tuli, latum]; exciēre [eo,
ivi, itum]; immittere [o, misi, missum]; importare [1]; incutere [io, cussi,
cussum]; injungere [o, nxi, nctum]; inurere [o, ussi, ustum]; miscēre [eo, ui,
mistum/mixtum]; objicere [io, jeci, jectum];
+ причинять насилие violare [1];
vim facere [io, feci, factum];
причислять annumerare [1];
tribuere [o, ui, utum]; reponere [o, posui, positum];
aggregare [1]; allegare [1];
причитаться deberi [eor, debitus sum] (pecunia
debetur alicui);
причудливый daedalus [a, um];
mirus [a, um]; mirabilis [e];
пришелец advena [ae, m];
adventor [oris, m]; transvena [ae,
m];
пришить assuere [o, ui, utum];
пришлый adventicius [a, um];
inquilinus [a, um];
пришпорить (коня) auferre [fero, tuli, latum]
calcaribus equum; addere [o, didi, ditum] calcar [calcaria] alicui; calcaria
equo subdere; stimulare [1] (equum calcaribus);
calcaribus equum concitare [1];
приют hospitium [ii, n];
perfugium [ii, n]; tectum [i, n];
приютить excipere [io, cepi, ceptum] (aliquem
hospitaliter);
приятель familiaris [e];
sodalis [e]; amicus [a, um];
приятельский socialis [e];
familiaris [e]; sodalis [e];
amicus [a, um]; amicabilis [e];
приятно volup, volupe; suaviter; dulciter; jucunde;
amoene;
+ желаю вам приятно провести время facite vostro animo
volup;
+ мне было приятно, что в нашем государстве есть такой
превосходный муж voluptatem cepi tam ornatum virum fuisse in nostra re publica;
приятность suavitas [atis, f]; lepos
[oris, m]; venustas [atis, f]; amoenitas [atis, f]; voluptas [atis, f];
jucunditas [atis, f]; gratia [ae, f]; laetitia [ae, f];
приятный gratus [a, um]; amoenus [a, um];
complacitus [a, um]; exoptabilis [e]; exoptatus [a,
um]; idoneus [a, um] (idoneum oculis spectaculum); placibilis
[e]; acceptus [a, um] (maxime plebi a.; servus apud aliquem
acceptissimus); bellus [a, um] (homines; locus; fama;
vinum); festivus [a, um] (puer; senex); voluptuosus
[a, um]; suavis; jucundus [a, um]; dulcis
[e]; amabilis [e]; facetus
[a, um]; lepidus [a, um]; delectabilis
[e]; delicatus [a, um]; optatus
[a, um]; scitus [a, um]; probatus
[a, um];
+ приятно сознание оконченного труда jucundi acti labores;
+ мне приятны эти похвалы faveo laudibus istis;
про de;
проба proba [ae, f];
temptatio [onis, f] (perseverantiae), tentatio
[onis, f]; tentamen [inis, n]; experimentum
[i, n]; periculum [i, n]; specimen
[inis, n]; scaenicae aptitudinis exploratio [onis, f];
probatio [onis, f] scaenica;
пробежать facere [io, feci, factum] (iter; cursu
quinquaginta stadia); currere [o, cucurri, cursum]; percurrere; transcurrere;
decurrere; pervolare [1]; radere [o, rasi, rasum];
+ пробежать глазами recensēre [eo, ui, censum];
пробел lacuna [ae, f];
locus [i, m] vacuus;
пробираться subintrare [1];
eniti [or, enisus sum]; prorepere [o, psi, ptum]; furtim venire [io, veni,
ventum];
пробирка cylindrum [i, n]
(culturale); tubus [i, m] (culturalis); vitrum
[i, n];
пробитый pertusus [a, um];
пробить extundere [o, ndi, sum] (frontem calcibus);
pertundere; transfigere [o, xi, xum]; trajicere [io, jeci, jectum]; transigere
[o, egi, actum]; percutere [io, cussi, cussum]; perfringere [o, fregi, fractum];
perrumpere [o, rupi, ruptum]; perfodere [io, fodi, fossum] (murum);
пробка obturamentum [i, n];
suber [eris, n]; cortex [icis, m];
пробковый suberosus [a, um];
проблема problema [atis, n]; quaestio
[onis, f]; deliberatio [onis, f];
проблематичный problematicus [a, um];
проблеск +первые проблески lumina sublustria
(eloquentiae latinae);
пробный tentativus [a, um];
пробовать conari [or, atus sum];
temptare [1] (tentare) (pollice chordas); tangere [o,
tetigi, tactum] (cibos dente); experiri [ior, rtus sum]; explorare
[1]; periclitari [or, atus sum]; probare
[1]; degustare [1];
пробрать castigare [1] (aliquem);
+ пробрать кого-л. за медлительность (вялость) segnitiem
alicujus castigare;
пробуждать suscitare [1]
(tacentem Musam); exsuscitare [1]; expergefacere [io,
feci, factum];
пробуждаться expergisci [or, experrectus sum]; somno
excitari [or, atus sum];
пробуждение evigilatio [onis, f];
suscitatio [onis, f];
пробуравить perforare [1];
пробуравленный terebratus [a, um];
пробыть commorari [or, atus sum];
провеивать eventilare [1]
(frumentum);
провал voratrina [ae, f]
(terrarum); ruina [ae, f]; lapsus
[us, m]; labes [is, f];
провалиться corruere [o, ui, utum]; concidere [o,
cidi,-]; per locum cadere;
+ провалиться бы этим эдилам! Male eveniat aedilibus!
проведение ductus [us, m];
perductio [onis, f];
проверенный spectatus [a, um];
recensitus [a, um];
проверить recensēre [eo, ui, censum];
проверка examinatio [onis, f];
inspectio [onis, f];
проверять recognoscere [o, gnovi, gnitum]; examinari
[or, atus sum]; revidēre [eo, -,-]; inspicere [io, spexi, ctum];
perscrutari [or, atus sum];
проветривать eventilare [1]
(aëra); ventilare; vento exponere [o, posui, positum];
провиант frumentum [i, n];
alimentum [i, n]; victus [us, m];
cibaria [orum, n]; commeatus [us, m];
провизия frumentari [orum, n]; victus
[us, m]; commeatus [us, m]; alimentum
[i, n];
провиниться peccare [1]
(in [erga] aliquem; in aliquo); se culpae submittere [o, misi, missum];
committere; culpam admittere;
+ в чём я провинился? Quid peccavi?
провинность noxia [ae, f] (noxiae poena par esto);
peccatum [i, n];
+ прощать чью-л. провинность gratiam facere delicti;
провинциал provincialis [is, m];
провинциальный oppidanus [a, um];
provincialis [e];
провинция provincia [ae, f];
провод ductus [us, m] electricus;
+ соединительный провод funiculus junctivus;
проводить, провести conducere [o, xi, ctum]
(aquam in unum lacum); inducere (aquam in domos); obducere; perducere;
traducere; ponere [o, posui, positum]; perficere [io, feci, fectum]; conterere
[o, trivi, tritum] (tempus in aliqua re; aliqua re); trahere [o, xi, ctum]
(noctem sermone); extrahere (noctem vigiliis); agere [o, egi, actum] (cloacam
sub terram, sub terra; vitam ruri; noctem quietam; aetatem in litteris);
transigere; facere [io, feci, factum] (annum in aliqua re; aliquot dies unā);
habere [eo, ui, itum] (vitam in obscuro; aetatem a re publica procul);
transmittere [o, misi, missum] (tempus quiete); transire [eo, ii, itum] (annum
quiete); (о заседаниях, собраниях) habere (contionem; senatum);
+ проводить время в занятиях conterere tempus in studiis;
+ провести всю ночь за игрой nocti ludum aequare;
+ провести границу limitem ponere, agere;
+ провести исследование examinationem perficere;
+ проводить без сна vigilare;
+ проводить влагу irrigare;
+ проводить воду derivare;
+ проводить время traducere; producere; degree; gerere;
проводник conductor [oris, m];
проводящий conductorius [a, um];
провожатый stipator [oris, m];
провожать comitari [or, atus sum];
prosequi [or, cutus sum]; reducere [o, xi, ctum]; producere; mittere [o, misi,
missum];
провоз vectura [ae, f];
провозвестник praeco [onis, m];
vates [is, m]; fatidicus [i, m];
провозгласить appellare [1]
(aliquem victorem; regem); pronuntiare [1]; renuntiare
[1]; proclamare [1]; citare
[1]; salutari [or, atus sum]; consalutari
[or, atus sum]; indicere [o, xi, ctum]; praedicare [1];
провозглашение praeconium [ii, n];
pronuntiatus [us, m]; proclamatio
[onis, f];
провозить pervehere [o, xi, ctum]; transvehere;
transportare [1];
проволока filum [i, n]
ferreum, aeneum, metallicum;
проволочки: без проволочек brevi manu;
проворно strenue; velociter; prompte; perniciter;
проворный strenuus [a, um]
(vir fortis ac strenuus); citus [a, um] (sermo); velox
[ocis] (juvenis; navis; jaculum; animus); alacer [cris, cre]; facilis
[e]; praepes [petis]; properus [a, um];
promptus [a, um];
проворство velocitas [atis, f];
agilitas [atis, f]; pernicitas
[atis, f];
прогалина pratulum [i, n];
проглатывание tractus [us, m]
(continuus tractus aquarum);
проглотить vorare [1] (resinam ex melle); devorare;
degluttire [4]; resorbēre [eo, psi, ptum];
+ молча проглотить обиду mussitare injuriam;
прогноз prognosis [is, f];
проголодаться adesurire; esurire
[4];
проголосовать suffragium ferre [fero, tuli, latum];
прогонять domare [o, ui, itum] (frigus famemque);
extrudere [o, trusi, trusum] (aliquem domo; foras; ex aedibus; a senatu);
abigere [o, egi, actum]; exigere; subigere (hostes sub jugum); pellere [o,
pepuli, pulsum] (aliquem patriā; praesidium ex arce; aliquem de moenibus; ab
urbe; in exsilium); expellere; propellere; abstergēre [eo, rsi, rsum] (luctum;
dolorem; metum); fugare [1]; effugare (aliquem);
effundere [o, fudi, fusum]; submovere [eo, movi, motum] (hostes a porta; ex
muro); ejicere [io, ejeci, ejectum]; deturbare [1];
прогорклый rancidus [a, um];
программа programma [atis, n];
+ компьютерная программа applicatio [onis, f];
программировать programmare [1];
программист programmator [oris, m] programmatrix [tricis,
f];
прогресс progressus [us, m];
praegressus [us, m];
прогрессивный progressivus [a,
um]; praegrediens [ntis]; progrediens
[ntis];
прогуливаться obambulare [1];
ambulare (in hortis); deambulare; inambulare; spatiari [or,
atus sum]; gestare [1];
прогулка ambulatio [onis, f];
spatium [ii, n];
продаваемый venalis [e]
(horti; possessions; merces);
подаваться stare [o, steti, statum] (certo aere);
Продавец venditor [oris, m]
(agri); alienator [oris, m];
продавщица venditrix [icis, f];
продажа venditio [onis, f] (bonorum); venus [us, m];
alienatio [onis, f];
+ совершить сделку продажи venditionem adimplere;
+ проскрипции и продажа имущества proscriptiones
venditionesque; venditum;
+ торговая сделка состоит из купли и продажи constat
negotiatio ex empto et vendito;
+ рабы, выставленные на продажу pueri venales;
+ пускать в продажу mittere sub titulum;
+ быть выставленным на продажу ire sub titulum; stare
(certo aere);
продажный vendibilis [e]
(capellae; milites); venalis [e] (horti; possessions;
merces; scriptor; juris dictio, pretio); poscinummius [a, um]
(oscula); empticius [a, um]; nummarius
[a, um];
продать, продавать vendere [o, didi, ditum]; venum
dare [o, dedi, datum]; expedire [4] (scruta; musti annonam); addicere [o, xi,
ctum]; mancipare [1];
+ продать за бесценок rem exiguo pretio abjicere;
abalienare (picturam);
+ продавать дёшево vendere parvo pretio, male;
+ дорого продать bene vendere; vendere grandi pecuniā,
recte;
+ продавать не дороже, чем другие, а может быть и дешевле
vendere non pluris quam ceteri, fortasse etiam minoris;
продвигать, продвинуть promovēre [eo, movi, motum];
proferre [fero, tuli, latum];
продвигаться, прогрессировать progredi [ior,
grssus sum]; procedere [o, cessi, cessum]; serpere [o, psi,-];
продвижение processus [us, m];
progressus [us, m]; provectus [us,
m];
проделка machina [ae, f];
furtum [i, n];
Проделать peragere; perficere;
продлевать, продлить laxare
[1]; propagare [1]; continuare
[1]; prorogare [1]; deferre [fero, tuli,
latum];
продовольственный alimentarius [a, um];
продовольствие alimentum [i, n]; cibus [i, m];
cibaria [orum, npl]; victus [us, m] (victus
vestitusque); victualia (n.pl); annona [ae, f];
commeatus [us, m]; frumentum [i, n];
+ иметь попечение о продовольствии annonae curam agere;
продолговатый
oblongus [a, um];
продолжатель frequentator [oris,
m];
продолжать continuare [1];
prolongare [1]; pergere [o, rrexi, ctum]; persequi
[or, cutus sum]; prosequi; insequi; perducere [o, xi, ctum]; producere; excipere
[io, cepi, ceptum] (proelium); extendere [o, ndi, nsum/ntum];
продолжаться vivere [o, xi, ctum] (per omnia
saecula); tenēre [eo, ui, tentum] (diu; per aliquot dies); pertinēre; procedere
[o, cessi, cessum]; manēre [eo, nsi, nsum] (ad nostram aetatem; suo statu;
bellum manet); permanēre;
+ дождь продолжался всю ночь imber per totam noctem tenuit;
продолжение continuatio [onis, f]; persecutio [onis,
f]; perpetuitas [atis, f];
+ продолжение следует continuabitur;
+ являться продолжением continuat;
продолжительность diuturnitas [atis, f];
longinquitas [atis, f];
продолжительный diuturnus [a, um];
longus [a, um]; spatiosus [a, um];
assiduus [a, um]; magnus [a, um];
porrectus [a, um]; continuus [a,
um];
продольный longitudinalis [e];
продувание perflatus [us, m];
продувать perflare [1];
продукт productum [i, n];
продуктивность productivitas
[atis, f];
продуктивный productivus [a, um];
продукция productio [onis, f];
opus [eris, n]; procreatio [onis, f];
продырявить perforare [1];
продырявленный pertusus [a, um];
perforatus [a, um];
проезд transvectus [us, m];
transvectio [onis, f]; transitus
[us, m]; vectura [ae, f];
+ право проезда jus [juris, n] vehendi;
проезжать transire [eo, ii, itum]; transcurrere [o,
rri. Rsum]; metiri; permeare [1]; vehi [or, vectus sum];
проект ratio [onis, f];
adumbratio [onis, f]; forma [ae, f]
(senatus consulti); suggestus [us, m]; sugestio
[onis, f];
проесть devorare [1];
+ проесть всё состояние demittere censum in viscera;
проживать (прожить) habitare [1]; vivere [o,
xi, ctum] (ad summam senectutem; ad centesimum annum); victitare [1]; degere [o,
degi,-]; transigere [o, egi, actum]; (aetatem) traducere [o, xi, ctum]; versare
[1]; consistere [o, stiti,-] (si quo constitit, non dico jure domicilii, sed
tabernulam conducens); domicilium habere [eo, ui, itum]; permanere [eo, nsi,
nsum]; conficere [io, feci, fectum]; exigere [o, egi, actum]; habēre
(vitam in obscuro; aetatem a re publica procul); transmittere [o, misi, missum]
(vitam per obscurum);
+ прожить 80 лет vivere octoginta annos (annis);
+ проживший 60 лет qui post terga reliquit sexaginta annos;
+ я прожил две сотни лет, теперь живу третий век vixi annos
bis centum, nunc tertia vivitur aetas;
+ прожить жизнь в умеренности modice vitam vivere;
+ прожить жизнь в большей безопасности (спокойнее) vivere
vitam tutiorem;
+ прожить дольше положенного судьбой срока fata vivendo
vincere;
прожилка vena [ae, f];
прожорливость abdomen [inis, n] (insaturabile);
edacitas [atis, f]; voracitas [atis, f]; cibi aviditas [atis, f];
прожорливый edax [cis] (homo; animal; parasitus);
vorax [cis] (homo; lupus); cibi avidus [a, um];
проза oratio [onis, f]
(soluta, prosa); sermo [onis, m] pedester;
прозаический solutus [a, um];
pedester [tris, e]; prosaicus [a,
um];
прозвать cognominare [1];
cognomen imponere [o, posui, positum];
прозвище cognomen [inis, n]; cognomentum [i, n];
agnomen [inis, n];
+ дать прозвище cognomen imponere;
+ к которому пристало прозвище «собака» cui canis cognomen
adhaeret;
прозрачность pelluciditas [atis,
f]; perspicuitas [atis, f]; transparentia
[ae, f];
прозрачный diaphanus [a, um]; pellucidus [a, um];
translucens [ntis]; hyalinus [a, um]; aqueus [a, um]; vitreus [a, um];
transmittens [ntis] lumen; tenuis [e] (aqua); liquidus
[a, um]; transparens [ntis];
+ делать прозрачным tenuare (aëra spissum);
проиграть perdere [o, didi, ditum] (litem; causam;
multum in alea); vinci [or, victus sum];
+ игрок не перестанет проигрывать в надежде, что
проигрывать не будет ne perdiderit, non cessat perdere lusor;
+ дело проиграно victa est causa;
произведение opus [eris, n]; opera [ae, f]; scriptum
[i, n];
+ драматическое произведение fabula (ad actum scaenarum
composita);
+ неумирающее произведение superstes opus;
+ произведения искусства fabrilia [orum, npl]; mechanica
[orum, npl];
+ произведение на свет procreatio [onis,
f]; fetus [us, m];
производитель producens [ntis, m];
fabricator [oris, m]; ergasterii dominus [i, m];
производительный productivus [a, um];
+ производительные силы vires productivae;
производить edere [o, edidi, editum]; generare [1];
gignere [o, genui, genitum]; parere [io, peperi, partum]; creare [1]; producere
[o, xi, ctum]; educere; facere [io, feci, factum] (impetum in hostem; eruptiones
ex oppido; incursionem; calorem); perficere [io, feci, fectum]; derivare [1];
comparare [1]; alere [o, ui, altum] (tellus herbas alit); committere [o, misi,
missum]; concipere [io, cepi, ceptum]; seminare [1]; serere [o, sevi, satum];
excitare [1]; fabricari [or, atus sum];
+ производить в изобилии effundere [o, fudi, fusum];
+ производить взаимные расчёты pariare [1] (alicui);
+ производить впечатление movēre [eo, movi, motum]; pellere
[o, pepuli, pulsum]; penetrare [1];
+ производить гадание по птицам auspicari [or, atus sum];
inaugurare [1];
+ производить на свет gignere; creare [1]; procreare;
generare [1]; germinare [1];
+ производить смотр recensēre [eo, ui, censum]; lustrare
[1];
производный derivatus [a, um];
derivativus [a, um];
производство producendi;
+ применяется для производства спирта ad spiritum
producendum adhibetur;
производящий productor; editor;
+ производящий папирус papyrifer [era,
um];
+ производящий потомство proletarius [a, um];
+ производящий сосны pinifer [era,
um];
произвол libido [inis, f]; licentia [ae, f];
arbitrium [ii, n];
+ бросить, оставить что-л. на произвол случая subdere
aliquid tempestatibus, casibus;
произвольный arbitrarius [a, um];
voluntarius [a, um]; spontaneus [a,
um];
произносить pronuntiare [1]; appellare [1]
(litteras; voces); facere [io, feci, factum] (verba); habēre [eo, ui, itum]
(orationem; sermonem; verba); dicere [o, xi, ctum]; edicere; fari [or, atus
sum]; nuncupare [1]; fundere [o, fudi, fusum];
+ произносить вступительное слово praefari [or, atus sum];
+ произносить для повторения praeire [eo, ii, itum];
+ произносить заклинание cantare [1];
+ произносить заключительную речь perorare [1];
+ произносить надгробное слово laudare [1];
+ произносить нараспев cantare [1];
+ произносить речь declamare [1];
произношение pronuntiatio [onis,
f]; pronuntiatus [us, m]; vox [vocis, f]
(rustica); dictio [onis, f]; appellatio
[onis, f]; locutio [onis, f];
произойти usu venire [io, veni, ventum] alicui;
accidere [o, cidi, -];
произрастание vegetatio [onis, f]
(plantarum);
произрастать enasci; nasci [nascor, natus sum];
vigere [eo, ui, -]; crescere [o, evi, etum]; excrescere; germinare [1]; oriri
[ior, ortus sum];
происки ambitus [us, m]
(leges ambitu turbare); astutiae [arum, fpl]; supplantatio
[onis, f]; fallacia [ae, f] (fallaciam /
fallacias alicui ferre / afferre / portare / in aliquem intendere);
проистекать fluere [o, xi, ctum]; defluere; manare
[1] (peccata manant ex vitiis); demanare; emanare;
происходить enasci [enascor, enatus sum]; nasci;
exoriri; oriri [ior, ortus sum]; originem ducere [o, xi, ctum]; provenire [io,
veni, ventum]; evenire (quod plerumque evěnit; persaepe evenit, ut…); fieri
[fio, factus sum]; peragi [or, actus sum]; venire [io, veni, ventum] (из
какого-л. рода de aliqua gente); initium sumere [o, mpsi, mptum] [facere] ab
aliqua re; ab aliquo esse [sum, fui,-]; emanare [1]; concrescere [o, crevi,
cretum]; exsistere [o, exstiti,-]; gignere [o, genui, genitum]; accidere [o,
cidi, -];
+ как те, с которыми это уже произошло, так и те, с
которыми произойдёт et ii, quibus evēnit jam, et ii, quibus eventurum est;
происходящий tractus [a, um]
(ab isto initio); natus [a, um]; oriundus
[a, um];
происхождение origo [inis, f];
ortus [us, m]; genus [eris, n] (nobile, plebejum);
initia [orum, npl] (obscura); cunabula (n,pl: juris; urbis); stirps [stirpis, f]
(incerta; homo Italicae stirpis); natio [onis, f];
radix [icis, f]; generatio [onis,
f] [onis, f]; natalis [is, f]; partus
[us, m]; principatus [us, m]; principium
[ii, n]; profectio [onis, f];
+ грек по происхождению Graecus genere;
+ знатного происхождения и по отцу и по матери utrimque
nobilis;
происшествие obvenientia [ae, f];
eventum [i, n]; eventus [us, m]; casus
[us, m];
пройдоха stellio [onis, m];
stello [onis, m];
пройти см.проходить conficere [io, feci,
fectum]; emetiri [ior, emensus sum];
прокажённый leproides [is, m,f]; leprosus
[a, um];
проказа lepra [ae, f];
прокалывать fossare [1] (corpora telis); transfigere
[o, xi, xum]; perfodere [io, fodi, fossum]; transfodere; perforare
[1]; perterebrare [1];
прокапывать perfodere [io, fodi, fossum];
прокат conductio [onis, f];
+ брать на прокат mutuo sumere [o, mpsi, mptum]; conducere
[o, xi, ctum];
прокисать coacescere [o, cui, -];
прокладывать munire [4];
munitare [1] (viam);
проклинать aliquem diris agere [o, egi, actum];
devovēre [eo, vovi, votum]; exsecrari [or, atus sum];
precari [or, atus sum]; detestari
[or, atus sum];
проклятие vomica [ae, f] (rei publicae); exsecratio
[onis, f]; consecratio [onis, f]; preces [um,
fpl];
проклятый sacer [cra, um];
devotus [a, um]; nefarius [a, um];
maledictus [a, um];
проконсул proconsul [is, m];
прокрасться subrepere [o, psi, ptum] (terror
subrepit pectora);
прокуратор procurator [oris, m];
прокурор actor [oris, m]
publicus;
пролежень decubitus [us, m];
пролетарий proletarius [ii, m];
пролетать volitare [1]
(per aëra); praetervolare [1]; tranare
[1];
пролив fretum [i, n]; euripus [i, m]; faux [faucis,
f]; porthmos [i, m];
+ Берингов пролив fretum Beringianum;
проливать profundere [o, fudi, fusum]; effundere;
проливной improbus [a, um]
(imber);
пролог prologus [i, m];
проложить, прокладывать aperire [4] (viam rectam;
iter ferro); facere (viam sibi; semĭtam);
+ проложить себе дорогу (мечом) через стан (ряды) (врагов)
agere limitem per agmen;
+ проложить морской путь viam per mare sternere;
пролом perfossus [us, m]; patens [entis, n];
проломить extundere [o, tudi, tusum] (frontem
calcibus); pertundere; perfringere [o, fregi, fractum]; trajicere [io, jeci,
jectum];
промах mendositas [atis, f]; mendum [i, n]; menda
[ae, f]; vitium [i, n] (ineuntis adulescentiae); ictus [us, m] irritus;
+ промахи, свойственные возрасту, с возрастом и проходят
quod aetas vitium posuit, aetas auferet;
промедление cunctamen [inis, n];
cunctatio [onis, f]; mora [ae, f];
moramentum [i, n]; retardatio
[onis, f]; tarditas [atis, f];
промежность hypotaurium [ii, n];
промежуток interstitium [ii, n]; intervallum [i, n];
spatium [ii, n]; distantia [ae, f]; interjectus [us, m]; dilatio [onis, f];
discrimen [inis, n]; momentum [i, n]; mora [ae, f]; tempestas [atis, f];
+ через различные промежутки времени diverso temporis
spatio;
+ промежутки между частицами interstitia inter massulas;
+ сквозь промежутки между пальцами per intervalla
digitorum;
промежуточный medius [a, um];
distans [ntis]; intermedius [a, um];
interjectus [a, um]; interpositus
[a, um]; interjacens [ntis];
промелькнуть emicare [1]; coruscare [1];
промерзающий pergelascens [ntis];
промоина locus [i, m] aqua
cavatus; eluvies [ei, f];
промокательная бумага charta [ae, f] bibula;
промокнуть madefieri [fio, factus sum];
промотать perdere [o, didi, ditum] (fortunas suas);
conterere [o, trivi, tritum]; abuti [or, usus sum] (rem patriam); barathro
donare [1]; effundere [o, fudi, fusum]; profundere; consumere [o, mpsi, mptum];
dissipare [1];
+ промотать несметные богатства Herculis conterere
quaestum;
промывание elutio [onis, f];
edulcoratio [onis, f];
промывать abluere [o, ui, utum];
diluere (dolia; os); eluere;
промысел quaestus [us, m];
промысловый artibus utilis [e];
промышленность industria [ae, f] (quaestuosa,
machinalis);
+ применяется в парфюмерной промышленности adhibetur in
industria unguentaria;
промышленный industrialis [e];
ad (machinalem) industriam pertinens [ntis];
пронзать fossare [1]
(corpora telis); transfodere [io, fodi, fossum];
perfodere; confodere; suffodere; figere [o, xi, xum]; transfigere; percutere
[io, cussi, cussum]; transire [eo, ii, itum] (praecordia fisso ligno); terebrare
[1] (lumen telo acuto); trajicere [io, jeci, jectum]; intrare
[1]; peragere [o, egi, actum]; transverberare [1];
пронзительный acidus [a, um]
(sonus); acer [cris, e] (tibia; sonitus); acutus [a, um];
acerbus [a, um] (stridor; vox);
пронизывающий percussibilis [e];
acer [cris, e] (frigus); acerbus [a, um] (frigus);
penetralis [e];
проникать intrare [1];
subintrare [1]; penetrare [1];
insinuare; se insinuare [1]; invadere [o, vasi, vasum]
(morbus in corpus alicujus invasit; malum in rem publicam invadit; pestilentia
populum invasit; furor invasit alicui); ingerere [o, gessi, gestum]; perambulare
[1]; tranare [1]; succedere [o, cessi, cessum]
(aliquid, alicui rei); descendere [o, ndi, nsum]; illabi [or, lapsus sum];
проницательность acies [ei, f]
(animi, mentis); ingenii acumen [inis, n] / acies;
проницательный acer [cris, e] (ingenium); acutus
[a, um]; perspicax [cis]; sagax [cis]; cordatus [a,
um];
проносить transferre [fero, tuli, latum];
transportare [1];
проноситься volitare [1] (totā Asiā);
пропаганда divulgatio [onis, f]; propaganda [orum,
n];
пропадать evanescere [o, nui,-]; perire [eo, ii,
itum] (labor periit; tempus periit); deperiri; disperire; interire; liquescere
[o, cui,-]; defluere [o, xi, ctum]; excidere [o, cidi,-](spes excidit); occidere
[o, cidi, casum]; amitti [or, amissus sum];
+ пропади я пропадом, если… ne sim salvus, si… salvus esse
nolo, si…
+ пропади ты пропадом! I [abi] dierectus!
+ по мне пропади оно пропадом per me ista pedibus
trahantur;
+ я пропал actum est de me; occisa esr haec res;
+ я окончательно пропал occidi atque interii;
+ мы были так поражены, что вся наша решимость пропала
excidit omnis constantia attonitis (nobis);
пропасть praecipitium [ii, n];
praeceps [cipis, m]; vorago [inis, f]; voratrina
[ae, f] (terrarum); barathrum [i, n]; locus [i,
m] praeruptus; hiatus [us, m] (terrae); faux [faucis,
f];
пропащий occisus [a, um];
profligatus [a, um];
пропеллер helica [ae, f];
прописка habitationis designatio
[onis, f];
прописные буквы litterae capitales;
пропись praescriptum [i, n];
пропитание victus [us, m] (victus vestitusque);
+ добывать себе пропитание victum quaerere;
+ чтобы снискать себе пропитание vescendi causa;
пропитывать imbuere [o, ui, utum];
impraegnare [1]; tingere [o, nxi, nctum]; satiare
[1];
проплешина calvitium [ii, n];
проповедник praedicator [oris, m]; nuntius [ii, m];
проповедовать canere [o, cecini, cantum]; praedicare
[1]; depraedicare;
+ проповедовать евангелие evangelizare [1];
проповедь oratio [onis, f] sacra; homilia [ae, f];
проползать prorepere [o, psi, ptum];
прополис fucus [i, m] (пчелиный клей);
прополка runcatio [onis, f];
пропорционально pro rata (parte); proportionaliter;
пропорциональность aequitas [atis, f] (membrorum);
пропорциональный proportionalis
[e];
пропорция portio [onis, f];
proportio [onis, f];
пропуск 1 lacuna [ae,
f]; omissio [onis, f];
пропуск 2
syngraphus
[i, m]; transitus [us, m];
пропустить, пропускать omittere [o, misi,
missum]; praetermittere; mittere; permeabile esse; transmittere (exercitum per
fines suos; imbres non transmittere; Junium mensem); intermittere; transire [eo,
ii, itum] (multa); admittere (lucem in thalamos); transitum dare [o, dedi,
dastum];
+ судно немного пропускает воду navis aliquantum aquae
accĭpit;
прорастать germinare [1];
прорвать perrumpere [o, rupi, ruptum];
прорицание oraculum [i, n];
praedictio [onis, f]; vaticinatio
[onis, f]; carmen [inis, n];
прорицатель propheta [ae, m];
vates [is, m]; fatidicus [i, m];
пророк propheta [ae, m];
vates [is, m]; fatidicus [i, m];
homo [inis, m] superstitiosus;
пророчески divine; instinctu divino;
пророческий propheticus [a, um];
superstitiosus [a, um] (homo; vox);
пророчествовать divinare [1];
praedicare [1]; vaticinari [or,
atus sum];
прорыв perruptio [onis, f];
прорываться erumpere [o, rupi, ruptum];
прорыть perfodere [io, fodi, fossum]; perrumpere [o,
rupi, ruptum]; perfringere [o, fregi, fractum]; discindere [o, scidi, scissum];
cuniculos agere [o, egi, actum];
просачивание percolatio [onis, f];
infiltratio [onis, f];
просачиваться percolare [1] (umor per terras
percolatur);
просватать despondēre [eo, ndi, nsum];
просверливать forare [1]; perforare; terebrare [1];
просвечивать effulgēre [eo, lsi, lsum];
просвещать educare [1];
erudire [4]; excolere [o, ui, cultum];
просвещение doctrina [ae, f];
educatio [ae, f]; eruditio [ae, f];
просеивать cribellare [1];
cribrare [1] (aliquid);
просека procaesio [onis, f];
procaesum [i, n];
просёлочная дорога trames [itis, m];
проситель petitor [oris, m];
orator [oris, m]; qui rogat;
просить petere [o, ii, itum]; rogare [1] (aliquem
aliquid, de aliqua re; aliquid ab aliquo); poscere [o, poposci,-] (deos veniam;
veniam peccatis); postulare [1] (aliquid ab aliquo); flagitare [1]; vocare [1]
(deos); impetrare [1]; ambire [1]; obsecrare [1]; deprecari [or, atus sum];
orare [1]; supplicare [1]; qearere [o, sivi, situm]; qaesere;
+ проcим как можно скорее прислать нам quam primum nobiscum
communicare rogamus;
+ просить себе один день на размышление ad deliberandum
[deliberandi] sibi unum diem postulare;
+ просить за кого-л. rogare pro aliquo;
+ прошу тебя сообщить мне, когда тебя ждать ad quae tempora
te exspectamus, facias me certiorem velim;
+ удовлетворить просьбу, мольбу просящего veniam petenti
dare;
+ прошу и заклинаю вас внимательно и благосклонно выслушать
мои слова vos oro atque obsecro, ut attente bonāque cum venia verba mea
audiatis;
проскальзывать praeterlabi [or, lapsus sum];
проскрипция proscriptio [onis, f];
прославиться capere [io, cepi, captum] gloriam;
+ стремящийся поскорее прославиться laudum festinus;
прославление praeconium [ii, n];
praedicatio [onis, f];
прославленный praeclarus [a, um];
fabulosus [a, um]; inclutus [a, um]
(illum inclitum et illustrem, autenticum famosumque doctorem);
прославлять laudare [1];
laudes agere [o, egi, actum]; gloriare [1];
glorificare [1]; memorare [1]
(longo memorari in aevo; regnum Pompilii); afficere [io, feci, fectum] aliquem
gloriā; praedicare [1]; celebrare
[1]; concelebrare [1]; ampliare
[1]; illustrare [1]; mactare
[1]; nobilitare [1];
прослеживать persequi [or, cutus sum];
прослойка intercalatio [onis, f];
прослушивание scaenicae aptitudinis exploratio
[onis, f]; probatio [onis, f] scaenica;
прослушивать auscultare [1];
+ прослушивать телефонные переговоры colloquia telephonica
clam auscultare;
просматривать transire [eo, ii, itum] (libros
cursim); inspicere [io, spexi, ctum]; recensēre [eo, ui, itum/censum]; perlegere
[o, lexi, ctum]; perlustrare [1];
проснуться expergisci [or, experrectus sum];
vigilare [1]; somno excitari [or,
atus sum];
+ немедленно проснитесь praecipites vigilate;
просо milium [ii, n]; miliaceum [i, n]; panicium
[ii, n];
проспать dormiendo transmittere [o, misi, missum];
проспект (реклама) prospectus
[us, m]; folium [ii, n] plicatile; (улица)
via [ae, f] strata principalis;
просрочить ad tempus non adesse [sum, fui]; tempus
excedere [o, cessi, cessum];
просрочка mora [ae, f];
+ просрочка настурает не сама собой, а по вине лица, если
после напоминания оно не уплатит в надлежащем месте mors fieri intellegitur non
ex re, sed ex ex persona, id est si interpellatus opportuno loco non solverit;
+ просрочка должника вредит и поручителю mora rei
fideiussori quoque nocet;
простейшие prozoa, -on, -orum n;
простирать pandere [o, ndi, nsum (passum)];
porrigere [o, rexi, rectum]; tendere [o, ndi, nsum]; extendere [o, ndi, nsum];
attendere [o, ndi, nsum];
простираться extendi [or, tensus sum]; pertinēre
[eo, ui, tentum]; praetendi [or, tensus sum]; accedere [o, cessi, cessum];
attendi [or, tensus sum]; attingere [o, tigi, tactum]; pervenire [io, veni,
ventum]; procedere [o, cessi, cessdum]; progredi [ior, gressus sum]; tangere [o,
tetigi, tactum]; vergere [o, versi,-]; patēre [eo, ui,-]; prominēre [eo, ui,-];
простительный ignoscibilis [e];
excusabilis [e];
проститутка prostituta [ae, f];
proseda [ae, f]; meretrix [icis, f];
lupa [ae, f]; lupana [ae, f];
lupatria [ae, f]; scortum [i, n];
porna [ae, f];
проституция prostitutio [onis, f];
простить ignoscere [o, gnovi, gnotum] (peccata,
peccatis; ignoscito saepe alteri, nunquam tibi; alicui delicta);
+ его простили ignotum est;
+ простите, что перебил da mihi veniam, ignosce mihi, quod
te interpellaverim;
проститься valedicere [o, xi, ctum];
просто simpliciter; aperte; ingénue;
+ просто разновидность mera varietas;
простоватый bardus [a, um];
простой simplex [icis]; facilis
[e]; rectus [a, um]; nudus [a, um]; prorsus
[a, um]; pedester [tris, e]; rusticus [a, um];
plebejus [a, um]; privatus [a, um];
publicus [a, um]; gracilis [e]
(materia; orator); fortuītus [a, um] (caespes);
vulgaris [e]; tenuis [e]
(homo); squalidus [a, um] (haec verba);
+ голодный желудок редко пренебрегает простыми блюдами
jejunus stomachus raro vulgaria temnit;
простокваша oxygala [ae, f];
serum [i, n];
простонародный vulgaris [e]
(vox; vocabula); plebejus [a, um]; humilis
[e]; proletarius [a, um];
простонародье vulgus [i, n]
(vulgusque proceresque); plebs [plebis, f]; vulgares;
просторный amplus [a, um]
(domus); vacuus [a, um]; laxus [a,
um]; spatiosus [a, um]; capax [acis];
простота simplicitas [atis, f];
простофиля maccus [i, m];
varo [onis, m]; baro [onis, m];
пространно fuse; late; longe; verbose; copiose;
пространность amplitudo [inis, f];
prolixitas [atis, f]; verbositas
[atis, f];
пространный spatiosus [a, um];
verbosus [a, um]; numerosus [a, um];
fusus [a, um]; diffusus [a, um];
extentus [a, um]; multus [a, um];
latus [a, um];
пространство spatium [ii, n]; locus (-a); templa
[orum, npl] (mundi; caeli); intervallum [i, n]; tractus [us, m];
+ безвоздушное пространство spatium ab aëre vacuum; vacuum;
vanum; inane;
пространственный spatialis [e];
простуда perfrictio [onis, f]; febris
[is, f];
+ избегать простуды frigus vitare;
+ легкая простуда perfrictiuncula;
простужаться perfrigescere [o, frixi,-]; febri
cadere [o, cecidi, casum]; febri jacēre [eo, ui,-]; gravedinem contrahere [o,
xi, ctum];
простуженный gravedinosus [a, um];
проступок commissum [i, n] (plagii); admissum
[i, n] (gentis admissa dolosae); delictum [i, n];
peccatum [i, n]; lapsus [us, m];
meritum [i, n]; noxa [ae, f];
noxia [ae, f] (noxiae poena par esto);
+ совершить проступок peccare (in [erga] aliquem; in
aliquo);
просьба rogatio [onis, f]; rogatus [us, m];
postulatio [onis, f] (concedere postulationi alicujus); preces, -um, fpl;
petītum [i, n]; desiderium [ii, n] (militum; provinciarum); supplicium [ii, n];
+ по моей просьбе meo rogatu;
+ не по собственному почину, а по просьбе галлов non sua
sponte, sed rogatus a Gallis;
+ вот что могут сделать просьбы! Tantum preces valent!
+ уважить чью-л. просьбу admittere preces alicujus;
+ не уступать чьим-л. просьбам sustinere aliquem rogantem;
+ сенат не устоял против их просьб, уступил их просьбам
senatus querentes eos non sustinuit;
просяной miliarius [a, um];
проталина loca [orum, npl] nive derelicta;
протеин proteinum [i, n];
протекать interfluere [o, xi, ctum]; praeterfluere;
протест intercessio; interdictum
[i, n];
протестовать intercedere [o, cessi, cessum];
interdicere [o, xi, ctum]; recusare [1];
против (ad)versus; contra (contra legem facere);
+ употребляется против заболеваний печени adversus hepatis
morbos adhibetur;
+ против течения реки adverso flumine;
+ быть, действовать против кого-л. facere adversus aliquem;
+ плебс был против воинской повинности plebi militia
volenti non erat;
+ высказываться против войны vetare bellum;
+ против Рима поднялись все силы Азии totius Asiae vires
contra, adversus Romam steterunt;
+ говорить за и против disputare in contrarias partes / in
utramque partem;
противительный adversativus [a,
um];
противиться obviare [1]
(alicui, alicui rei); obviam ire [eo, ii, itum] alicui rei (cupiditati);
resistere [o, stiti,-]; obsistere; intervenire [io, veni, ventum]; refugiare
[1]; repugnare [1]; intercedere [o, cessi,
cessum];
противник adversarius [ii, m]; inimicus [i, m];
hostis [is, m]; intercessor [oris, m]; obtrectator [oris, m];
par [is, m];
+ мои противники iniqui mei;
+ оратор, умеющий запутывать своего противника orator in
capiendo adversario versutus;
противно foede; odiose; pertaedet;
противный adversarius [a, um]; contrarius [a, um];
oppositus [a, um]; odiosus [a, um]; taedus [a, um]; acidus [a, um] (ac molestus
alicui); gravis [e]; invidiosus [a, um]; offensus [a, um]; fastidiosus [a, um];
taeter [tra, um] (odor); rancidus [a, um] (aspectus);
+ в противном случае alioqui; foedus;
+ противный запах odor foedus (teter);
противовес pondus [eris, n] contrarium;
противовоспалительный antiphlogisticus [a, um];
противогаз masca [ae, f] antigasalis;
противодействие reactio [onis, f];
resistentia [ae, f];
противодействовать obviare [1] (alicui, alicui rei);
obviam ire [eo, ii, itum], venire [io, veni, ventum] alicui rei (infecunditati
terrae); obesse; repugnare [1]; obtrectare [1]; occurrere [o, rri, rsum]; obniti
[or, nisus sum];
противоестественный naturae repugnans
[ntis]; a natura abhorrens [ntis]; anormalis
[e]; monstruosus [a, um];
противозаконный injustus [a, um];
contrarius [a, um];
Противозачаточный anticoncipiens
[ntis]; anticonceptivus [a, um];
anticonceptionalis [e]; contracceptionalis
[e];
+ противозачаточные средства (remedia)
anticonceptiva/conracceptiva; atocium;
противолежащий adversus [a, um];
contrarius [a, um]; objectus [a,
um]; oppositus [a, um];
противопоказание contraindicatio [onis, f];
противополагать opponere [o, posui, positum];
objicere [io, jeci, jectum];
противоположение oppositio [onis,
f]; oppositus [us, m]; contrarium
[ii, n]; antithesis [is, f];
противоположность
contrarium [ii,
n]; diversitas [atis, f];
противоположный adversarius [a, um]; adversus [a,
um]; objectus [a, um]; contrarius
[a, um]; disjunctus [a, um]; diversus
[a, um]; oppositus [a, um];
+ придерживаться противоположного мнения contra sentire;
противопоставление oppositio
[onis, f];
противопоставлять opponere [o, posui, positum];
objicere [io, jeci, jectum]; regerere [o, gessi, gestum]; componere [o, posui,
positum]; committere [o, misi, missum];
противоречивый contradictorius
[a, um]; obloquens [ntis]; repugnans
[ntis]; discors [rdis];
противоречие contradictio [onis,
f]; controversia [ae, f]; discordia
[ae, f]; dissensio [onis, f]; sententia
[ae, f] discrepans; discrepantia [ae, f];
+ многочисленные противоречия controversiae multae;
противоречить contradicere [o, xi, ctum]; contra
esse [sum, fui]; discrepare [1]; dissentire
[4]; oppugnare [1]; pugnare
[1]; refragari [or, atus sum]; obloqui [or,
cutus sum];
противостояние oppositio [onis,
f]; oppositus [us, m];
противостоять oppositum esse [sum, fui]; reniti [or,
nisus sum]; restare [o, stiti,-]; subsistere [o, stiti,-];
противоядие antipharmacon [i, n];
antidotum [i, n]; remedium [ii, n];
antitoxicum [i, n];
протирать terere [o, trivi, tritum]; deterere;
проток ductus [us, m];
brachium [ii, n] fluminis;
протокол protocollum [i, n]; tabula [ae, f];
tabellae [arum, fpl] (quaestionis); acta [orum, npl]; perscriptio
[onis, f]; tabulae publicae, perscripta acta;
+ заносить в протокол in tabulas referre;
+ протоколы заседаний Общества естествоиспытателей
protocolla consessuum Societatis naturae scrutatorum (curiosorum);
протоплазма protoplasma [atis, n];
протоптать terere [o, trivi, tritum] (viam);
проточный fluens [ntis]; vivus
[a, um] (flumen; lacus; aqua);
+ проточная вода aqua fluens;
протуберанцы protuberantiae;
протухлость rancor [ōris, m];
протухший rancidus [a, um];
praerancius [a, um];
протыкать transfigere [o, xi, xum]; configere;
протягивание intentio [onis, f];
tractio [onis, f];
протягивать praebēre [eo, ui, itum] (manum
verberibus); tendere [o, tetendi, tensum]; attendere [o, ndi, nsum]; intendere
[o, ndi, nsum]; intentare [1]; ostendere [o, ndi, nsum] (manūs); ostentare [1];
porrigere [o, rexi, rectum];
протяжение longitudo [inis, f];
spatium [ii, n]; ambitus [us, m]
(Asiae); tractus [us, m]; porrectum
[i, n];
протяжённый prolixus [a, um];
протяжный productus [a, um];
latus [a, um];
профессионал opifex [icis, m];
профессиональный professionalis [e];
+ профессиональная этика ethica professionalis;
профессия professio [onis, f];
профессор professor [oris, m];
профилактический prophylacticus [a, um];
профиль sectio [onis, f]; imago
[inis, f] obliqua; facilatus [eris, n];
+ профили catagrapha [orum, npl];
профсоюз opificum collegium [ii,
n]; opificum consociatio [onis, f]; syndicatus
[us, m];
прохаживаться ambulare [1]
(in hortis); deambulare [1]; inambulare
[1]; spatiari [or, atus sum];
прохлада frigus [oris, n];
прохладительный subfrigidus [a, um];
прохладный tepidus [a, um]
(tectum; dies); frigidus [a, um]; egelidus
[a, um];
проход via [ae, f];
transitus [us, m]; iter [itineris,
n]; faux [cis, f]; pervium [ii, n];
+ разрешить кому-л. проход через своё владение alicui viam
per fundum suum dare;
+ ограничить лагерь узкими проходами castra angustiis
viarum contrahere;
+ слуховой проход transitus auditus;
проходимый pervius [a, um];
permeabilis [e]; transibilis [e];
проходить percurrere [o, rri, rsum]; permeare
[1]; ire [eo, ii, itum]; evadere [o, evasi, evasum]; transire [eo, ii,
itum] (per media castra; aetas transiit; cito transit gloria mundi); transgredi
[ior, gressus sum]; procedere [o, cessi, cessum]; abscedere (somnus abscessit);
excidere [o, cidi,-]; insequi [or, cutus sum]; intrare [1];
labi [or, lapsus sum]; metiri ior, mensus sum]; permetiri; peragrare
[1]; perambulare [1]; percensēre [eo, ui,
censum]; perlustrare [1]; permeare
[1]; transvehere [o, xi, ctus]; transmittere [o, misi, missum] (campum
cursu); ambulare [1] (decem milia passuum); facere
[io, feci, factum] (iter; cursu quinquaginta stadia);
+ годы прошли
pessum
aetas acta est;
+ проходить
незамеченным transire
intentionem;
проходной pervius [a, um];
прохождение transitus
[us, m] (fossae); transitio
[onis, f]; decursus [us, m];
прохожий
viator [onis, m];
praeteriens [ntis];
transiens [ntis]; hospes [pitis]; pedester [tris, e];
процветание prosperitas
[atis, f]; felicitas
[atis, f]; res [rerum, fpl]
secundae/florentes/prosperae;
процветать florēre [eo, ui,-]; vigēre [eo, ui, -];
efflorescere [o, rui,-];
процветающий florens [ntis];
prosper, prosperus [a, um]; beatus
[a, um] (civitas);
процент pro centum; centesima [ae, f] (pars); pars
ex centum / per centum; (тж.процентная ставка) faenus [faenoris,
n];
проценты usura [ae, f]; impendium [ii, n];
+ прибавить к сумме проценты summae applicare usuras;
commoda (pecunia cum suis commodis, commodorum commoda);
+ с начислением процентов appositis usuris;
процесс processus [us, m]; causa [ae, f] (privata;
publica); lis [litis, f]; formula [ae, f];
+ вести процесс litem orare;
+ выиграть процесс litem obtinere; causam obtinere, tenere,
sustinere;
+ проиграть процесс causā cadere; causam perdere, amittere;
+ попасть со своим процессом в затруднительное положение
causā premi;
процессия pompa [ae, f];
прочий alius [a, um]; ceterus [a, um]; reliquus [a,
um] (Alexandrēa reliquaque Aegyptus);
+ при прочих равных условиях ceteris paribus;
прочитать perlegere [o, lexi, lectum];
прочность stabilitas [atis, f]
(dentium; amicitiae; fortunae); firmitas [atis, f];
diuturnitas [atis, f]; perpetuitas
[atis, f]; sanitas [atis, f];
прочный firmus [a, um];
fortis [e] (pons fortis); idoneus
[a, um] (paries; navis); valens [ntis]
(truncus); validus [a, um] (abies); fidus
[a, um]; fidelis [e] (lorica; navis; societas
cum aliquo); stipulus [a, um]; stabilis
[e] (regnum); solidus [a, um]; perennis
[e]; tenax [acis]; vivax [acis]; diuturnus [a, um];
прочь retro; procul; hinc! abhinc!
прошедший prior [prius]; superior [ius]; praeteritus
[a, um];
+ прошедшее совершенное время perfectum;
+ прошедшее несовершенное время imperfectum;
+ давнопрошедшее время plusquamperfectum;
прошение desiderium [ii, n]
(militum; provinciarum); petitio [onis, f]; petitum
[i, n]; libellus [i, m]; codicilli [orum, mpl];
postulatio [onis, f];
прошлое praeteritum [i, n]; praeterita (pl); tempus
[oris, n] actum; vetus aetas [atis, f];
+ чтобы не поминать мне прошлого ut vetera omittam;
+ прошлое прошло, прошлого не вернуть verterunt sese
memoriae;
прошлогодний anni praecedentis (praeteriti);
прошлый praecedens [ntis]; praeteritus
[a, um]; prior [ius]; ulterior [ius]; vetus [eris]; priscus [a, um];
+ в прошлом году anno parecedenti (praeterito);
+ в прошлом веке saeculo priore;
прощай! Vale! Valeas!
прощание valedictio [onis, f];
+ сказать на прощание dicere suprema voce;
прощать veniam dare [o, dedi, datum]; gratiam facere
[io, feci, factum]; condonare [1]; ignoscere [o,
gnovi, gnotum]; concedere [o, cessi, cessum];
прощаться valedicere [o, xi, ctum]; valere aliquem
jubere [eo, jussi, jussum], valere facere [io, feci, factum];
+ я простился с ним jussi valere eum;
+ прощай vale; valeas; bene vale; vale atque salve; vive
valeque;
прощение venia [ae, f]; venia ignoscendi (veniam
petere errori [e]rroris); excusatio [onis, f]; ignoscendi ratio [onis, f];
ignoscentia [ae, f]; remissio [onis, f] poenae;
+ просить прощения deprecari (veniam);
+ прощение есть отпущение заслуженной кары venia est poenae
meritae remissio;
проявлять demonstrare [1];
exhibere [eo, ui, itum]; indicare [1]; manifestare
[1]; monstrare [1]; ostendere [o, ndi,
nsum/ntum]; ostentare [1]; usurpare
[1] (comitatem); assignare [1]; praeferre
[fero, tuli, latum]; apparēre [eo, ui,-]; detegere [o, tegi, tectum]; nudare
[1]; denudare; evulgare [1]; divulgare;
+ проявлять плёнку pelliculam detegere;
пруд stagnum [i, n]; vivarium [ii, n]; fodina [ae,
f]; piscina [ae, f]; lacus [us, m];
+ рыбный пруд stabulum [i, n]
piscium;
прудовой stagnalis [e];
stagnatilis [e];
пружина spira [ae, f];
elater [eris, m];
прут virga [ae, f] (virgis latera alicujus lacerare;
virgā ad regendum equum uti); ferula [ae, f]; harundo [inis, f]; vimen [inis,
n]; frutex [icis, f]; talea [ae, f] (pedem longa);
+ прут, который они носят для подстёгивания лошади frutex,
quem verberando equo gestant;
прутик virgula [ae, f];
прыгать tripudiare [1];
salire [io, ii, saltum]; insilere; exsultare [1];
saltare [1];
прыжок saltus [us, m];
+ прыжками subsultim;
прыщ papula [ae, f]; acne
[es, f];
прядение tractus [us, m]
(vellera tractu mollire);
прядильный: textilis [e];
+ прядильные растения plantae textiles;
+ прядильная фабрика filificium;
пряжа lana [ae, f];
пряжка fibula [ae, f];
прялка colus [us/i, m/f];
прямо prorsum; prorsus; protinus; rectā viā; recta;
recte; recto talo; directo; aperte; plane;
прямодушие simplicitas [atis, f];
veritas [atis, f]; libertas [atis,
f]; probitas [atis, f];
прямодушный rectus [a, um];
verus [a, um]; probus [a, um];
sincerus [a, um];
прямой rectus [a, um]; directus [a, um]; erectus [a,
um]; verus [a, um] (vultus; animus); rigidus
[a, um]; ingenuus [a, um]; normalis
[e]; prorsus [a, um]; probus
[a, um]; sincerus [a, um];
+ под прямым углом sub angulo recto;
+ прямая линия porrectum;
+ прямая ссылка citatio directa;
прямота veritas [atis, f]
(in veritatem alicujus confugere); simplicitas [atis, f];
probitas [atis, f]; libertas [atis,
f];
прямоугольный rectangularis [e];
rectangulatus [a, um]; rectangulus
[a, um];
пряник collyris [idis, f]; collyra [ae, f];
пряность aroma [atis, n]; condimentum
[i, n];
+ приправлять обеды пряностями cenas condimentis condire;
пряный acer [cris, e] (cibus; sapor); aromaticus
[a, um]; condimentarius [a, um]; edax [acis]
(cibus);
прясть torquēre [eo, rsi, rtum] (stamina pollice;
aurea pensa); nere [neo, evi, etum];
+ прясть шерсть trahere lanam;
прятать abdere [o, didi, ditum] (ferrum intra
vestem); abscondere [o, ndi (condidi), ditum/consum] (gladios; aliquem in
armamentario; stultitiam in latebris pectoris); tegere [o, xi, ctum] (turpia
facta oratione); strangulare [1] (arca strangulat divitias); occultare
[1]; velare [1]; abstrudere [o, trusi, trusum];
claudere [o, si, sum];
прятаться abdere se (in silvis); latescere [o,-,-];
delitescere; latēre [eo, ui,-];
пряха nens [nentis, f];
псевдоним pseudonymum [i, n],
nomen [inis, n] fictum / commenticium scriptoris,
falsum / artificiale nomen;
психиатр psychiater [tris, m];
психиатрический psychiatricus [a, um];
психиатрия psychiatria [ae, f];
психика animus [i, m]
humanus; animi victus [us, m]; psychica
[ae, f];
психический psychicus [a, um];
психическое заболевание insania [ae, f];
психоз abalienatio [onis, f]
mentis;
психология psychologia [ae, f];
humani animi investigatio [onis, f];
птенец pullus [i, m];
pipio [onis, m];
птица avis [is, f];
volatile [is, n]; ales, alitis m,f; praepes, -etis m; volucris; +вещая птица
oscen, -inis m;
птицегадатель augur, uris m;
птичий avium (gen);
+ птичий пух lana;
птичник aviarium [ii, n]; vivarium
[ii, n]; hara [ae, f]; stabulum
[i, n] (avium cohortalium);
публика homines [um, mpl]; populus [i, m];
spectatores [um, mpl]; auditores [um, mpl]; theatrum [i, n];
публикация publicatio [onis, f];
публиковать publicare [1];
vulgare [1] (librum; carmina); divulgare
[1]; in lucem edere [o, edidi, editum];
публично vulgo; palam; propalam; coram omnibus;
публичный publicus [a, um];
vulgaris [e] (puella); vulgatus [a,
um] (meretrix); communis [e];
+ публичный дом lupanar [is, n];
пугало terriculamentum [i, n];
terriculum [i, n];
пугать expavefacere [facio, feci, factum] (aliquem);
terrēre [eo, ui,-] (urbem incendiis); terrificare [1];
territare [1] (metu; magnas urbes; aliquem morte;
hostem); absterrēre; exterrēre; terrorem injicere [io, jeci, jectum], afferre
[affero, attuli, allatum]; horrēre [eo, ui,-]; consternare
[1] (equos; pavida et consternata multitudo);
+ пугать и расстраивать кого-л. aliquem suspensum terrēre;
пугаться expavere [eo,-,-] (aliquid);
+ пугаться (даже) всего того, что ничем не угрожает omnia
tuta timere;
+ пугающийся чего-л. timidus in aliqua re, ad aliquid,
alicujus rei;
пугливый timidus [a, um];
pavidus [a, um]; consternatus [a,
um];
пуговица globulus [i, m];
bulla [ae, f]; boto [onis, m];
пудра pulvis [eris, m];
пузатый ventriosus [a, um]
(homo; dolium); ventrosus [a, um];
пузырь bulla [ae, f];
pustula [ae, f];
+ мочевой пузырь vesica [ae, f];
пулемёт polybolium [ii, n];
пульс pulsus [us, m] (creber); venae ictus
[us, m] (creber, languidus);
+ угасающий пульс venae cadentes;
+ щупать пульс venas tentare, tangere;
пульсировать pulsare [1];
пуля glans [ndis, f] (plumbea);
пунийцы Poeni;
пунический Punicus [a, um];
пункт locus [i, m];
punctum [i, n]; momentum [i, n];
pars [partis];
пунктир linea [ae, f]
punctata;
пунктуальный scrupulosus [a, um];
пунктуация positura [ae, f];
punctuatio [onis, f];
пунцовый purpureus [a, um];
phoeniceus [a, um]; puniceus [a,
um]; porphyreus [a, um];
пуповина nervus [i, m] umbilicaris;
пуп(ок) umbo [onis, m];
umbilicus [i, m]; omphalus [i, m];
пупырышек pustula [ae, f];
papula [ae, f];
пуризм puri sermonis studium or exactio, (patrii)
sermonis tutela / custodia, barbarismorum interdictio;
пурпур purpura [ae, f];
rubor [oris, m]; fucus [i, m];
murex [icis, m];
пурпурный purpureus [a, um];
phoeniceus [a, um]; porphyreus [a,
um]; Punicus [a, um]; Tyrius
[a, um];
пускать, пустить mittere [o, misi, missum];
emittere; admittere; transmittere (equum per medium amnem); permittere;
effundere [o, fudi, fusum]; excutere [io, cussi, cussum]; expellere [o, puli,
pulsum]; tendere [o, tetendi, tensum/tentum] (sagittas arcu);
+ пустить в ход сначала ругательства, затем камни и,
наконец, оружие sumpsisse probra, deinde saxa, postremo ferrum;
+ пустить стрелу pellere sagittam; sagittare;
+ пускать коней вскачь admittere equos (in hostem);
+ пустив коня вскачь admisso equo;
+ пускать почки gemmare;
+ пускать ростки germinare; pullulare;
пустельга falco [onis, m] tinnunculus;
пуститься
+ пуститься бежать se pedibus credere;
пустовать vacare [1]
(domus vacat; locus vacat);
пустой cavus [a, um];
cassus [a, um] (nux; canna); effetus
[a, um]; inanis [e] (domus; vas); vacuus
[a, um] (locus; domus; castra; nomen); vacivus [a, um]
(aedes); vanus [a, um]; vastus [a,
um] (locus); fluxus [a, um]; falsus
[a, um] (terror; spes); frivolus [a, um];
futilis [e]; lusorius [a, um];
infrunitus [a, um] (animus; mulier; copia); surdus
[a, um] (res surdae ac sensu carentes); sterilis [e]
(manus);
пустомеля nugator [oris, m];
пустота cassum [i, n];
vacuum [i, n]; inane [is, n];
inanitas [atis, f]; vanitas [atis,
f]; vanum [i, n]; vastitas
[atis, f];
пустоцвет flos [floris, m] sterilis;
пустошь terra [ae, f]
inculta;
пустующий vacuus [a, um]
(locus; domus; castra);
пустынный vastus [a, um] (locus); vacuus
[a, um] (agri); sterilis [e] (prospectus);
solus [a, um]; desertus [a, um];
+ пустынное место desertum [i, n]; solitudo [inis, f];
+ делать пустынным vastare [1]
(agros; forum);
пустыня desertum [i, n];
heremum [i, n]; solitudo [inis, f];
пустырь ruderatum [i, n];
loca inculta (neglecta);
пусть licet; ut;
+ пусть не хватает сил, но (самое) желание заслуживает
похвалы ut desint vires, tamen est laudanda voluntas;
пустяк floccus [i, m];
titivillicium [ii, n]; nuga [ae, f];
tricae (sunt apinae tricaeque; t. merae); tramae putidae; cassa glans; parvulum
[i, n]; vilitates;
+ спорить о пустяках de lana caprina rixari;
пустячный inanis [e]
(causa; tempus inane petere);
путаница confusio [onis, f]; ineptiae [arum, fpl];
+ во избежание путаницы ad evitandam confusionem;
путаный confusus [a, um];
perplexus [a, um];
путать confundere [o, ndi, fusum]; circumlegere [o,
xi, ctum]; implicare [1]; perturbare
[1]; miscēre [eo, cui, stum/xtum];
путеводитель itinerarium [ii, n]; dux [cis, m]
itineris;
+ краткий путеводитель vademecum;
путём ope; per;
+ путём эксперимента experimenti ope; per experimentum;
путешественник viator [oris, m];
peregrinator [oris, m];
путешествие iter [itineris, n]; via [ae, f];
peregrinatio [onis, f]; vectura [ae, f];
+ ему довелось совершить путешествие на Лемнос evěnit iter
illi in Lemnum ut esset;
+ трёхдневное путешествие tridui via;
+ утомлённый путешествиями по морю и по суше lassus maris
et viarum;
путешествовать vectari [or, atus
sum] (huc atque illuc); iter facere [io, feci, factum]; peregrinari
[or, atus sum]; viare [1];
путник viator [oris, m];
peregrinator [oris, m];
путы vincula (pl) (vincula rumpere); nervus
[i, m] (nervo vinctus; in nervis teneri; in nervo atque compedibus
aetatem agere); compedes, -um fpl;
путь iter [itineris, n]; via [ae, f];
+ окольный путь ambitus (longo ambitu circumducere);
+ вступить на путь affectare viam;
+ счастливого пути и счастливого возвращения bene ambula et
redambula;
+ лишь один раз приходится совершать смертный путь calcanda
semel via leti;
+ совершать путь iter habere;
+ Млечный Путь Via Lactea; Circulus Candens;
+ совершенно сбиться с пути totā viā errare;
+ сбиться с пути de viā decedere (declinare);
+ вернуться на правильный путь in viam redire;
+ вступить на путь славы viam gloriae (ad gloriam) inire
(ingredi);
+ отправиться в путь viae se committere; in viam se dare;
+ отправиться в обратный путь vertere iter retro;
+ в пути in viā, inter vias;
пух pluma [ae, f]; lanugo
[inis, f] (in genis);
пухнуть tumescere [o, ui,-]; tumēre [o, ui,-]
(bile tumet jecur); intumescere; turgescere [o,-,-]; turgere [eo, tursi, -]
gliscere [o,-,-];
пуховик pulvinar [is, n];
anaclitērium [ii, n];
пучина vorago [inis, f]
(voraginibus submergi); vertex (vortex) –icis m; gurges, -itis m; vertigo
[inis, f]; pontus [i, m];
пучить inflationem habere;
пучок fasciculus [i, m];
fascis [is, m]; manipulus [i, m];
пушинка floccus [i, m];
пушистый pubescens [ntis];
laneus [a, um];
пушка ballista [ae, f];
canno [onis, m]; gunna [ae, f];
пушок pubes [is, f];
lanugo [inis, f];
пчела apis [is, f];
пчелиный apiarius [a, um]; apianus
[a, um]; apium;
+ пчелиный рой examen apium;
+ пчелиные соты favus;
+ пчелиная ячейка forus; thalamus;
пчеловодство mellificium [ii, n];
res [rei, f] melliaria;
пчелоед merops, -opis m;
пчельник apiarium [ii, n];
пшеница triticum [i, n];
frumentum [i, n];
пшеничный triticeus [a, um] (frumentum; messis);
+ пшеничная мука triticum;
пшено milium [ii, n];
пыл fervor [oris, m];
ardor [oris, m]; calor [oris, m];
ignis [is, m]; aestus [us, m];
inflammatio [onis, f]; juventas
[atis, f];
+ в пылу этой беседы in hoc dictorum aestu;
+ умерить свой пыл vires suas temperare;
пылать flagrare [1];
flammare [1]; ardēre [eo, arsi, arsurus];
пылающий flammeus [a, um];
ardens [ntis]; flagrans [ntis];
пылесос aspirator [oris, m];
pulvilignus [i, m];
пылить pulverem movēre [eo, movi, motum]; excitare
[1]; pulverare [1];
пылкий fervens [ntis]
(animus; ingenium); fervidus [a, um]; ardens
[ntis]; acer [cris, e] (vir; animus); igneus [a, um]
(homo; furor); vehemens [ntis] (orator); vivax [acis];
vivus [a, um]; praeruptus [a, um];
пыль pulvis [eris, m] (nubes pulveris) m; conis [is,
f];
+ в атмосферной пыли in pulveribus atmosphaericis;
+ пускать пыль в глаза pulverem ob oculos aspergere;
+ поднимать пыль torquere pulverem;
+ небо затмилось тучами пыли caelum pulvere stat;
пыльца pollen [inis, n];
пытать extorquēre [eo, rsi, rtum] (aliquem);
torquēre (aliquem eculeo; corpus suum);
пытаться conari [or, atus sum];
tentare [1] (temptare); operam dare [o, dedi, datum];
periclitari [or, atus sum];
+ пытаться пройти через провинцию iter per provinciam
tentare;
пытка carnificium [ii, n];
carnificina [ae, f] (subire quamvis carnificinam);
afflictatio [onis, f]; supplicium
[ii, n] (cruciatu supplicioque perire); tormentum [i,
n]; cruciatus [us, m]; crux
[cis, f]; quaestio [onis, f];
+ подвергать пытке extorquēre (aliquem);
+ пытка заточения supplicium inclusum;
+ раб, закованный или подвергнутый пытке servus vinctus
tortusve;
пытливость curiositas [atis, f];
cognitionis cupiditas [atis, f];
пытливый curiosus [a, um];
studiosus [a, um] (lector); cognitionis cupidus
[a, um];
пышно magnifice; luxuriose; splendide; apparate;
ampulose; opulenter;
пышность abundantia [ae, f]
(ludorum; cenae); apparatus [us, m] (epularum; ludorum
venationumque); magnificentia [ae, f]; splendor
[oris, m]; luxus [us, m]; pompa
[ae, f];
пышный ditis [e];
luxuriosus [a, um]; opulentus [a,
um]; superbus [a, um] (apparatus; triumphus);
tumidus [a, um] (virginitas); magnificus
[a, um]; splendidus [a, um]; apparatus
[a, um]; sumptuosus [a, um]; pretiosus
[a, um]; laetissimus [a, um]; luxuriosus
[a, um]; sucidus [a, um]; nitidus
[a, um];
+ пышный обед daps, dapis f;
+ пышный рост luxuria [ae, f];
+ пышное одеяние basilicum [i, n];
пьеса fabula [ae, f] (ad actum scaenarum composita);
argumentum [i, n] (Argumentum plura significat, nam et fabulae ad actum
scaenarum compositae argumenta dicuntur; quo, apparet, omnem ad scribendum
destinatam materiam слово argumentum означает многое, ибо argumenta называются и
театральные пьесы; отсюда видно, что так именуется любая тема, развиваемая в
письменной форме);
+ давать, ставить пьесу fabulam dare;
пьянеть vino percuti [ior, cussus sum]; ebriari
[or, atus sum];
пьяница potor [oris, m];
potator [oris, m]; bibo [onis, m];
homo [inis, m] semper ebrius, vinolentus, multibibus;
+ горький пьяница acer potor;
пьянство perpotatio [onis, f]; ebrietas [atis, f];
dypsomania [ae, f]; vinolentia [ae, f];
пьянствовать potare [1]; perpotare;
пьяный uvidus [a, um] (Bacchus); matus [a, um];
ebrius [a, um]; ebriosus [a, um]; vinolentus [a, um]; madidus [a, um]; appotus
[a, um];
+ сделать что-л. в пьяном виде vini vitio aliquid facere;
vini vitio aliquid facere;
пясть metacarpus [i, m];
пятигранный quinquangularis [e];
quinquangulatus [a, um]; pentagonus
[a, um]; pentaёdrus [a, um];
пятидесятилетие quinquaginta anni; jubilaeum
[i, n] quinquagenarium; jubilaeum semis(a)eculare;
пятидесятый quinquagesimus [a, um];
пятилетие quinquennium [ii, n];
lustrum [i, n];
пятисотый quingentesimus [a, um];
пятка calx [calcis, f]; talus [i, m];
+ следовать по пятам calcem terere; in tergo alicujus
haerere;
+ от макушки до самых пяток a vertice ad imos talos;
пятнадцать quindecim;
пятнадцатый quintus decimus;
пятнать maculare [1];
temerare [1]; inquinare [1];
aspergere [o, rsi, rsum]; contingere [o, tigi, tactum]; imbuere [o, ui, utum];
пятнистый maculatus [us, m];
maculosus [us, m]; varius [us, m]
(pica; porcus);
пятница dies [ei, f]
Veneris; feria [ae, f] sexta;
пятно macula [ae, f];
+ родимое пятно naevus [i, m]; naevula [ae, f];
пятый quintus [a, um];
пять
quinque
+по
пяти quini;
+в
пять раз quinquies;
+
пять раз quinquies;
пятьдесят quinquaginta;
+ пятьдесят раз quinquagies;
пятьсот quingenti, ae, a;
+ пятьсот раз quingenties;